In het nieuws
Koppen bij voetbal beschadigt de hersenen en zorgt tijdelijk voor een zwaar verminderd geheugen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek. Ex-voetballer Gert Verheyen vindt de tests waarop het onderzoek is gebaseerd nogal extreem.
Factcheck
Twintig ballen koppen in 10 minuten leidt tot een lichte, voorbijgaande vermindering in scores op geheugentests en spierreactiesnelheid bij een kleine groep jonge amateurvoetballers. Na 24 uur waren deze effecten opnieuw genormaliseerd. Tekens van hersenschudding kwamen niet voor. Het onderzoek is te beperkt om algemene conclusies te trekken, maar van schade of een zwaar verminderd geheugen is geen sprake.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Schotse onderzoekers deden een experiment met 19 amateurvoetballers van gemiddeld 22 jaar oud (1). Ze lieten de jongens 20 ballen koppen binnen de 10 minuten. De ballen, allemaal standaard voetballen, werden afgeschoten vanop een afstand van 6 meter en haalden een snelheid van 39 km per uur. Onmiddellijk na de actie, en vervolgens 24 uur, 48 uur en 2 weken later, werden de voetballers aan een reeks tests onderworpen: spierreactietests en tests van geheugen, concentratie en leervermogen. Doel was nagaan of 20 kopballen schade berokkenen aan het brein. Van schade, in de zin van hersenschudding, was geen sprake. Wel bleek de reactiesnelheid van de spieren ietsje vertraagd: het been strekken op commando verliep onmiddellijk na het koppen met een vertraging van 123 milliseconden en voor het koppen met een vertraging van 117 milliseconden. Onmiddellijk na het koppen scoorden de voetballers gemiddeld ook ietsje minder goed op geheugentests en leeropdrachten (67% hogere kans op fouten). Na 24 uur en later waren alle verschillen verdwenen.
Bron
(1) Di Virgilio TG, Hunter A, Wilson L, et al. Evidence for Acute Electrophysiological and Cognitive Changes Following Routine Soccer Heading. EBioMedicine. Published online October 22 2016
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De studie is eerder geruststellend: er is een meetbaar, maar klein functioneel en voorbijgaand effect van 20 keer koppen op het brein, maar van blijvende schade is geen sprake. Tekens van hersenschudding (duizeligheid, hoofdpijn, misselijkheid en braken) kwamen niet voor. De studie was anderzijds wel erg beperkt (slechts 19 personen), waardoor algemene conclusies trekken niet mogelijk is.
Commentaar uit de voetbalwereld stelt dat 20 keer na elkaar koppen in werkelijkheid zelden of niet voorkomt, maar volgens de Schotse onderzoekers is het wel een courante praktijk tijdens trainingen.
Conclusie
Twintig ballen koppen in 10 minuten leidt tot een lichte, voorbijgaande vermindering in scores op geheugentests en spierreactiesnelheid bij een kleine groep jonge amateurvoetballers. Na 24 uur waren deze effecten opnieuw genormaliseerd. Tekens van hersenschudding kwamen niet voor. Het onderzoek is te beperkt om algemene conclusies te trekken, maar van schade of een zwaar verminderd geheugen is geen sprake.
Referenties
http://www.nhs.uk/news/2016/10October/Pages/Heading-footballs-may-cause-short-term-brain-changes.aspx