Waarover gaat het?
Amputatie van een onderste lidmaat komt voor bij ongeveer 18 per 100.000 inwoners. De oorzaak is meestal onherstelbare weefselschade door doorbloedingsstoornissen (bijv. diabetes).
Eerste behandeling na de amputatie
Deze zal in het ziekenhuis gebeuren. De eerste maatregelen zijn goede pijnbestrijding, wondzorg en preventie van bloedklontervorming in de aders door kinesitherapie en medicatie.
Voorkom stijfheid van het knie- en heupgewricht. Lig daarom vooral in zij- of buikpositie: dit bevordert het strekken van de gewrichten. Vermijd ook het ondersteunen van de heup en de knieholte in een gebogen positie. Gewrichtsstijfheid in geplooide stand belemmert de revalidatie.
Na de operatie verbindt men de amputatiestomp met kompressen en een zwachtel om zwelling (oedeem) tegen te gaan. Zwelling bemoeilijkt de wondgenezing. Wanneer de wonde bijna niet meer lekt, gaat men over naar een tubigrip (elastische stompkous). Indien mogelijk, draagt men een liner: dit is een siliconenkous die helpt om de stomp een goede vorm te geven. Hieraan kan men, in een tweede fase, de prothese bevestigen. Het dragen van een liner wordt geleidelijk aan opgebouwd voor steeds langere periodes. Als het moeilijk verloopt, bijv. door pijn, kan men tijdelijk een kruk of loopsteun gebruiken naast adequate pijnstilling.
Revalidatie
Men zal zo snel mogelijk starten met een aangepast oefenprogramma, liefst meermaals per dag. In het begin ligt de nadruk op het strekken van de gewrichten. Er zijn ook oefeningen om te leren opstaan, naast evenwichts- en coördinatieoefeningen en trainen van de dagelijkse activiteiten (bijv. zich wassen, kleden). Na ontslag uit het ziekenhuis wordt men gevolgd door o.a. de revalidatiearts en de prothesist op de protheseconsultatie. Hierna volgt training met de prothese in het revalidatiecentrum. Dit duurt gemiddeld een viertal weken. Tijdens deze revalidatiefase wordt men begeleid door een multidisciplinair team van psychologen, sociale werkers en sporttherapeuten.
Kosten
Het ziekenfonds betaalt de prothese terug. Afhankelijk van de materiaalkeuze (bijv. bionische prothesen die elektrisch gestuurd worden) kan men een supplement vragen.
Meer weten?
- https://rondpunt.be/na-een-verkeersongeval/gewond-slachtoffer/ziekenhuis/vaak-voorkomende-verwondingen/amputatie/
- UZ Gent en UZ Leuven (informatiefolders ‘amputatie onderste ledematen’): o.a. http://www.uzleuven.be/sites/default/files/brochures/amputatie_onderste_ledematen.pdf