Impact van microplastics op de gezondheid

Waar komt dit nieuws vandaan?

Losse glitters bestaan uit minuscule stukjes plastic of microplastics en mogen vanaf 15 oktober niet meer verkocht worden (1). Daarnaast moeten een hele reeks cosmetische producten en verzorgingsproducten hun samenstelling aanpassen en de microplastics weren. Daarvoor krijgen ze een jaar de tijd. Er komt ook een verbod op alle producten waaraan bewust microplastics worden toegevoegd.

In 2022 kwam er ook al een verbod op plastic rietjes en wattenstaafjes (2): die kan je niet meer kopen.

Plastic in het milieu valt vroeg of laat uit elkaar in steeds kleinere stukjes. Microplastics zijn alle stukjes kleiner dan een halve centimeter, maar de meeste zijn zo klein dat ze niet meer zichtbaar zijn voor het blote oog.

• Omdat ze amper nog verder worden afgebroken, blijven microplastics eeuwen in de omgeving aanwezig.
• Dat ze in ons lichaam terechtkomen, is daardoor onvermijdelijk.
• Deze kleine plastic partikeltjes zitten in voedsel, fleswater, leidingwater en in de lucht.
• Over de effecten ervan op de gezondheid weten we nog niet veel.

Bron

(1) https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/10/12/verbod-op-microplastics-europese-commissie/

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Plastic is een gigantisch probleem in de samenleving. Denk maar aan de plastic soep die op de oceanen drijft. Jaarlijks stroomt er tussen 5 en 13 miljoen ton plastic afval naar zee (3).

Pogingen om de plasticvervuiling van het menselijk lichaam te onderzoeken, gebeuren doorgaans via onderzoek van stoelgangstalen. Daaruit blijkt dat die onmiskenbaar toeneemt. Onderzoek bij muizen heeft al uitgewezen dat hoge plastic-concentraties de vruchtbaarheid verminderen (4), maar bij de mens is dat ethisch moeilijk te onderzoeken. Je kan niet 1 groep mensen blootstellen aan hoge concentraties microplastics en een tweede groep niet om vervolgens te kijken wat er gebeurt.

Chinese onderzoekers vonden wel hogere concentraties aan microplastics bij een groep personen met chronische darmziekten, zoals de ziekte van Crohn en colitus ulcerosa (5), maar de betekenis daarvan is onduidelijk.

Gebrek aan bewijs betekent echter niet dat de toenemende plasticvervuiling geen impact heeft op de gezondheid. Wel is meer onderzoek nodig, bijvoorbeeld in de vorm van vergelijkende populatiestudies waarbij bevolkingsgroepen met hoge blootstelling aan plastics vergeleken worden met populaties met lage blootstelling.

Conclusie

De plasticvervuiling van het milieu is niet meer te overzien. Denk maar aan de plastic soep die op de oceanen drijft. Alle plastic in een keer verbannen, is onmogelijk. Stap voor stap kan dat wel. In de eerste fase worden overbodige plastics aangepakt. Na het bannen van plastic rietjes en dito wattenstaafjes in 2022, verbiedt de Europese Commissie voortaan ook glitters, naast plastics die worden toegevoegd aan een aantal cosmetica. De effecten op de gezondheid zijn moeilijk rechtstreeks te onderzoeken, maar dat betekent niet dat ze er niet zijn. In proefdieronderzoek zien onderzoekers een afname van de vruchtbaarheid.

Referenties

• (2) https://www.health.belgium.be/nl/news/plastic-wattenstaafjes-en-tafelgerei-verboden-vanaf-24-januari
• (3) Roland Geyer et al. Production, use, and fate of all plastics ever made.Sci. Adv.3,e1700782(2017).DOI:10.1126/sciadv.1700782
• (4) O’Neill S, Lawler J. Knowledge gaps on micro and nanoplastics and human health: A critical review. Case Studies in Chemical and Environmental Engineering 2021;100091
• (5) Yan Z, Liu Y, Zhang T et al. Analysis of Microplastics in Human Feces Reveals a Correlation between Fecal Microplastics and Inflammatory Bowel Disease Status. Environmental Science & Technology 2022; 56:414-421