Veel artsen kregen een brief van de organisatie ‘Artsen voor Vrijheid’ met misleidende informatie over coronavaccins. Op vraag van veel verontruste artsen namen we de beweringen uit deze ‘Factsheet Covid-19-vaccinatie voor artsen en geïnteresseerde patiënten’ onder de loep.


FACTCHECK DOOR GEZONDHEID EN WETENSCHAP van de

FACTSHEET covid-19-vaccinatie van en voor artsen & geïnteresseerde patiënten*

'Is dit vaccin nodig, veilig en effectief?'

Met de steun van de Artsen voor Vrijheid: dr. Anne De Clerck, dr. Bart Lambert, dr. Dirk Bultinck, dr. Eric Beeth, dr. Gaëtane Beeckaert, dr. Geert Verhelst, dr. Hilde De Smet, dr. Jean-Luc Vanderlinden, dr. Johan Denis, dr. Leo Van den Bossche, dr. Pieter Lanoye, dr. Steven Devos


BEWERING Opvallend: heel wat Vlaamse (huis)artsen willen voor zichzelf geen covid-19-vaccin. Al naargelang de enquête twijfelt of weigert 9 à 30 %1 2 3. Wat kunnen hun redenen zijn? Hier een aantal feiten, de beste remedie tegen fake news. U kunt de links en andere bronnen (achteraan) zelf checken.

CHECK De briefschrijvers verwijzen naar de enquête van Artsenkrant die werd gevoerd bij 780 artsen in oktober 2020, toen er nog geen coronavaccin beschikbaar was. De enquête van de Medische Wereld, waar nochtans ook naar verwezen wordt, afgenomen op een moment dat de eerste vaccins bekend waren, stelde vast dat 9 op 10 artsen zich wel wil laten vaccineren. “Een grootschalige enquête van vzw Medische Wereld bij 1.000 artsen toont aan dat negen op de tien artsen zichzelf wil laten vaccineren en zo goed als alle artsen raden het vaccin zelfs aan bij patiënten”.

BEWERING 1. Covid-19 is gemiddeld niet heel dodelijk. De meeste geïnfecteerde mensen hebben helemaal geen symptomen4. Zelfs 85-plussers overleven een infectie in meer dan 90% van de gevallen5. Mensen jonger dan 70 hebben 99,95% overlevingskans. De sterftegraad (Infection Fatality Rate) ligt immers op 0,23% algemeen en op 0,05% voor mensen jonger dan 706.

CHECK Om de impact van de sterfte door covid-19 te begrijpen, moet men het aantal overlijdens in vergelijking met het gemiddelde van de voorbije jaren analyseren. Wereldwijd is er een duidelijke oversterfte, maar de coronastatistieken capteren de werkelijke dodentol maar gedeeltelijk. Niet al wie sterft aan de gevolgen van covid-19 komt in de statistieken als een coronadode. En omgekeerd komen sommige overlijdens in de coronastatistieken terwijl de echte oorzaak een ander onderliggend lijden was. Mensen die niet op intensieve zorgen konden worden opgenomen, omwille van de overload aan covid-patiënten (zoals in Italië) werden en overleden, kwamen bijvoorbeeld niet in de statistieken terecht.

Daarom neemt men de gemiddelde sterftecijfers van de voorbije vijf jaar en vergelijkt men deze met de sterfte sinds de corona-uitbraak. Op basis van officiële cijfers, krijgt men dan dit (de oversterfte is de rode balk in de figuur) (1, 2):


    Gezonde ouderen hebben tot op hoge leeftijd een zeer behoorlijke overlevingskans bij covid-19, dat klopt. Deze kans vermindert echter drastisch wanneer ze een co-morbiditeit hebben (3).

    De fatality rate per leeftijdsgroep is vrij laag, maar omdat zeer veel mensen besmet raakten, zijn er toch veel overlijdens in de oudere leeftijdsgroepen (4). Laten we ook niet vergeten dat 6% van diegenen die aan covid-19 overleden zijn uit de leeftijdscategorie 45-64 jaar komt.

    Overigens is de impact van covid-19 op de overlevers niet te onderschatten: bij een grote groep slepen de symptomen lang aan (5).

    (1) https://multimedia.tijd.be/oversterfte/ en https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Excess_mortality_-_statistics&oldid=509982
    (2) https://covid-19.sciensano.be/sites/default/files/Covid19/Meest%20recente%20update.pdf
    (3) https://www.ntvg.nl/artikelen/nieuws/diverse-ziekten-verhogen-risico-op-ernstige-covid-19/volledig
    (4) https://healthfeedback.org/claimreview/in-spite-of-its-relatively-small-infection-fatality-ratio-covid-19-has-led-to-many-deaths-due-to-high-virus-transmission/
    (5) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7467884/
    BEWERING 2. Om de kans op (ernstige) corona te verkleinen, is een robuust immuunsysteem van het grootste belang. Dat immuunsysteem kan iedereen, en vooral kwetsbare patiënten (ouderen en mensen met onderliggende aandoeningen), zelf ondersteunen via een gezonde levensstijl: rust, beweging, sociaal contact, gezonde voeding, weinig stress of angst7 8… Recente studies bevestigen dat suppletie met vitamine D een enorm verschil kan maken in het risico op corona en coronacomplicaties & -sterfte: “We observe a highly significant correlation between prevalence of vitamin D deficiency and Covid-19 incidence”9 10 11 12 13. Ook vitamines A en C, zink14 15 16 en selenium zijn essentieel voor een goede immuniteit17 18.

    CHECK De Hoge Gezondheidsraad onderzocht of voedingssupplementen met vitamine D en zink een rol konden spelen in de preventie en/of in de behandeling van gezondheidsklachten na een corona-infectie (1). De Hoge Gezondheidsraad nam de volledige wetenschappelijke literatuur door. De conclusies waren:

    • Voor vitamine D noch voor zink zijn voldoende wetenschappelijke bewijzen om aan iedereen voedingssupplementen te geven. Een aanvoer via voeding en zonlicht verdient de voorkeur.
    • In specifieke gevallen, bij een aangetoond tekort, kan een arts beslissen om voedingssupplementen voor te schrijven.
    (1) Advies van de Hoge Gezondheidsraad Nr 9620. Vitamine D, zink en Covid-19 Versie gevalideerd door het College op 18 januari 2021.

    BEWERING 3. Bij een diagnose van Covid-19 kan een huisarts – anders dan vaak gedacht – al veel doen om ziekenhuisopname te voorkomen. Het team van Docs4OpenDebate, gesteund door een 700-tal artsen, geeft daar een overzicht van19, net als onze website20. Hydroxychloroquine (HCQ) is gewoon via de apotheek leverbaar en kan (ondanks de negatieve media-aandacht) met veel succes in een vroeg stadium van de ziekte worden ingezet, zoals vele studies bewijzen en in detail toelichten (posologie en combinatie met zink en azithromycine)21 22 23 24. Hetzelfde geldt voor ivermectine25. In maart raadde virologe Anne-Mieke Vandamme (KULeuven) zelfs hoge dosissen vitamine C aan om de aandoening te boven te komen26. In het ziekenhuis verkleint toediening van een hele hoge dosis vitamine D de kans op opname op intensieve zorg met 96%27.

    CHECK Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs voor het nut van hydroychloroquine bij de preventie van covid-19, ondanks dat dit bericht circuleert op sociale media. Grote, gerandomiseerde studies vonden geen verschil versus placebo bij gebruik van hydroxychloroquine voor covid-patiënten.

    Het BCFI bevestigt: hydroxychloroquine is niet werkzaam tegen Covid-19 (2).

    Hoge doses vitamine C beschermen helemaal niet tegen corona-infectie (3).

    Mensen met ernstige covid-19 hebben vaker een vitamine D-tekort, maar onderzoek vindt geen klinische verbetering van covid-19 door toediening van vitamine D (4).

    (1) https://healthfeedback.org/claimreview/the-american-journal-of-medicine-didnt-recommend-hydroxychloroquine-as-a-treatment-for-covid-19-scientific-evidence-doesnt-show-hydroxychloroquine-is-effective-against-covid-19/
    (2) https://www.bcfi.be/nl/articles/3508?folia=3503
    (3) https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/helpen-hoge-dosissen-vitamine-c-tegen-het-coronavirus
    (4) https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/stijgen-de-overlevingskansen-na-covid-19-dankzij-vitamine-d

    BEWERING 4. Weinig bekend maar heel belangrijk: een groot deel van de bevolking heeft al natuurlijke immuniteit tegen Covid-19. Dit door contact met ofwel Sars-CoV-2 (het virus dat Covid-19 uitlokt), ofwel een ander type coronavirus uit de voorbije jaren (heel wat verkoudheden komen door coronavirussen28, alsook de ziekte SARS uit 2003): dat heet dan ‘kruisimmuniteit’. Deze bescherming is niet gebaseerd op antistoffen maar wel op de cellulaire immuniteit (via T-geheugencellen), die oude infectiekiemen nog na vele jaren herkent, in tegenstelling tot de antistoffen die hooguit enkele jaren (of soms maanden) aanhouden29 30 31. Naar schatting 70% tot zelfs 85% van de bevolking is op die manier al tegen Sars-CoV-2 beschermd32, veel meer dan de 14% die al antistoffen zou hebben33. Daarmee is groepsimmuniteit een feit. Daar is dus geen vaccinatie meer voor nodig34.

    CHECK Mocht een groot deel van de bevolking inderdaad al immuun zijn tegen covid-19, dan zouden er veel minder besmettingen en minder ziekenhuisopnames (geweest) zijn. Op dit moment is niet bekend hoeveel mensen antistoffen hebben en ook niet hoe lang de bescherming aanhoudt. De duur van de immuniteit, humoraal of cellulair, houdt volgens de eerste studies minstens enkele maanden, mogelijk tot acht maanden, aan (1). Tegelijk zien we dat mensen drie maanden na hun oorspronkelijke covid-19-infectie reeds opnieuw vatbaar kunnen zijn (2). Mocht de groepsimmuniteit al een feit zijn met een percentage van 85%, zoals hierboven beweerd wordt, dan zou het virus niet langer circuleren en zouden versoepelingen niet leiden tot nieuwe uitbraken of opstoten (cfr. versoepeling na eerste golf, einde kerstvakantie).

    Er zijn studies aan de gang om de immuniteit na covid-19 te onderzoeken, onder andere aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde in samenwerking met de Universiteit Antwerpen en in UZ Gent. Onderzoek van het Rode Kruis Vlaanderen (december 2020) stelt vast dat nog geen vijfde van de bloeddonoren antistoffen heeft tegen covid-19 (3).

    Er verschenen de laatste tijd verschillende studies die aangeven dat er mogelijk ook een rol is weggelegd voor T-cellen en kruisreactiviteit in de opbouw van immuniteit tegen covid-19. Hoe belangrijk deze rol is, weten we momenteel niet. Het is bovendien niet omdat er kruisreactiviteit is met de banalere coronavirussen dat deze antistoffen een neutraliserende werking zouden hebben om ons te beschermen tegen ziekte. Dit werd nog niet onderzocht. Uitspraken over groepsimmuniteit op basis van deze mechanismen zijn dus zeer voorbarig. Het is dus geen goed idee om naar groepsimmuniteit te streven door natuurlijke infecties (4, 5).

    Bij vaccinatie houden we zelf de controle (wellicht is ook hier een rol weggelegd voor cellulaire immuniteit) en fase 3-studies toonden aan dat de vaccins zeer goed beschermen tegen ziekte (2). Daarom blijven ze de veiligste manier om groepsimmuniteit te bereiken. Het zou onethisch zijn om mensen vrijwillig bloot te stellen aan een besmettingsrisico gezien de mogelijks ernstige gevolgen van een infectie en bij gebrek aan een efficiënte therapie.

    (1) https://healthfeedback.org/claimreview/too-early-for-conclusions-on-long-term-covid-19-immunity-but-some-findings-suggest-that-immune-memory-against-the-virus-lasts-for-up-to-eight-months-and-possibly-longer/
    (2) https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/faq.html
    (3) https://www.rodekruis.be/nieuws-kalender/nieuws/14-4-van-belgische-bloeddonoren-heeft-antistoffen-tegen-coronavirus/
    (4) https://www.who.int/news-room/q-a-detail/herd-immunity-lockdowns-and-covid-19#:~:text=Attempts%20to%20reach%20'herd,for%20a%20second%20time
    (5) https://www.bmj.com/content/370/bmj.m3563

    BEWERING 5. Wie het vaccin krijgt, kan het virus nog steeds overdragen. Dat zeggen fabrikanten35, onderzoekers36, regeringsexperts37 en zelfs onze premier38. Het vaccin beschermt namelijk niet de slijmvliezen van de luchtwegen, zodat de gevaccineerde het virus verder kan verspreiden39. Uit ‘solidariteit’ vaccineren (om anderen te beschermen) heeft dus geen zin.

    CHECK De eerste studies tonen dat de kans op infectie en transmissie sterk gedaald zijn na vaccinatie.Ten eerste werd het onweerlegbaar aangetoond dat de goedgekeurde vaccins beschermen tegen de symptomen van covid-19. Na vaccinatie zal je dus minder hoesten en niezen, waardoor je het virus sowieso minder verspreidt. Op die manier beperken we wel degelijk ook het risico voor anderen (1). Daarnaast blijkt uit dierproeven bij apen dat het aantal dagen dat de gevaccineerde dieren besmettelijk zijn beduidend verkort is en dat er al na twee dagen geen virale replicatie meer plaatsvond in de longen (2). Bovendien zijn er voor het AstraZeneca-vaccin momenteel preliminaire gegevens beschikbaar die aantonen dat het vaccin wel degelijk een positieve invloed heeft op transmissie (3,4). Ook bij Pfizer zijn momenteel opvolgstudies lopende om uit te klaren hoe sterk het vaccin transmissie vermindert. Dus het is niet omdat het nog niet aangetoond is dat het vaccin beschermt tegen virusoverdracht, dat men de zaak mag omdraaien en beweren dat wie het vaccin krijgt nog steeds het virus kan overdragen. Ondertussen blijkt uit een eerste Israëlische studie dat de virale lading na vaccinatie sterk gereduceerd is (5).

    (1) https://www.laatjevaccineren.be/covid-19/waarom-vaccinatie-tegen-covid-19-belangrijk-is
    (2) https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2024671
    (3) https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3777268
    (4) https://www.ox.ac.uk/news/2021-02-02-oxford-coronavirus-vaccine-shows-sustained-protection-76-during-3-month-interval

    (5) https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.02.06.21251283v1.full.pdf

    BEWERING 6. Effectiviteit van het vaccin: de marketing van Pfizer noemt hun vaccin “95% effectief”, maar dat cijfer is zeer misleidend: het slaat alleen op het totale aantal bevestigde Covid-19-gevallen, en berekent de relatieve risicovermindering. Helpt het vaccin echt om ernstige Covid-19 te voorkomen? Rekent u even mee:

    Volgens deze gegevens uit de studie van fabrikant Pfizer zelf40 41 vermindert hun vaccin het risico op ernstige Covid-19 met 0,01%. Dan zou je zo’n 10.000 mensen moeten inenten om één geval te voorkomen. Maar eigenlijk zijn deze cijfers te laag voor zinvolle conclusies (1 versus 3 gevallen). Significant is wel dat op basis van dezelfde Pfizer-cijfers er per 10.000 gevaccineerden een 50-tal ernstige vaccinbijwerkingen verwacht mogen worden, of zo’n 55.000 op de hele Belgische bevolking. De realiteit is waarschijnlijk nog veel minder rooskleurig, want de studie ligt op heel wat punten onder vuur:
    ➢ De proefpersonen waren niet representatief voor de bevolking: mensen met een zwakke gezondheid (instabiele chronische ziekte, immuundeficiëntie) waren uitgesloten, alsook mensen die al antilichamen hadden; de studiegroep telde ook weinig 75-plussers.
    ➢ Het aantal getelde Covid-19-gevallen hield geen rekening met 3.410 gevallen van “vermoede, maar onbevestigde” Covid-19: 1.594 in de vaccingroep, 1.816 in de placebogroep. Als je die wel meetelt, is de effectiviteit nog veel lager: een relatieve risicovermindering van amper 29%, in principe te weinig voor een goedkeuring42.
    ➢ Terwijl bij Moderna het comité dat de Covid-19-gevallen moest vaststellen, uit onafhankelijke experten bestond43, ging het hier om werknemers van Pfizer zelf44. Enzovoort45 46.

    CHECK In Israël, koploper in de vaccinatie, werd reeds 40% van de bevolking gevaccineerd met de nieuwe mRNA-vaccins. De eerste vaststellingen bevestigen de doeltreffendheid ervan: het aantal ziekenhuisopnames in de leeftijdsgroep 60+ daalde drastisch tussen 20 december 2020, de start van de vaccinatie, en 31 januari 2021, het moment van de analyse (1). Er waren meer dan 90% minder ziekenhuisopnames door ernstige covid-19 (1). Nog vragen over de werking van deze vaccins? Zie (2) en de grafieken hieronder.

    Ter informatie: de risico’s van vaccinatie liggen aanzienlijk lager dan de risico’s verbonden aan het doormaken van een effectieve infectie. In België werd 7,3% van de covid-patiënten opgenomen in het ziekenhuis en overleed 2,9% (gegevens Sciensano 02/02/2020)

    In tegenspraak met wat hierboven beweerd wordt: bij de deelnemers van de fase 3-Pfizerstudie, had 46% een chronische aandoening: diabetespatiënten, kankerpatiënten, COPD-patiënten werden niet uitgesloten. Meer dan 1.000 covid-19-positieve patiënten namen deel aan de fase 3-studie, alsook meer dan 1.700 75-plussers (3).

    (1) https://github.com/dviraran/covid_analyses/blob/master/Aran_letter.pdf
    (2) https://www.fagg.be/nl/MENSELIJK_gebruik/geneesmiddelen/geneesmiddelen/covid_19/vaccins/vragen_en_antwoorden_over_vaccins#60 en  https://www.cdc.gov/vaccines/acip/recs/grade/covid-19-pfizer-biontech-vaccine.html#results
    (3) Safety and Efficacy of the BNT162b2 mRNA Covid-19 Vaccine. N Engl J Med 2020; 383:2603-2615 DOI: 10.1056/NEJMoa2034577

    BEWERING 7. Dat brengt ons bij de schade door Covid-19-vaccinatie.
    ✗ “Alarm in Noorwegen: 23 mensen sterven nadat ze het Pfizer-vaccin kregen.” Dit meld- den de Noorse gezondheidsautoriteiten op 15-1-2021. Ze waarschuwden dat bij oudere en kwetsbare mensen zelfs relatief milde bijwerkingen fataal kunnen zijn47 48 49 50.

    CHECK De overlijdens in Noorwegen werden grondig onderzocht (1). Tot nog toe kon geen van de overlijdens daadwerkelijk gelinkt worden aan het vaccin, maar eerder aan de onderliggende gezondheidstoestand van de overledenen. Dat hebben de Noorse autoriteiten ondertussen ook gecommuniceerd (2), alsook het Europees Geneesmiddelen Agentschap (3).

    (1) https://www.bmj.com/content/372/bmj.n149#:~:text=Doctors%20in%20Norway%20have%20been,shortly%20after%20receiving%20the%20vaccine
    (2) https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-01-18/norway-finds-no-direct-link-between-elderly-deaths-and-vaccine
    (3) https://www.ema.europa.eu/en/documents/covid-19-vaccine-safety-update/covid-19-vaccine-safety-update-comirnaty-january-2021_en.pdf

    BEWERING ✗ Een CDC-document van 19-12-202051 telde in vijf dagen tijd al 3.150 bijwerkingen die “werken of normaal functioneren beletten, en medische hulp noodzaken”: op 112.807 personen is dit 2,79%. Het VAERS-meldingssysteem in de VS registreerde tussen 28 december en 1 januari 40.433 “ongewenste voorvallen” na Covid-19-vaccinatie52, waar- onder ernstige53. Er zijn wereldwijd al verschillende sterfgevallen gemeld54 55 56 57 58 59.

    CHECK De meeste van de gemelde bijwerkingen en/of neveneffecten zijn mild. De cijfers die hierboven gemeld worden zijn onvolledig. Het CDC heeft voor zowel het Pfizer/BioNTec- vaccin als het Moderna-vaccin een paper gepubliceerd over de gemelde bijwerkingen.

    Voor het Pfizer-vaccin werden tussen 14 en 23 december 2020 in totaal 4.393 bijwerkingen gemeld. Op dit moment werden reeds 1,9 miljoen vaccins toegediend. Het risico op enige vorm van bijwerkingen is dus geen 2,79% maar 0,2% (1). Bovendien zijn de meeste van deze bijwerkingen mild. Dezelfde oefening voor het Moderna-vaccin toont 1.266 bijwerkingen of neveneffecten na meer dan 4 miljoen vaccinaties (0,03%) (2). Tot nog toe kon geen enkel sterfgeval na covid-19-vaccinatie daadwerkelijk gelinkt worden aan het vaccin. Alle regelgevende autoriteiten volgen deze nevenwerking grondig op. In België worden ze ook wekelijks gerapporteerd door het FAGG (3).

    (1) https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/70/wr/mm7002e1.htm?s_cid=mm7002e1_w
    (2) https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/70/wr/mm7004e1.htm
    (3) https://www.fagg-afmps.be/nl/news/coronavirus_wekelijks_overzicht_bijwerkingen_covid_19_vaccins_van_4_februari_2021

    BEWERING ✗ In het oog springen allergische reacties, waaronder anafylaxie (levensbedreigende shock): zie het genoemde CDC-document (zes gevallen op vijf dagen, veel meer dan bij klassieke vaccins), alsook de EMA-bijsluiter60. Verdachte is onder meer het bestanddeel PEG (polyethyleenglycol), hier voor het eerst gebruikt in vaccins maar reeds aanwezig in heel wat medicijnen en huishoudproducten, waardoor sommigen er overgevoelig voor geworden zijn61 62 63 64. CDC en EMA noemen overgevoeligheid voor PEG of andere bestanddelen een contra-indicatie voor Covid-19-vaccinatie.

    CHECK Gekende allergieën voor PEG en polysorbaat vormen inderdaad een contra-indicatie voor de beschikbare mRNA-vaccins. Dit is echter niet anders dan voor andere vaccins, wanneer je allergisch bent voor een van de bestanddelen, krijg je beter geen vaccin. Trouwens ook andere vaccins en geneesmiddelen bevatten PEG.

    Wat de allergische reacties betreft, publiceerde de CDC recent twee papers waarin het risico op anafylactische shock in kaart gebracht werd (zie hierboven). Voor het Pfizer/BioNTech-vaccin bedroeg het risico op anafylaxie 0,001% na 1,9 miljoen vaccinaties (1), voor het Moderna-vaccin was dit 0,0002% na 4 miljoen toedieningen en trad dit op binnen 15 minuten na vaccinatie (2).

    (1) https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/70/wr/mm7002e1.htm?s_cid=mm7002e1_w
    (2) https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/70/wr/mm7004e1.htm

    BEWERING ✗ Bijwerkingen op iets langere termijn zijn sowieso nog onbekend. Met name vele auto-immuun- en neurologische problemen treden vaak pas later op. Om die reden is de Europese goedkeuring van Pfizer en Moderna voorlopig en krijgen de fabrikanten twee jaar de tijd om een uitvoeriger verslag over de veiligheid uit te brengen (fase 3 van hun klinische studies is nog lopend)65. Intussen hebben die fabrikanten al een juridische vrijstelling van aansprakelijkheid voor “onverwachte bijwerkingen” verkregen66.

    CHECK De bijwerkingen op langere termijn kunnen nog niet bekend zijn, daarvoor bestaan de vaccins nog niet lang genoeg. Uit 200 jaar aan vaccinkennis weet de wetenschap dat ernstige bijwerkingen bij vaccins kunnen optreden tot maximaal zes weken na vaccinatie. Professor Leroux-Roels (UZ Gent) vertelt in de video (te bekijken op VRTNWS: 10 vragen over vaccins) hoe men met die kennis de veiligheid kan garanderen (1). Als de fabrikant de Good Manufacturing Practice (GMP) niet naleeft, is de fabrikant aansprakelijk en is die niet vrijgesteld van zijn ‘product liability’.

    BEWERING ✗ Wat met de veiligheid bij zwangerschap en borstvoeding? In een verzoekschrift aan het EMA uitte dr. Wodarg, gesteund door ex-Pfizer-vicevoorzitter dr. Yeadon, de bezorgdheid dat antilichamen tegen de spike-eiwitten van Sars-CoV-2 mogelijk ook syncitine-1 zouden kunnen aanvallen, nodig voor zwangerschap, en aldus ingeënte vrouwen onvruchtbaar maken67. Is dit al voldoende uitgezocht? De voorlopige UK-bijsluiter (dd. 10-12-2020) waarschuwde: “Niet vaccineren bij mogelijke zwangerschap of tijdens borstvoeding. Zwangerschap vermijden tot zeker twee maanden na vaccinatie.”68

    CHECK De geruchten rond mogelijke onvruchtbaarheid na vaccinatie werden reeds verschillende keren weerlegd. De overeenkomst tussen het spike-eiwit van SARS-Cov-2 en SYNCYTIN-1 zijn te klein om in kruisreactiviteit te resulteren (1). Zowel Woodarg als Yeadon kwamen in het verleden reeds in opspraak voor het verspreiden van onjuist informatie tijdens deze pandemie.

    Uit voorzichtigheid werd initieel geadviseerd om zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven niet systematisch te vaccineren. Op basis van het werkingsmechanisme van de beschikbare vaccins is er echter geen enkele reden om aan te nemen dat vaccinatie schadelijke gevolgen zou hebben. Vaccinatie wordt momenteel niet systematisch aangeraden aan zwangere vrouwen, maar wel aan zwangere vrouwen die in de zorgsector werken of aan zwangere vrouwen met onderliggende aandoeningen. Vaccinatie tijdens borstvoeding is ook toegelaten.

    Zwangere vrouwen die covid doormaken lopen een groter risico op een ernstig verloop (5).

    (1) https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/kunnen-coronavaccins-vrouwen-onvruchtbaar-maken
    (2) https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/mogen-zwangere-vrouwen-en-vrouwen-die-borstvoeding-geven-gevaccineerd-worden-met-de-huidige-coronava
    (3) Hoge Gezondheidsraad. Aanbevelingen voor SARS-CoV-2 vaccinatie met behulp van een boodschapper RNA-vaccin van zwangere vrouwen, vrouwen die zwanger willen worden of vrouwen die borstvoeding geven. Advies nr.9622, 21 januari 2021.
    (4) https://www.laatjevaccineren.be/vaccinatie-tegen-covid-19-vraag-en-antwoord
    (5) https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/pregnancy-breastfeeding.html

    BEWERING ✗ Een sinds lang bekend risico bij vaccins tegen coronavirussen69 is ‘antilichaam-afhankelijke versterking’ (ADE): een ingeënte persoon wordt dan bij latere besmetting met het virus zwaarder ziek dan zonder inenting. Vaccins als dat tegen SARS (Sars-CoV-1) zijn om deze reden nooit goedgekeurd: bij de ingeënte muizen leidde later contact met het natuurlijke coronavirus tot een cytokinestorm en zo tot “immunopathologisch longlijden”70. Recente studies bevestigen uitdrukkelijk: “The risk of ADE in Covid-19- vaccines is non-theoretical and compelling. (…) Receiving the Covid-19 vaccine could convert a subject from someone who experiences mild disease to someone who experiences severe disease.”71 Wat kunnen hiervan de gevolgen zijn bij massale vaccinatie?

    CHECK Momenteel zijn er geen redenen om aan te nemen dat ADE een rol speelt bij covid-19 (1). Hoewel er een theoretische mogelijkheid bestaat, werd in geen van de fase 3 klinische studies enige aanwijzing gevonden voor het ontstaan van ergere ziektebeelden na vaccinatie. Ook bij mensen die voor een tweede keer covid-19 doormaken, worden geen ernstigere ziektebeelden geobserveerd. Gezien de mogelijke ernst van dit mechanisme worden de studiedeelnemers nog steeds verder opgevolgd om het voorkomen van ADE uit te sluiten.

    Aangezien neutraliserende antistoffen gebruikt werden als therapie en daar ook geen noemenswaardige reactie werd geregistreerd, is de kans klein dat er bij zeer specifieke antistoffen tegen het spike-eiwit ADE zou optreden (2).

    (1) https://healthfeedback.org/claimreview/no-evidence-that-covid-19-vaccines-cause-more-severe-disease-antibody-dependent-enhancement-has-not-been-observed-in-clinical-trials/
    (2) https://www.nature.com/articles/s41564-020-00789-5

    BEWERING 8. De Covid-19-vaccins van Pfizer en Moderna gebruiken mRNA-technologie. Daarbij wordt de genetische code van een stukje van het virus ingebracht. Wat betekent dit voor het menselijk genoom (DNA)? Recent onderzoek (december 2020) suggereert dat zulk m-RNA wel degelijk via reverse transcriptase en integrase in ons eigen DNA kan worden ingebouwd72 73. Met name HIV-dragers zouden daar gevoelig voor zijn. Het gaat om een preprint (nog geen peer-review) maar deze studie geeft alle reden om het voorzorgsprincipe te hanteren. Dat vindt ook moleculair geneticus Christian Vélot (Universiteit van Parijs): “Waarom kiezen voor een onbekende en onvoorspelbare technologie?”74 Hij gaat dieper in op de risico’s van deze mRNA-techniek, alsook op die van de recombinant-DNA-variant met een adenovirus als virale vector, gebruikt door Oxford/AstraZeneca. Bij therapeutisch gebruik leidde zulke gentherapie al tot leukemie bij de behandelde kinderen (net als bij proefdieren)75. De vraag klinkt ook of deze gentechnieken niet het ideale recept vormen voor auto-immuunziekten: er wordt een immuunrespons uitgelokt tegen proteïnes die de cel zelf heeft aangemaakt, waardoor het immuunsysteem daarna gezonde cellen zou kunnen gaan aanvallen76. Andere fabrikanten gebruiken klassiekere technieken, zoals GSK, waarvan het vaccin later dit jaar verwacht wordt77.

    CHECK Het synthetische virale mRNA uit de mRNA-vaccins wordt opgenomen in het cytoplasma van de cellen, waar de ribosomen het omzetten in spike-eiwit, dat vervolgens het immuunsysteem prikkelt. Dit mRNA kan niet doordringen tot het genetische materiaal in de celkern en kan daarom het DNA niet beïnvloeden. Het blijft slechts een korte tijd in het cytoplasma voor het afgebroken wordt. Deze mRNA-techniek wordt al decennialang onderzocht in de ontwikkeling van therapeutische kankervaccins (1). Het risico op auto-immuunziekten na (alle) vaccinatie is niet uit te sluiten en wordt gemonitord, maar dit risico is vele malen groter na het doormaken van een infectie (2).

    In de fase 3-studies van Pfizer en Moderna waren enkele hiv-positieve personen opgenomen. Er is geen reden om aan te nemen en er zijn geen aanwijzingen dat het mRNA in deze patiëntengroep zou doordringen tot de celkern (3).

    (1) https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/hoe-werkt-het-mrna-coronavaccin-en-is-het-veilig
    (2) https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/kan-vaccinatie-auto-immuunziekten-veroorzaken
    (3) https://science.thewire.in/the-sciences/why-the-study-claiming-sars-cov-2s-rna-is-fused-into-human-dna-is-flawed/
    (4) https://www.idsociety.org/covid-19-real-time-learning-network/vaccines/vaccines/

    BEWERING 9. Nog meer onafhankelijke experten drukken hun grote bezorgdheid uit. Een greep:
    ➢ Professor Sucharit Bhakdi, Duits microbioloog: “[Deze vaccins] zijn experimenten op mensen.”78 79
    ➢ Professor dr. Luc Montagnier, Nobelprijswinnaar geneeskunde: “We weten te weinig over deze vaccins, we zijn proefkonijnen.”80
    ➢ De Franse infectioloog Eric Caumes: “Nog nooit zoveel bijwerkingen gezien”81.
    ➢ Professor dr. Theo Schetters, immunoloog en vaccin-ontwikkelaar: “Vaccineren tegen corona is onnodig en massavaccinatie is vanwege onbekende bijverschijnselen en gevolgen hoogst onverantwoordelijk.”82

    CHECK De coronavaccins werden ontwikkeld volgens dezelfde rigoureuze richtlijnen waaraan alle geneesmiddelen moeten voldoen (1). Er zijn inderdaad behoorlijk wat nevenwerkingen, maar deze zijn zo goed als steeds mild en van voorbijgaande aard (2). De aangehaalde experts worden voorgesteld als onafhankelijk, maar dat klopt niet. Zo is de Franse viroloog Luc Montagnier een homeopaat die beweert dat het coronavirus in een laboratorium ontstaan is en haalt de Franse infectioloog Eric Caumes voortdurend uit naar de gangbare wetenschap in de media. De uitspraken van Theo Schetters, zelf vaccinfabrikant met een vaccinbedrijf in Zuid-Afrika, werden uitgebreid gefactcheckt en weerlegd: de mRNA-technologie is niet nieuw, het is geen roekeloos experiment en er is op dit moment geen sprake van ernstige nevenwerkingen (3).

    (1) https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/brengt-de-snelheid-waarmee-coronavaccins-ontwikkeld-worden-de-veiligheid-ervan-in-gevaar
    (2) https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/veroorzaakt-het-coronavaccin-van-pfizer/biontech-vervelende-nevenwerkingen
    (3) https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/is-het-onvoorzichtig-om-massaal-mrna-coronavaccins-toe-te-dienen

    BEWERING 10. Met enkele groepen patiënten is bijzondere omzichtigheid geboden:
    (1) Wie Covid-19 heeft doorgemaakt, heeft al langdurige immuniteit opgebouwd, zowel via antistoffen als via T- en B-geheugencellen. Die laatste beschermen immers vele jaren (zie punt 4), ook nadat de antistoffen al lang verdwenen zijn: dit bevestigt een recente studie (Science, 6-1-202183). Baat het niet, het schaadt niet? Toch wel: nog los van de mogelijke bijwerkingen van het vaccin, lopen mensen met al aanwezige antistoffen een extra risico bij vaccinatie, genaamd ‘hyperimmuniteit’ wat voor extra complicaties zorgt84. Vooraf testen op antistoffen (en zelfs op T-cellen, minder gebruikelijk) kan overbodig vaccineren vermijden.

    CHECK In de fase 3-studies van Pfizer en Moderna waren telkens meer dan 1.000 covid-19-positieve deelnemers opgenomen: de werkzaamheid en het nevenwerkingsprofiel waren vergelijkbaar met deze van covid-19-negatieve deelnemers. Uit observationeel onderzoek blijkt dat de eerder doorgemaakte infectie met covid-19 niet voldoende beschermt tegen de Zuid-Afrikaanse variant, terwijl de mRNA-vaccins dat beter doen, wat een extra argument is om covid-19-positieven te vaccineren.

    BEWERING (2) ls iemand al besmet is, maar (nog) geen symptomen heeft – dus in de zogenaamde ‘incubatiefase’ zit – is vaccinatie extra risicovol85. Als er een vermoeden van infectie bestaat, vermijden we dus best het vaccin. Om deze reden wachten woonzorgcentra vaak met vaccineren tot twee weken na de laatste corona-uitbraak86 87.

    CHECK Er zijn momenteel geen gegevens beschikbaar waaruit zou blijken dat het gevaarlijk is om je te laten vaccineren wanneer je toch al besmet bent (1). Om na te gaan of een dergelijk effect bestaat, zou je een groep mensen aan het begin van een infectie moeten vaccineren en nagaan of zij ernstigere symptomen vertonen. Dit werd tot nog toe niet bekeken en tegengesproken door de vaststellingen in het fase 3-onderzoek (zie hoger).

    Ook kunnen we er, door de sterke aanwezigheid van het virus onder de bevolking, wel van uitgaan dat een aantal personen die gevaccineerd werden, toch (asymptomatisch) besmet waren op het moment van vaccinatie. Er werden geen complicaties beschreven die hieraan konden gelinkt worden. De recente uitbraken vlak na vaccinatie in de WZC in Vlaanderen bevestigen deze vaststelling.

    (1) Is het gevaarlijk om je te laten vaccineren tegen COVID-19 terwijl je de infectie misschien al hebt? https://huis.vub.ac.be/corona/kennisbank.php/288

    BEWERING (3) Kinderen, en wel om drie redenen:

    1 - Kinderen krijgen bijna nooit zware Covid-19 en zijn geen grote verspreiders88. 

    2 - Het vaccin belet zoals gezegd de verspreiding van het virus niet.

    3 - Nevenwerkingen kunnen kinderen extra zwaar treffen (dezelfde dosissen voor een lager lichaamsgewicht).

    CHECK Er zijn momenteel geen gegevens beschikbaar over vaccinatie bij kinderen. De fase 3-studie van het Pfizer-vaccin had deelnemers vanaf 16 jaar. In principe kan dit vaccin vanaf 16 jaar dus veilig worden toegediend. Momenteel zijn er nog studies lopende met jongere leeftijdsgroepen. De resultaten van deze studies worden verwacht in de tweede helft van 2021. Pas wanneer er voldoende gegevens zijn over kinderen, zal een aanbeveling over vaccineren bij kinderen volgen. Tot dan worden in België enkel meerderjarigen gevaccineerd, of vanaf 16 jaar met het Pfizer-vaccin.

    https://www.laatjevaccineren.be/covid-19/veelgestelde-vragen

    Onze weerleggingen van deze factsheet werden gevalideerd door:


    De referenties van Artsen voor Vrijheid:

    Nieuwsbrief

    Schrijf je in voor onze nieuwsbrief