Eerste hulp bij brandwonden

Laatst aangepast op 10/08/2023

Wat is het?

Bij een brandwonde is je huid beschadigd door warmte, elektrische stroom of chemische stoffen. Hoe diep de brandwonde is, hangt onder andere af van de temperatuur waaraan je werd blootgesteld en hoelang je eraan werd blootgesteld. Naast de graad van de brandwonde, is de grootte en de plaats van de wonde belangrijk.

Oorzaken

vuur of een andere warmtebron (bijv. heet water);
chemische producten;
elektriciteit;
straling (bijv. zonnebrand);
wrijving;
stoom;
extreme koude (vrieswonde).

Wat stel je vast?

Brandwonden worden opgedeeld in verschillende graden:

eerstegraadsbrandwonde: rood, gezwollen, pijnlijk;
tweedegraadsbandwonde: blaren, pijnlijk;
derdegraadsbrandwonde: zwart, perkamentachtig of wit.

Aanbeveling

Zorg voor veiligheid:

Is de oorzaak van de brandwonde op een veilige manier weggenomen?
Zorg ervoor dat je niet in contact komt met bloed of andere lichaamsvochten van het slachtoffer. Was of ontsmet je handen en trek wegwerphandschoenen aan.

Beoordeel de toestand van het slachtoffer:

Ga na wat er mis is.
Controleer het bewustzijn.
Open de luchtweg en controleer de ademhaling indien nodig.
Probeer de ernst van de brandwonde in te schatten.

Bel 112 bij:

grote tweedegraads- en derdegraadsbrandwonden;
brandwonden aan de ogen, in de mond of keelholte, volledig rondom de nek, romp of een ledemaat;
brandwonden bij kinderen jonger dan 5 jaar en personen ouder dan 60 jaar;
brandwonden veroorzaakt door chemische producten of elektriciteit;
ernstige symptomen (bewusteloosheid of ademhalingsmoeilijkheden) of als de toestand van het slachtoffer achteruit gaat;
twijfel.

Raadpleeg een arts bij:

grote eerstegraadsbrandwonden;
tweedegraads- of derdegraadsbrandwonden groter dan een muntstuk van 2 euro;
brandwonden aan het gezicht, de handen, voeten, gewrichten of geslachtsdelen;
brandwonden bij kinderen jonger dan 5 jaar en personen ouder dan 60 jaar;
brandwonden veroorzaakt door vlammen;
blijvende pijn na 15 minuten koelen.

Verleen verdere eerste hulp:

Eerst water, de rest komt later!
- Koel de brandwonde zo snel mogelijk af met koel of lauw leidingwater.
- Richt de waterstraal net boven de brandwonde en laat het water over de wonde stromen.
- Koel minstens 10 minuten.
- Blijf koelen tot de pijn verlicht is.
- Leg zeker geen ijs op een brandwonde!
Verwijder kledij en sieraden als ze niet aan de huid vastkleven.
Prik eventuele blaren niet open!
Vraag na of het slachtoffer gevaccineerd is tegen tetanus.
Let op vergiftigingsverschijnselen. Bij een brand kunnen giftige gassen vrijkomen.
Probeer de ernst van de brandwonde in te schatten:
- Is het een kleine eerstegraadsbrandwonde?
  - Breng een vochtinbrengend product aan (bijvoorbeeld hydrogel, aftersun …).
  - Dek de wonde af met een pleister of een steriel kompres.
- Is het een kleine tweedegraadsbrandwonde en is de huid intact?
  - Dek de wonde af met een verband dat speciaal ontwikkeld is voor brandwonden.
  - Als je dat niet in huis hebt, kan je ook hydrogel aanbrengen en de wonde afdekken met een kompres.
- Is het een grote tweedegraads- of een derdegraadsbrandwonde?
  - Leg na het koelen dan een nat wondverband aan.
  - Probeer dat zo steriel mogelijk te doen met een driehoeksverband, een kompres of een zuivere doek.
  - Je kan ook plastic huishoudfolie gebruiken om de wonde voorlopig mee af te dekken.
  - Bel 112.

Trek je wegwerphandschoenen uit en was je handen nadat je de eerste hulp verleend hebt.

Belangrijk

Het Antigifcentrum kan je raad geven bij een brandwonde door chemische producten. Je krijgt advies over de aanbevolen eerste hulp. Alarmeer eerst de hulpdiensten via het telefoonnummer 112. Bel daarna naar het Antigifcentrum via het telefoonnummer 070 245 245.

Meer informatie

Lees ook Help! Eerste hulp voor iedereen met gedetailleerde eerstehulptips van Rode Kruis-Vlaanderen.
Download de app van het Rode Kruis. Zo heb je altijd de belangrijkste eerstehulptips op zak.
Bekijk de instructiefilmpjes van het Rode Kruis hieronder.

De vier stappen in eerste hulp