In het nieuws
Warm weer en regenbuien vormen een ideale combinatie voor muggen. Nu we weer massaal gestoken worden, duiken allerhande tips tegen de vervelende jeuk op. Zoals deze: een suikerklontje natmaken met wat speeksel en daarmee over de muggenbeet wrijven. Volgens aanhangers is de jeuk dan binnen een paar seconden weg.
Factcheck
De irritante jeuk na een muggenbeet is het gevolg van onze afweerreactie op het speeksel van de mug. Het advies om suiker en speeksel op een muggenbeet aan te brengen is gebaseerd op het idee dat de suiker het muggenspeeksel opzuigt. Of die methode werkt, is niet onderzocht. Bovendien zou je de tip onmiddellijk na de steek moeten toepassen, nog vooraleer er een jeukend bultje verschijnt.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
- Als een mug steekt, spuit ze wat speeksel in je huid. In dat speeksel zit een bloedverdunnende substantie die voorkomt dat het bloed klontert, zodat de mug in alle rust een paar druppels bloed kan opzuigen.
- Het lichaam reageert op het muggenspeeksel door histamine en ontstekingsstoffen aan te maken. Het doel: het lichaamsvreemde goedje afbreken en opruimen.
- De concentratie aan histamine op de plaats van de prik veroorzaakt jeuk. Die jeuk kan bijzonder irritant zijn en enkele dagen aanslepen.
Veel middeltjes zijn erop gericht het speeksel van de mug uit de huid te verwijderen om de afweerreactie te beperken, zodat je minder jeuk ervaart. Met een suikerklontje over de beet wrijven zou daarbij helpen. Zoals een druppeltje koffie snel verdwijnt in een klontje suiker, zo zou een klontje ook snel muggenspeeksel kunnen opzuigen. Of het helpt bij muggenbeten, is echter niet bewezen.
Bron
(1) BNNVARA Kassa. Suiker tegen jeuk muggensteken. Augustus 2012.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Of suiker en speeksel de jeuk verminderen na een muggensteek is nooit onderzocht. Het klinkt wel logisch: als je het speeksel van een mug kan verwijderen, dan is de reactie van je afweersysteem beperkt en heb je minder jeuk. De voorwaarde is wel dat je het middel onmiddellijk toepast nadat de mug gestoken heeft. Zo’n situatie is heel uitzonderlijk.
Vacuümpompjes
De tip doet denken aan de vacuümpompjes die verkocht worden om insectenbeten (ook muggensteken) draaglijker te maken. Na de steek of beet zet je het pompje op de plek van de prik en zuig je die plek vacuüm. Daardoor wordt het speeksel van het insect verwijderd.
Dat is de theorie. De werking van deze pompjes is bedenkelijk. Een ploeg van de Amerikaanse nieuwssite CNN testte het gadget uit en ervoer geen verschil in jeuk (2). Ook hier is het nadeel dat je zo’n pompje meteen na de steek of beet moet gebruiken.
Wat helpt wel?
Het Rode Kruis-Vlaanderen heeft een beter idee om een muggensteek te verzachten:
- Koel de gestoken plaats met ijsblokjes in een zakje water of een koelzakje. Zo beperk je zwelling, jeuk en pijn.
- Koel maximaal 20 minuten.
- Houd het ijs niet rechtstreeks tegen de huid. Wikkel er een dunne handdoek of andere doek rond.
- Gebruik koud water als je geen ijs hebt.
Conclusie
De irritante jeuk na een muggenbeet is het gevolg van onze afweerreactie op het speeksel van de mug. Het advies om suiker en speeksel op een muggenbeet aan te brengen is gebaseerd op het idee dat de suiker het muggenspeeksel opzuigt. Of die methode werkt, is niet onderzocht. Bovendien zou je de tip onmiddellijk na de steek moeten toepassen, nog vooraleer er een jeukend bultje verschijnt.