In het nieuws
Na de zoetstof aspartaam en het bewaarmiddel nitriet wordt een nieuwe groep van veelgebruikte voedingsadditieven in verband gebracht met een verhoogd risico op kanker. Het gaat om een reeks E-nummers die we voedingsemulgatoren noemen. Ze zouden de darmflora aantasten. Voedingsemulgatoren zitten onder meer in voorverpakt brood, taart en gebak, chocolade, sauzen en margarine.
Factcheck
Een Franse waarnemende studie testte honderden E-nummers en vond er een paar die het risico op kanker mogelijk kunnen verhogen. Het kan ook toeval zijn. Als verklaring suggereren de onderzoekers dat de E-nummers de darmflora veranderen, wat helemaal niet is aangetoond. Bovendien zijn er geen aanwijzingen dat de darmflora een rol speelt in het ontstaan van kanker. Dat neemt niet weg dat het beter is om industrieel bereide voedingsproducten, waar de meeste E-nummers inzitten, zoveel mogelijk te beperken.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Bepaalde stoffen die aan voeding worden toegevoegd om ze aangenaam en smaakvol te maken, zijn volgens een Franse studie toch niet zo onschadelijk. Dat schrijft het weekblad Knack (1). Het gaat om zogenaamde voedingsemulgatoren. Die behoren tot de meest gebruikte additieven in industrieel bereide voedingsproducten. Ze maken sterk bewerkte voedingsmiddelen aantrekkelijker en stabiliseren de smaak en textuur, zodat etenswaren langer in de supermarkt kunnen liggen.
Hoe verliep het onderzoek?
Het onderzoeksteam ging na of bepaalde E-nummers die toegevoegd worden aan onze voeding schadelijk kunnen zijn (2). Ze gebruikten daarvoor de gegevens van de Franse NutriNet Santé-studie. Dat is een groot cohortonderzoek dat liep tussen 2009 en 2021. Een cohortonderzoek is een waarnemend of observatieonderzoek waarbij gedurende een bepaalde periode een groep (cohort) deelnemers opgevolgd wordt. In dit geval werden 92.000 volwassenen gevolgd, hoofdzakelijk vrouwen.
- Aan de hand van elektronische vragenlijsten werden de eet- en leefgewoonten van de deelnemers geregistreerd.
- Via nationale registers spoorden de onderzoekers gevallen van kanker op. Er waren in totaal 2.604 kankergevallen onder de deelnemers: 750 borstkankers, 322 prostaatkankers en 207 darmkankers.
- In databases gingen de onderzoekers na of er bepaalde E-nummers zaten in de voeding van de deelnemers.
Wat bleek?
- Een verhoogde opname van bepaalde vetzuren (type E471) ging gepaard met een verhoging van het risico op kanker in het algemeen met 15%, op borstkanker met 24% en op prostaatkanker met 46%.
- Er was een verband tussen andere E-nummers (type E407) en een verhoging van het risico op borstkanker met 32%.
De onderzoekers vermoeden dat sommige E-nummers de darmflora zodanig kunnen beïnvloeden dat er een ontsteking ontstaat, met een verhoogd risico op kanker als gevolg. Opmerkelijk is dat ze geen verband zagen met het voorkomen van darmkanker.
Bron
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Deze studie bewijst nergens dat emulgatoren de darmflora kunnen beïnvloeden en dat een gewijzigde darmflora borstkanker of prostaatkanker kan doen ontstaan. Waarom de onderzoekers de darmflora erbij betrekken, is trouwens onduidelijk. Daarenboven was er geen verband tussen E-nummers en kanker in de darm, waar die darmflora net aanwezig is.
De onderzoekers voerden meer dan 500 statistische testen uit. Een zeer klein aantal daarvan toonde aan dat er misschien een verband is met kanker, maar toeval kan niet uitgesloten worden. Mensen die weinig E-nummers innemen, eten meestal minder kant-en-klare gerechten en voedingsmiddelen, en leven dus gezonder. Of een aandoening het gevolg is van één voedingselement of van het gedrag van een persoon, is heel moeilijk vast te stellen via waarnemend onderzoek. Deze studie kan dus niet aantonen dat bepaalde E-nummers de ontwikkeling van kanker stimuleren.
De NutriNet Santé-studie kwam in het verleden al in opspraak. De lijst kankerverwekkende elementen en factoren is volgens dit onderzoek indrukwekkend: naast emulgatoren ook zoetmiddelen, bewerkte voedingsmiddelen, rood vlees en charcuterie, gesuikerde dranken, nitraten, nitrieten, toegevoegde suiker, anorganische voeding, acrylamide, glykemische index en lading, gebrek aan melkproducten, pesticiden, angstgevoelens, inactiviteit, vetzuren, alcohol, vezelarme voeding, antioxidanten, en nog veel meer. Het is een wonder dat onze levensverwachting ondanks al die toevoegingen blijft stijgen.
We kunnen de inname van E-nummers trouwens gemakkelijk beperken door basisproducten te kopen en zelf ons potje te koken.
Conclusie
Een Franse waarnemende studie testte honderden E-nummers en vond er een paar die het risico op kanker mogelijk kunnen verhogen. Het kan ook toeval zijn. Als verklaring suggereren de onderzoekers dat de E-nummers de darmflora veranderen, wat helemaal niet is aangetoond. Bovendien zijn er geen aanwijzingen dat de darmflora een rol speelt in het ontstaan van kanker. Dat neemt niet weg dat het beter is om industrieel bereide voedingsproducten, waar de meeste E-nummers inzitten, zoveel mogelijk te beperken.
Referenties
(2) Sellem L, Srour B, Javaux G, et al. Food additive emulsifiers and cancer risk: Results from the French prospective NutriNet-Santé cohort. PLoS Med. 2024 Feb 13;21(2):e1004338. doi: 10.1371/journal.pmed.1004338. PMID: 38349899; PMCID: PMC10863884.