Patrick Mullie Verschenen op 19/06/2023

In het nieuws

Het is weer examentijd. En dus slikken veel jongeren een pilletje methylfenidaat, beter bekend onder de merknaam Rilatine, om beter te kunnen presteren. Rilatine is een medicijn voor kinderen met ADHD. Bij studenten is het populair, omdat ze langer wakker blijven.  

Factcheck

Een overzichtsonderzoek toont aan dat het voordeel van Rilatine voor jonge kinderen met ADHD op vlak van studieresultaten zeer beperkt is, en afhankelijk van de items die onderzocht worden. De studie gaat niet over studenten die soms Rilatine nemen om beter te kunnen studeren, terwijl ze geen ADHD hebben, en ook niet over studenten met ADHD. Er bestaan heel wat studies over het gebruik van Rilatine door studenten, maar er is geen onderzoek over de effecten ervan op hun studieresultaten.

Lees verder »

Waar komt dit nieuws vandaan?

Rilatine is een bekend medicijn dat frequent gebruikt wordt bij ADHD, met als doel de hyperactiviteit en de impulsiviteit af te remmen. Het medicijn wordt eveneens genomen door studenten zonder ADHD, in de hoop om beter te scoren op examens.

Nederlandse onderzoekers gingen in een literatuurstudie na of kinderen met ADHD die Rilatine nemen, beter presteren in vergelijking met een placebo. Ze vonden 34 studies waarbij kinderen met ADHD werden getest op nauwkeurigheid en aantal testen voor wiskunde en lezen. Kinderen die Rilatine namen, scoorden beter op nauwkeurigheid voor wiskunde en lezen, alsook op het aantal afgelegde wiskundetesten. De nauwkeurigheid voor wiskunde steeg met 3% en het aantal wiskundetesten met 8%. Rilatine had geen invloed op de leesnauwkeurigheid.

De auteurs besluiten dat de betere scores door Rilatine zeer beperkt in omvang zijn, en afhankelijk van het item dat onderzocht wordt. Het gebruik van Rilatine om schoolprestaties van kinderen met ADHD te verbeteren, lijkt slechts een beperkt effect te hebben.

Bron

(1) Kortekaas-Rijlaarsdam AF, Luman M, Sonuga-Barke E, Oosterlaan J. Does methylphenidate improve academic performance? A systematic review and meta-analysis. Eur Child Adolesc Psychiatry. 2019 Feb;28(2):155-164.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Deze literatuurstudie toont aan dat Rilatine bij kinderen met ADHD slechts een beperkt studievoordeel geeft. Jongeren zonder ADHD nemen het middel eveneens om betere examenresultaten te bekomen, maar het is zeer twijfelachtig of dit enig effect heeft. Volgens hersenexperten presteert een normaal werkend werkgeheugen in niet-vermoeide omstandigheden optimaal. 

Rilatine stimuleert de vrijzetting van dopamine in de hersenen, een stof die ervoor zorgt dat de hersencellen beter communiceren. Hierdoor wordt men alerter, maar dit effect volgt een zogenaamde omgekeerde U-curve: de concentratie verbetert, maar verslechtert vervolgens weer. Een teveel of tekort aan dopamine zorgt voor een niet-optimale werking van de hersenen; er moet met andere woorden juist voldoende dopamine zijn. Bij een matig werkend werkgeheugen kan Rilatine de concentratie verbeteren, maar bij een normaal werkgeheugen kan de werking er juist door achteruitgaan.

Tot slot wordt er in deze studie geen onderscheid gemaakt tussen de effecten van Rilatine op studieresultaten op korte en op lange termijn, een belangrijke beperking. Bovendien vermelden sommige auteurs een mogelijke belangenvermenging: ze werken voor Shire Pharma, een bedrijf dat concurrerende geneesmiddelen verkoopt.

Voldoende slaap, gezonde voeding, regelmatige beweging en ontspanning zullen meer bijdragen tot een goed schoolresultaat dan Rilatine. Bovendien heeft Rilatine heel wat nevenwerkingen (slaapstoornissen, hartkloppingen,...) en werkt het op termijn verslavend (2). 

Conclusie

Een overzichtsonderzoek toont aan dat het voordeel van Rilatine voor jonge kinderen met ADHD op vlak van studieresultaten zeer beperkt is, en afhankelijk van de items die onderzocht worden. De studie gaat niet over studenten die soms Rilatine nemen om beter te kunnen studeren, terwijl ze geen ADHD hebben, en ook niet over studenten met ADHD. Er bestaan heel wat studies over het gebruik van Rilatine door studenten, maar er is geen onderzoek over de effecten ervan op hun studieresultaten.

Referenties

(2)https://www.vad.be/assets/factsheet_medicatie_dec2020_final

Content overnemen van Gezondheid en Wetenschap

Gezondheid en Wetenschap heeft het alleenrecht op de meeste gepubliceerde content. Onze artikels mogen dus niet overgenomen worden zonder onze schriftelijke toestemming.

Interesse in onze content? Neem contact op via info@gezondheidenwetenschap.be.

Ook interessant

Nieuwsbrief

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief