Vlekken op je benen na een stevige zomerwandeling zijn meestal onschuldige 'wandelbenen'

Wat weten we hierover?

De term inspanningsvasculitis verwijst naar een goed beschreven, maar vaak miskende vorm van huidontsteking van de kleine bloedvaatjes (1). Het is een onschuldig, maar vervelend verschijnsel.

Inspanningsvasculitis ontstaat bij matige fysieke inspanning, meestal tijdens het wandelen, fietsen of golfen, in warm weer. Er verschijnen dan vlekken op de onderbenen. Die genezen spontaan binnen enkele dagen tot maximaal tien dagen.

Verschillende studies bevestigen dat deze aandoening voorkomt bij gezonde mensen zonder onderliggende aandoening. Andere termen voor dit fenomeen (hiker’s rash, golfer’s vasculitis, flip-flop vasculitis, sport purpura, etc.) verraden in welke omstandigheden het kan voorkomen.

Bron

(1) Bergwijzer. Wandelbenen, wat zijn het en wat doe je er aan?

Wat weten we momenteel?

Wat is de oorzaak van wandelbenen?

Inspanningsvasculitis is een huidaandoening waarbij de haarvaatjes ontstoken raken na langdurige fysieke inspanning, vooral bij warm weer. De precieze oorzaak is niet helemaal duidelijk, maar meerdere factoren spelen een rol (2):

• verstoorde warmteregeling: bij inspanning en warmte probeert je lichaam af te koelen door meer bloed naar de huid te sturen. Als dat niet lukt, ontstaat er overdruk in de bloedvaten.
• veneuze stase: na langdurig rechtstaan of wandelen werkt de ‘spierpomp’ van de kuit minder goed, waardoor het bloed moeilijker terugstroomt. Dat veroorzaakt opstapeling en druk op de kleine bloedvaatjes in de huid van de onderbenen.
• immuunsysteem: inspanning kan je immuunsysteem activeren en zorgen voor het neerslaan van kleine eiwitcomplexen in de vaatwand. Dat veroorzaakt een ontstekingsreactie en maakt de vaatwand doorlaatbaar, wat leidt tot bloeduitstortingen (purpura).

Inspanningsvasculitis komt vaker voor bij vrouwen en 50-plussers en bij wandelen, lopen of hiken.

Hoe kan je het herkennen?

Typische tekenen:

• Er verschijnen rode of paarse vlekken (purpura) op de onderbenen. Vaak jeuken ze of heb je een branderig gevoel.
• De aandoening blijft beperkt tot de huid: je hebt geen koorts, voelt je niet ziek en de lymfeklieren zijn niet gezwollen.
• De huidletsels ontstaan kort na een langdurige inspanning bij warm weer, zoals wandelen of lopen in de zon.
• Er verschijnen geen vlekken op plaatsen die bedekt zijn door sokken of compressiekousen.
• Vooral vrouwen ouder dan 50 lijken gevoelig, zeker als ze lipoedeem of spataders hebben. Dat zijn aandoeningen waarbij vet of vocht zich opstapelt in de benen.

Wat kan je eraan doen?

Inspanningsvasculitis geneest vanzelf. Er is meestal geen behandeling nodig.

Bij erge klachten of als je er regelmatig last van hebt, kunnen deze maatregelen helpen:

• Vermijd lange wandelingen of sporten in warm weer. Kies eerder voor koelere momenten en las voldoende pauzes in.
• Draag luchtige kleding en goed passende wandelschoenen.
• Compressiekousen kunnen de kans op opstapeling van bloed in de benen verminderen. Ze helpen bij ongeveer de helft van de mensen, maar bij sommigen verergeren ze de klachten.
• Cortisonezalf kan de jeuk of irritatie tijdelijk verzachten, maar versnelt de genezing niet.

Conclusie

Wandelbenen of inspanningsvasculitis is een onschuldige huidontsteking die optreedt na langdurige inspanning bij warm weer: meestal na lang wandelen of lopen. De paarsrode vlekken komen vooral voor bij vrouwen boven de 50 jaar. Ze verdwijnen vanzelf binnen tien dagen. Je kan preventieve maatregelen nemen om wandelbenen te voorkomen.

Referenties

• (2) Espitia O, Dréno B, Cassagnau E, et al. Exercise-Induced Vasculitis: A Review with Illustrated Cases. Am J Clin Dermatol. 2016;17(6):635-642.
• (3) Ramelet AA. Exercise-induced vasculitis. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2006;20(4):423-427.
• (4) Ahomies H, Descamps V, Leclerc-Mercier S, et al. Skin diseases in long-distance runners. JEADV Clin Pract 2025;4(2):369-640.