In het nieuws
Een traditioneel mediterraan dieet rijk aan fruit, groenten, volle granen en gezonde vetten zou het risico op dementie met bijna een kwart helpen verminderen. Dat blijkt uit een grootschalige Britse studie. Klopt dat?
Factcheck
Een Britse studie toont aan dat mensen met een mediterraan voedingspatroon bijna een kwart minder risico hebben op dementie. Dat zijn echter meestal ook mensen die meer bewegen, een gezonder lichaamsgewicht hebben, minder roken en een hogere opleiding genoten hebben. Het blijft dus moeilijk om in dit soort waarnemend onderzoek enkel en alleen eetgewoonten te isoleren van leefgewoonten. Een correcte conclusie is dat gezonde eet- en leefgewoonten algemeen voordelen hebben, ook tegen dementie.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Wat is het mediterraan voedingspatroon?
Het mediterraan voedingspatroon omvat het traditionele, gezonde voedingspatroon van landen die grenzen aan de Middellandse Zee, zoals Italië, Frankrijk, Griekenland en Spanje.
- Het voedingspatroon verschilt van regio tot regio, maar bestaat altijd grotendeels uit groenten, fruit, noten, peulvruchten, volle granen, magere zuivelproducten, olijfolie, gevogelte en vis.
- Ook een matig alcoholgebruik maakt deel uit van het mediterraan voedingspatroon (2).
Onderzoek over het mediterraan voedingspatroon en dementie
Het wetenschappelijke onderzoek naar de preventie en behandeling van dementie is niet eenvoudig, en leverde tot op vandaag ontgoochelende resultaten.
Britse wetenschappelijke onderzoekers gingen na of een voedingspatroon met mediterrane kenmerken bescherming kan bieden tegen dementie (1).
- De onderzoekers gebruikten de gegevens van 60.298 volwassenen.
- Die mensen volgden ze 9 jaar lang op.
- Bij de start van de studie registreerden ze hun eet- en leefgewoonten.
- Tijdens de verdere opvolging gingen ze na bij wie dementie optrad.
- Er waren in totaal 882 gevallen van dementie.
- Daarvan waren er 336 in de groep met een lage mediterrane score en 245 in de groep met een hoge mediterrane score.
- Het risico op dementie was dus 23% lager in de groep met een hoge mediterrane score.
- Dat laat vermoeden dat een mediterrane voeding een zekere bescherming kan bieden tegen dementie.
- De onderzoekers besloten dat mediterrane voeding een rol kan spelen in de preventie van dementie.
Bron
(1) Shannon OM, Ranson JM, Gregory S, et al. Mediterranean diet adherence is associated with lower dementia risk, independent of genetic predisposition: findings from the UK Biobank prospective cohort study. BMC Med. 2023 Mar 14;21(1):81.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Onderzoek in het verleden toonde al duidelijk aan dat een mediterrane voeding nuttig is bij de preventie van kanker en hartziekten.
- Er is dus weinig twijfel over het feit dat dergelijk voedingspatroon gezondheidsvoordelen biedt.
Toch zijn er ook problemen met dit onderzoek.
- Het onderzoek is een waarnemende studie. Dat betekent dat het geen oorzakelijke verbanden kan aantonen.
- In deze studie komt dementie minder vaak voor bij de groep e een mediterraan voedingspatroon.
- Die groep is echter ook fysiek actiever, rookt minder, kent minder obesitas, en heeft een hogere opleiding.
- Al die factoren werden in het verleden geassocieerd met een lager risico op dementie.
- Het blijft dan ook onduidelijk waarom onderzoekers proberen om één element, het voedingspatroon, te isoleren.
- In de praktijk zou je 200 volwassenen moeten overtuigen om gezonde eet- en leefgewoonten aan te nemen, om één geval van dementie te vermijden. Dat relativeert de daling van 23% een beetje.
- Een ‘mediterraan dieet’ bestaat eigenlijk niet.
- Het voedingspatroon in Tunesië verschilt bijvoorbeeld van het voedingspatroon in Spanje.
- Het gaat meer om een reeks gezonde voedingsprincipes.
- Mediterrane voeding is:
- rijk aan enkelvoudige onverzadigde vetzuren (olijfolie);
- arm een verzadigde vetzuren (vlees, vleeswaren, boter en kaas);
- en rijk aan fruit, groenten, noten, en volle granen (3).
Conclusie
Een Britse studie toont aan dat mensen met een mediterraan voedingspatroon bijna een kwart minder risico hebben op dementie. Dat zijn echter meestal ook mensen die meer bewegen, een gezonder lichaamsgewicht hebben, minder roken en een hogere opleiding genoten hebben. Het blijft dus moeilijk om in dit soort waarnemend onderzoek enkel en alleen eetgewoonten te isoleren van leefgewoonten. Een correcte conclusie is dat gezonde eet- en leefgewoonten algemeen voordelen hebben, ook tegen dementie.