Wat is het?
Fibromyalgie is geen afzonderlijke aandoening, maar eerder een combinatie van verschillende klachten en bevindingen, met pijn en vermoeidheid als meest opvallende kenmerken.
Bij personen met fibromyalgie is er een verstoring van de mechanismen van pijn, wat hen er gevoeliger voor maakt. Ze ervaren dus sneller pijn dan andere mensen. Zelfs een gewone aanraking kan pijn uitlokken.
Hoe kun je het herkennen?
Fysieke kenmerken
Mensen met fibromyalgie hebben last van aanslepende pijn over het hele lichaam. Andere typische klachten zijn vermoeidheid en het gevoel ‘s ochtends niet uitgeslapen te zijn. Ze ervaren vaker volgende klachten:
- een prikkelbare darm;
- hartklachten;
- gynaecologische problemen;
- herhaaldelijk plassen;
- hoofdpijn;
- een beklemmend gevoel;
- gevoelloosheid;
- tintelingen in het lichaam;
- een opgezwollen gevoel van het lichaam;
- overbeweeglijke gewrichten (ongeveer de helft van de personen met fibromyalgie);
- gemakkelijk blozen;
- koude handen en voeten.
De klachten kunnen verergeren bij weersveranderingen en bij stress.
Cognitieve en mentale kenmerken
Personen met fibromyalgie hebben vaker last van:
- concentratieproblemen;
- moeite met het leren van nieuwe dingen;
- angstige of depressieve gevoelens.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Diagnose
De arts zal proberen de pijn uit te lokken door te drukken op bepaalde plaatsen van het lichaam.
Een aantal typische lichamelijke en mentale klachten helpen de arts bij het vaststellen van de aandoening, zoals:
- een niet-verkwikkende slaap;
- vermoeidheid gedurende de dag;
- algemene pijn bij aanraking.
Uitsluiten van andere aandoeningen
De arts zal een onderscheid maken met andere aandoeningen die langdurige pijnklachten of vermoeidheid kunnen veroorzaken, zoals:
- reumatische aandoeningen;
- een verstoorde werking van de schildklier;
- klachten eigen aan de menopauze.
Wat kun je zelf doen?
Lichaamsbeweging
Lichaamsbeweging vermindert de klachten. Door je spierkracht en uithouding te verbeteren ben je beter in staat om deel te nemen aan normale dagelijkse activiteiten.
Wandelen, fietsen en spieroefeningen zijn ideaal. Zwemmen wordt ook aangeraden, behalve wanneer je uitgesproken nek- en schouderklachten hebt.
Goede slaaphygiëne
Als je slaapproblemen ervaart, probeer deze dan te verminderen door volgende zaken te vermijden:
- koffie;
- alcohol;
- lawaai;
- stress.
Vermijden van negatieve factoren
Probeer negatieve gedachten, zoals angsten en overtuigingen in verband met pijn, vermijding en catastrofale gedachten het best actief te vermijden.
Wat kan je arts doen?
Een goede arts-patiëntrelatie met een brede benadering vanuit biologisch, psychologisch en sociaal standpunt is nodig. De arts zal vermijden dat de persoon met fibromyalgie in een ongepaste cyclus van onderzoeken terechtkomt.
Therapie en medicatie
Met cognitieve gedragstherapie kan een persoon met fibromyalgie leren om zijn gedachten af te leiden van de pijn en om de positieve kant van de dingen te zien.
Sommige antidepressiva hebben een goed effect op de pijnklachten bij fibromyalgie. Dat effect voel je pas nadat je deze medicatie twee weken hebt ingenomen, wat sneller is dan bij een depressie. Soms helpt een geneesmiddel tegen epilepsie ook bij fibromyalgie.
Behandeling op maat
De arts zal een persoonlijk behandelingsplan opstellen om zowel de lichamelijke als mentale klachten aan te pakken. Er bestaan centra die gespecialiseerd zijn in de aanpak van fibromyalgie, waar je terechtkunt voor professionele begeleiding en revalidatie.
Meer weten?
- https://www.thuisarts.nl/fibromyalgie/ik-heb-fibromyalgie
- https://www.reumanet.be/sites/default/files/A5_Fibromyalgie_september2016.pdf