Wat is het?
Fibromyalgie is geen afzonderlijke ziekte, maar eerder een combinatie van verschillende klachten en bevindingen, met pijn en vermoeidheid als meest opvallende kenmerken. Bij personen met fibromyalgie is er een verstoring van de mechanismen van pijn, hetgeen hen er gevoeliger voor maakt. Hun pijndrempel ligt lager, dit wil zeggen dat ze veel sneller pijn ervaren dan andere mensen. Zelfs een gewone aanraking kan al pijn uitlokken.
Hoe kun je het herkennen?
Mensen met fibromyalgie hebben last van aanslepende pijn over het hele lichaam. Andere typische klachten zijn vermoeidheid en het gevoel ‘s ochtends niet uitgeslapen te zijn. Ze hebben vaker last van een prikkelbare darm, hartklachten, gynaecologische problemen en moeten herhaaldelijker plassen.
Personen met fibromyalgie klagen van hoofdpijn, een beklemmend gevoel, gevoelloosheid of tintelingen in het lichaam. Ze kunnen zich moeilijker concentreren, hebben het lastig om nieuwe dingen te leren en kunnen angstig of depressief zijn.
Ze ervaren vaak een opgezwollen gevoel van het lichaam. Ongeveer de helft van de personen met fibromyalgie heeft overbeweeglijke gewrichten. Ze blozen gemakkelijk, en hebben last van koude handen en voeten.
De klachten kunnen verergeren bij weersveranderingen en bij stress.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
De arts zal proberen de pijn uit te lokken door te drukken op bepaalde plaatsen van het lichaam. Een aantal lichamelijke en psychische klachten zijn typisch voor fibromyalgie en helpen de arts bij het vaststellen van de aandoening, zoals een niet-verkwikkende slaap, vermoeidheid gedurende de dag en algemene pijn bij aanraking.
Hij zal een onderscheid maken met andere aandoeningen die langdurige pijnklachten of vermoeidheid kunnen veroorzaken zoals reumatische aandoeningen, een verstoorde werking van de schildklier of klachten eigen aan de menopauze.
Wat kun je zelf doen?
Lichaamsbeweging vermindert de klachten. Het verbeteren van spierkracht en uithouding zorgt ervoor dat je beter in staat bent om deel te nemen aan normale dagelijkse activiteiten. Wandelen, fietsen en spieroefeningen zijn ideaal. Zwemmen wordt ook aangeraden, behalve bij uitgesproken nek- en schouderklachten. Slaapproblemen kun je verbeteren door koffie, alcohol, lawaai en stress te vermijden. Negatieve gedachten, zoals angsten en overtuigingen in verband met pijn, vermijding en catastrofale gedachten worden best actief vermeden.
Wat kan je arts doen?
Een goede arts-patiëntrelatie met een brede benadering vanuit biologisch, psychologisch en sociaal standpunt is nodig. De arts zal vermijden dat de persoon met fibromyalgie in een ongepaste cyclus van onderzoeken terechtkomt. Met cognitieve gedragstherapie kan hij leren om zijn gedachten af te leiden van de pijn en om de positieve kant van de dingen te zien.
Sommige antidepressiva hebben een goed effect op de pijnklachten bij fibromyalgie. Dat effect voel je pas nadat je het twee weken hebt ingenomen, wat sneller is dan bij een depressie. Soms helpt een geneesmiddel tegen epilepsie ook bij fibromyalgie.
De arts zal een persoonlijk behandelingsplan opstellen. Daarbij worden zowel de lichamelijke als mentale klachten aangepakt. Er bestaan centra die gespecialiseerd zijn in de aanpak van fibromyalgie waar je terechtkunt voor professionele begeleiding en revalidatie.
Bron