Bewegen vermindert het risico op knieartrose

Waar komt dit nieuws vandaan?

‘Artrose is dé volksziekte nummer één’, vertelt Peter Verdonk, kniechirurg en auteur van het boek Knie & Co, in een interview met Het Nieuwsblad op 29 maart 2024 (1). Artrose treft vooral de knieën, omdat de knie het meest complexe gewricht is in ons lichaam.

Om knieartrose te voorkomen, is het belangrijk om voldoende te bewegen. Fietsen, zwemmen en zelfs lopen zijn goede sporten om je knieën gezond te houden. Zo ruimt Verdonk het misverstand uit de weg dat bewegen tot snellere slijtage en artrose van onze knieën zou leiden. Hij benadrukt wel dat niet elke knie gemaakt is om er zomaar alles mee te kunnen. Een marathon lopen is dus niet voor iedereen weggelegd.

Bron

(1) Deblaere J. Zo verzorg je je knieën het best: “Er is een goede manier om artrose te voorkomen”. Het Nieuwsblad. 29 maart 2024.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Wat is artrose?

Bij artrose wordt het kraakbeen in een gewricht aangetast door slijtage of als gevolg van een kwetsuur (een sportletsel of ongeval). Dat veroorzaakt pijn en bewegingsbeperking, zoals ochtendstijfheid (2). De mate van slijtage is niet bepalend voor de pijn die je hebt. Iemand met weinig slijtage kan veel klachten ervaren, terwijl iemand met veel slijtage weinig klachten kan hebben (3).

Ongeveer 80% van de mensen krijgt artrose. In de helft van de gevallen gaat het om knieartrose, omdat de knie het meest complexe gewricht is in ons lichaam (1).

Hoe voorkom je artrose?

Je kan artrose niet genezen. Je kan het ook niet helemaal voorkomen, maar je kan wel de achteruitgang vertragen door te vermageren (als je overgewicht hebt) én te bewegen (2).

Het idee dat gewrichten slijten door beweging is een misvatting. Integendeel, bewegen stimuleert het kraakbeen om voedingsstoffen zoals een spons op te zuigen. Beweging helpt zo de voedselvoorziening van het kraakbeen. Door te sporten train je bovendien de spieren rond je kniegewricht, wat voor stevigheid en stabiliteit zorgt. Dat helpt blessures te voorkomen (4).

Welke sport is de beste tegen knieartrose?

Matig sporten, ongeacht het type sport, is goed tegen knieartrose (6). Uitstekende voorbeelden zijn zwemmen, fietsen, wandelen, lopen en fitnessoefeningen (3, 5). 

In tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt, leidt recreatief lopen ook tot minder knieartrose (5, 7). 

Te vaak of te intensief sporten kan dan weer het risico op knieartrose vergroten, vooral bij sporten die vaak knieblessures veroorzaken, zoals voetbal of competitiesport (2, 6, 7).

Niet elke knie is gemaakt om er zomaar alles mee te kunnen. Mensen met overgewicht of met kleine knieën moeten daarom het sporten voorzichtiger opbouwen. Enkele tips:

• Je kan beter eerst zwemmen of fietsen en pas daarna rustig beginnen met lopen.
• Laat in het begin voldoende tijd (2 à 3 dagen) tussen het sporten.
• Het is beter voor je knieën om elke dag een beetje te bewegen dan slechts sporadisch grote inspanningen te leveren (1, 3, 6, 7).

Mag ik sporten met knieartrose?

Als je knieartrose hebt, is bewegen nog altijd goed, zelfs als het pijn doet. Bij pijn kan je een pijnstiller nemen (1, 4). Als het gewricht ontstoken is, stop dan met sporten totdat de ontsteking voorbij is (4). Omdat artrose langzaam voortschrijdt, zal je op een gegeven moment wel iets minder intensief en lang kunnen bewegen (2).

Conclusie

Bewegen kan knieartrose deels voorkomen. Het zorgt ervoor dat je kraakbeen goed gevoed wordt en beschermt je knieën tegen blessures. Regelmatig recreatief sporten ongeacht het type sport is goed, zolang je het niet te vaak of te intensief doet. Bouw het sporten rustig op en beweeg liever dagelijks een beetje dan sporadisch een grote inspanning te leveren. Blijf ook bewegen als je knieartrose hebt om de achteruitgang ervan te vertragen.

Referenties

• (2) Gezondheid en Wetenschap. Is fietsen af te raden bij artrose? September 2019. 
• (3) Sportzorg.nl. Wandelen met artrose in de knie: tips en behandelmogelijkheden. 
• (4) Sportzorg.nl. Ik heb artrose en ik sport/beweeg al. 
• (5) Gezondheid en Wetenschap. Is duurlopen belastend voor de gewrichten? Juli 2015. 
• (6) Lefèvre-Colau M et al. Is physical activity, practiced as recommended for health benefit, a risk factor for osteoarthritis? Ann Phys Rehabil Med. 2016;59(3):196-206.
• (7) Alentorn-Geli et al. The Association of Recreational and Competitive Running With Hip and Knee Osteoarthritis: A Systematic Review and Meta-analysis. J Orthop Sports Phys Ther 2017;47(6):373-390.