In het nieuws
Verzadigde vetten vervangen door plantaardige vermindert de kans op hart- en vaatziekten niet. Koken met olijfolie in plaats van met boter is nochtans een dieetcliché dat al meer dan veertig jaar staat als een huis.
Factcheck
Deze nieuwe analyse van een oude studie moet met een grote korrel zout genomen worden, omdat ze een aantal bepalende beperkingen vertoont. Olijfolie, en andere plantaardige oliën, genieten nog altijd de voorkeur.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Amerikaanse onderzoekers evalueerden een meer dan 40 jaar oude studie, gevoerd tussen 1968 en 1973, waarbij effecten van boter en maïsolie vergeleken werden op hart- en vaatziekten en de daaraan gerelateerde sterfte (1). Deze studie werd destijds uitgevoerd in een rusthuis en 6 psychiatrische ziekenhuizen in de VS bij in totaal 9570 personen. Zij kregen ofwel een dieet waarbij boter gebruikt werd om te koken ofwel een dieet waar boter vervangen werd door plantaardige olie, in casu maïsolie. De diëten werden 460 dagen gevolgd. Zowel proefpersonen als verzorgend personeel wisten niet wie welk dieet ze volgden. Na de dieetperiode werden de deelnemers nog 3 jaar lang opgevolgd. Op regelmatige tijdstippen werd de cholesterol gemeten. De conclusie luidde toen dat de cholesterol duidelijk verlaagde in de groep die het maïsolie-dieet volgde en lichtjes verlaagde in de boter-groep, maar dat het risico op sterfte door hart- en vaatziekten niet afnam, maar zelfs een beetje toenam. Bij de recente re-evaluatie werden de gegevens van 2355 deelnemers opnieuw grondig onderzocht, waarbij niet eerder gepubliceerde data werden toegevoegd. De conclusie bleef min of meer overeind: door boter te vervangen door olie bij de bereiding van maaltijden, kon de cholesterol verminderd worden (13,8% minder in de olie-groep en 1% minder in de boter-groep), maar dit bleek niet te resulteren in een verminderd risico of een verminderde sterfte door hart- en vaatziekten.
Bron
(1) Ramsden CE, Zamora D, Majchrzak-Hong S, et al. Re-evaluation of the traditional diet-heart hypothesis: analysis of recovered data from Minnesota Coronary Experiment (1968-73). BMJ. Published online April 12 2016
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Er zijn heel wat bedenkingen te maken bij dit onderzoek (2). Er is niets bekend over de andere eet- en drinkgewoonten van de proefpersonen, hoofdzakelijk mensen uit psychiatrische centra. Roken, weinig beweging, overgewicht en andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten kunnen de resultaten sterk beïnvloed hebben. Boter werd vergeleken met maïsolie en niet met olijfolie: oliën die toch wel grote verschillen vertonen. De duur van het dieet was waarschijnlijk ook te kort om echte verschillen te kunnen waarnemen op ziekte en sterfte.
Conclusie
Deze nieuwe analyse van een oude studie moet met een grote korrel zout genomen worden, omdat ze een aantal bepalende beperkingen vertoont. Olijfolie, en andere plantaardige oliën, genieten nog altijd de voorkeur.
Referenties
(2) http://www.vigez.be/nieuws/olijfolie-geniet-nog-steeds-de-voorkeur