Nieuw onderzoek over long covid brengt weinig nieuws

Waar komt dit nieuws vandaan?

Een aantal mensen ontwikkelt chronische klachten na covid, waarvan niet altijd duidelijk is of ze gelinkt zijn met de longinfectie. Sinds de coronapandemie werd al heel wat onderzoek verricht naar dat mysterieus postinfectieus syndroom, dat we kennen als langdurige covid of ‘long covid’.

Op 4 januari 2024 haalde een Nederlands onderzoek over een mogelijke oorzaak van long covid de media. Onder andere de website van NOS bracht in primeur het nieuws met als titel: ‘Long covid is lichamelijk en ‘zit niet tussen de oren’, toont onderzoek aan (1). Amsterdamse onderzoekers vergeleken monsters van spierweefsel van mensen met en zonder long covid, voor en na een inspanningsproef op de fiets (2).

• Ze stelden vast dat diegenen met long-covidklachten meer spierschade hadden na de fietsproef in vergelijking met de gezonde deelnemers.
• Ook zouden de ‘energiekacheltjes’ (mitochondriën) in de cellen minder goed functioneren bij long covid.
• Volgens de onderzoekers speelt de grotere spierschade na fysieke inspanningen bij mensen met long covid mogelijk een rol bij de ontwikkeling van long covid.

Bron

(1) Zurhake, S. Long covid is lichamelijk en ‘zit niet tussen de oren’, toont onderzoek aan. NOS.nl, 4/1/2024. https://nos.nl/artikel/2503701-long-covid-is-lichamelijk-en-zit-niet-tussen-de-oren-toont-onderzoek-aan

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Het gaat om een observationele studie. Dat type onderzoek kan geen oorzaak-gevolgrelaties blootleggen, enkele correlaties. In tegenstelling tot de media, geven de onderzoekers dat ook zelf aan.

Er waren 46 deelnemers betrokken in dit onderzoek: 25 mensen met minstens 6 maanden long covid en 21 zonder deze klachten.

• Op 1 persoon met long covid na, was iedereen gevaccineerd, had iedereen covid doorgemaakt en belandde niemand in het ziekenhuis wegens covid.
• Daarnaast waren er ook verschillen tussen beide groepen: de long-covidgroep had een slechtere conditie, als gevolg van long covid. Door de extreme vermoeidheid bewogen ze ook veel minder.

Door spieren minder te gebruiken, veranderen spiervezels altijd. De onderzoekers vergeleken een tiental parameters die iets vertellen over de toestand van de spieren, en vonden hier en daar inderdaad beperkte verschillen in de long-covidgroep versus de gezonde groep.

De aangetroffen spierafwijkingen bij personen met long covid zijn zeer vergelijkbaar met de spierafwijkingen beschreven bij personen met chronischevermoeidheidssyndroom en fibromyalgie, stellen de onderzoekers.

• Hoe deze spierafwijkingen zouden kunnen ontstaan na covid, is niet bekend.
• Een slechte lichamelijke conditie zou ook een mogelijke verklaring kunnen zijn.
• Gaat de spierfunctie achteruit door de vermoeidheidsklachten, of raken mensen vermoeid doordat de spierfunctie verminderd is? Dat kan deze studie niet aantonen.

Conclusie

De spierfunctie bij mensen met long covid is verminderd in vergelijking met de spierfunctie van gezonde personen: bij de eerste groep ontstaat er meer spierschade na een fysieke inspanning. Dat blijkt uit Nederlands onderzoek. Of de spierfunctie is aangetast door covid, waardoor sommigen chronische klachten ontwikkelen, is daarmee niet aangetoond. Het omgekeerde kan immers ook, namelijk dat de spierfuncties achteruitgaan als gevolg van de malaise, stress, vermoeidheid en de verminderde lichaamsbeweging bij long covid. Er is overigens een gelijkaardige spierfunctievermindering bij mensen met fibromyalgie en chronischevermoeidheidssyndroom.

Referenties

(2) Appelman, B., Charlton, B.T., Goulding, R.P. et al. Muscle abnormalities worsen after post-exertional malaise in long COVID. Nat Commun 15, 17 (2024). https://doi.org/10.1038/s41467-023-44432-3