Wat is een patiëntenrichtlijn?

Over richtlijnen en patiëntenrichtlijnen

Een richtlijn is een leidraad voor artsen en andere zorgverstrekkers ten aanzien van een bepaalde aandoening of klacht, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek (evidence-based). Hij heeft als doel de beste zorg te bieden voor de patiënt. Richtlijnen worden volgens strikte regels opgesteld en zijn gebaseerd op alle degelijke wetenschappelijke studies die over een bepaald onderwerp zijn gemaakt. 

Voorbeelden maken dit duidelijker: vroeger gaf men ouders vaak de raad om hun baby op de buik te slapen te leggen, omdat men ervan uitging dat een kindje dat op zijn rug slaapt, kan stikken in eigen slijm of voedsel. Die theorie was gebaseerd op de overlevering, niet op bewijs. Vandaag is er een duidelijke richtlijn die zegt dat baby’s best op hun rug te slapen worden gelegd, omdat het risico op plotse dood daardoor driemaal kleiner wordt. Dit is wel gebaseerd op cijfers, bewijs dus.

Nog een voorbeeld: vroeger ging men ervan uit dat kindjes met een oorontsteking best antibiotica kregen. Vandaag weten we dat dit slechts zelden nodig is; meestal geneest een oorontsteking vanzelf en kan een kuur antibiotica, waaraan ook nadelen verbonden zijn, vermeden worden. 

Richtlijnen zijn ook op wetenschappelijk bewijs gebaseerd en worden voortdurend aangepast aan nieuwe medische bevindingen. EBM-richtlijnen worden almaar meer door artsen in de praktijk gebruikt. De toegang tot deze richtlijnen verloopt vandaag beter omdat de organisatie EBMPracticeNet ze via het elektronisch medisch patiëntendossier via één muisklik beschikbaar stelt.

Hoe komen onze patiëntenrichtlijnen tot stand?

Wij willen patiënten laten kennismaken met de richtlijnen waarop onze zorgverstrekkers zich baseren. Tegelijk willen we aangeven wat ze zelf kunnen doen bij een bepaalde aandoening en wat de arts kan doen. Wanneer artsenrichtlijnen gepopulariseerd worden, moeten ze uiteraard 100% correct blijven én tegelijkertijd verstaanbaar zijn. Om dat te garanderen, passen we volgende methode toe:

  • Stap 1: Een artsenrichtlijn wordt hertaald naar een toegankelijke taal door een praktiserende arts. 
  • Stap 2: Een tweede praktiserende arts herleest de patiëntenrichtlijn en vergelijkt die met de oorspronkelijke artsenrichtlijn.
  • Stap 3: Een patiënt leest het resultaat na en kijkt of hij of zij alles begrijpt.
  • Stap 4: Ten slotte wordt de richtlijn taalkundig onder de loep genomen: de eindredactie.

Daarna wordt de patiëntenrichtlijn op onze website geplaatst. De richtlijn krijgt een code mee, die gekoppeld wordt aan de oorspronkelijke artsenrichtlijn. Wanneer de arts in zijn praktijk de artsenrichtlijn aanklikt die betrekking heeft op de aandoening van de patiënt die voor hem zit, kan hij meteen zien of er een patiëntenversie beschikbaar is. Zo ja, kan hij die afdrukken en meegeven. De patiënt kan ook via elektronische toegang tot een deel van zijn dossier zelf de richtlijn raadplegen, of hij kan de richtlijn via deze website lezen.

Een patiëntenrichtlijn is enkel een richtsnoer over een bepaalde aandoening of klacht. Hij zegt dus niet alles over een aandoening. Lezers die meer willen weten over een bepaalde aandoening of klacht, zullen in de toekomst via meerdere links onderaan de patiëntenrichtlijn kunnen doorklikken naar internetpagina's met – volgens ons – betrouwbare bijkomende informatie.