Wat is het?
Je hebt een gokverslaving wanneer het gokken dwangmatig wordt. Je kunt er dus niet aan weerstaan. Een gokverslaving is anders dan een alcohol- of nicotineverslaving. Het is een functionele verslaving die te wijten is aan een stoornis van het beloningssysteem in de hersenen. Bij het gokken geven de hersenen dopamine vrij. Dat is een stof die maakt dat je een gevoel van voldoening en beloning ervaart. Daardoor ga je het gokken dwangmatig herhalen om dat goed gevoel telkens opnieuw op te wekken.
Hoe vaak komt het voor?
Ongeveer 1% van de bevolking heeft een gokverslaving, en zo’n 3% heeft een gokprobleem.
Hoe kan je het herkennen?
Een gokverslaving is vaak een complete verrassing. Het wordt dikwijls lang ontkend en verborgen gehouden. Het wordt toevallig ontdekt of het komt uit naar aanleiding van het opstapelen van grote schulden.
Nochtans zijn er enkele gedragingen die kunnen wijzen op een gokprobleem of -verslaving:
- sterke drang tot gokken om spanning te voelen; gaat heel vaak samen met het willen vergeten van andere zorgen.
- omdat er gewenning optreedt, gaat men steeds meer tijd en geld spenderen aan het gokken. Uiteindelijk komt het gokken centraal te staan in het leven en de gedachten van de persoon.
- problematisch gedrag zoals liegen om de verslaving te verbergen, stelen omwille van financiële problemen door het gokken, problemen op het werk, in relaties…
- de persoon met een gokprobleem geraakt op de duur geïsoleerd. Het gokken is immers een zeer individuele handeling met weinig relevante sociale interacties. Andere taken en behoeften worden verwaarloosd.
- als men niet kan gokken, treden er ontwenningsverschijnselen op, zoals rusteloosheid, prikkelbaarheid, angst, depressieve stemming,…
- de persoon slaagt er niet in om het gokken te verminderen of te stoppen.
- een gokverslaving gaat vaak gepaard met andere verslavingen (alcohol, drugs,…).
Is het gokken beperkt (zowel in tijd als in frequentie), zijn de ingezette bedragen redelijk en geraakt de persoon niet geïsoleerd, dat kan men stellen dat het gokgedrag onder controle is.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Om een problematisch gokgedrag te kunnen bevestigen, kan de arts onder meer gebruikmaken van een vragenlijst. Die wordt samen met de persoon overlopen of als zelftest aangeboden. Er komen er meerdere in aanmerking, maar doorgaans wordt de ‘Brief Bio-Social Gambling Screen’ afgenomen. Deze vragenlijst telt slechts 3 vragen, waarop zelfs één ja-antwoord al op een gokprobleem wijst:
- Was je gedurende de afgelopen 12 maanden onrustig, prikkelbaar of angstig wanneer je het gokken hebt proberen te stoppen of af te bouwen?
- Heb je gedurende de afgelopen 12 maanden geprobeerd om aan je familie of vrienden achter te houden hoeveel je hebt gegokt?
- Had je gedurende de afgelopen 12 maanden door het gokken zodanige financiële problemen dat je hulp moet krijgen van familie of vrienden?
De arts zal ook andere zaken aftoetsen, zoals het aantal gokepisodes per jaar, het niet kunnen stoppen ondanks verliezen, het ervaren van een dwang tot gokken enz...
Ook zal hij de ernst van het probleem proberen in te schatten: is het een risicovol gokgedrag, een problematisch gokgedrag of een gokverslaving.
Er wordt ook nagegaan of er andere psychiatrische stoornissen aanwezig zijn. Bepaalde aandoeningen (bipolaire stoornis, angststoornis of middelenverslaving zoals alcohol, drugs) komen immers opvallend meer voor bij gokverslaafden.
Wat kan je zelf doen?
Het allerbelangrijkste is om het probleem van je gokverslaving bespreekbaar te maken. Spreek erover met een vriend, familielid of je arts. Is de drempel te groot, probeer dan eerst de zelftest om meer inzicht te krijgen. Die vind je onder andere via gokhulp.be. Vermijd plaatsen waar je kunt gokken. Laat je naam op de zwarte lijst voor gokken zetten op het internet. Dat kan via de kansspelcommissie. Stel een plan op om het gokken te verminderen of te stoppen.
Wat kan de arts doen?
De behandeling bestaat vooral uit psychologische begeleiding. Hiervoor is van groot belang dat je het probleem erkent, ook voor de omgeving. Met bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie of motivationele gespreksvoering kan de arts bij jou de verstoorde gedachten over het gokken rechtzetten.
Er zijn daarnaast heel wat initiatieven zoals zelfhulpgroepen, informatie- en ondersteunende diensten.
In het beginstadium kan er eventueel beslist worden om een geneesmiddel op te starten waarmee je het gokken makkelijker achterwege kunt laten.
Meer weten?
https://gokhulp.be/
https://gamingcommission.be/
https://www.wtgv.be/
dossier gokken VAD