Wat is het?
Besmetting met een varkenslintworm (Taenia solium) kan leiden tot taeniasis of cysticercose, afhankelijk van de manier waarop je besmet raakt.
Beide aandoeningen komen vooral voor in gebieden waar mensen en varkens dicht bij elkaar leven, bijvoorbeeld in delen van Zuid-Amerika, Sub-Saharaans Afrika en Azië.
In België en andere Europese landen zijn de infecties erg zeldzaam. Dat komt onder andere doordat het vlees hier streng wordt gecontroleerd in de slachthuizen en omdat afvalwater niet in contact komt met drinkwater. Een reiziger of migrant kan de ziektes wel importeren vanuit andere landen.
Taeniasis: besmetting via varkensvlees
Als je rauw of onvoldoende gebakken varkensvlees eet dat besmet is met lintwormcysten, kan je taeniasis krijgen. In je darmen ontwikkelt zich dan een volwassen lintworm.
Meestal heb je geen klachten, maar maag-darmklachten (zoals misselijkheid, buikpijn, gewichtsverlies of diarree) zijn mogelijk.
Cysticercose: besmetting via eitjes van de lintworm
Cysticercose krijg je door eitjes van de lintworm in te slikken. Dat kan op verschillende manieren:
- via andere mensen: als iemand met een lintworm de handen niet goed wast na het toiletgebruik, kunnen eitjes rechtstreeks via de handen of onrechtstreeks via voedsel of water worden doorgegeven aan anderen;
- via jezelf: als je zelf een lintworm hebt en je handen niet goed wast, kan je jezelf met eitjes besmetten;
- via ongewassen rauwe groenten: eitjes kunnen achterblijven op groenten die bemest zijn met besmette uitwerpselen.
De larven die uit de eitjes komen, kunnen via het bloed in verschillende lichaamsdelen terechtkomen. Daar vormen ze kleine blaasjes (cysten), bijvoorbeeld in je huid, spieren, ogen of hersenen. In veel gevallen blijven die cysten jarenlang aanwezig zonder klachten. Klachten ontstaan meestal pas als je afweersysteem ze begint aan te vallen. Dan ontstaat er een ontstekingsreactie die tot verschillende klachten kan leiden.
Je arts vermoedt dat je cysticercose hebt als je klachten hebt zoals hoofdpijn, epilepsie of een voelbaar knobbeltje onder je huid, zeker na een verblijf in een risicogebied. In zeldzame gevallen kunnen ook mentale klachten, zoals een psychose, optreden.
De aandoening wordt opgespoord via een scan of röntgenfoto, bloedonderzoek of een weefselstaal.
Wat kan je zelf doen?
Voorkom besmetting door goede hygiëne: was altijd je handen na een toiletbezoek en voor het eten.
Ga je op reis naar gebieden waar de ziekte voorkomt? Volg dan dit advies:
- Eet geen rauwe groenten die niet goed gewassen zijn.
- Zorg dat vlees altijd goed doorbakken is.
Wat kan je arts doen?
De behandeling van varkenslintworm gebeurt in gespecialiseerde ziekenhuizen. In België kan je hiervoor ook terecht in het Instituut voor Tropische Geneeskunde.