Patrick Mullie Verschenen op 10/01/2023

In het nieuws

Het mediterraan dieet is, voor het zesde jaar op rij, verkozen tot beste algehele eetpatroon. Daarnaast prijkten de maaltijden uit het Middellandse Zeegebied ook op de eerste plaats in de categorieën ‘beste dieet voor gezond eten’ en ‘beste plantaardig dieet’. Waarom is dit zo’n gezond eetpatroon?

Factcheck

Een ‘mediterraan dieet’ bestaat eigenlijk niet. Het gaat meer om een reeks gezonde voedingsprincipes die niet alleen goed zijn voor je hart- en bloedvaten, maar je ook helpen vermageren als je overgewicht hebt. Het is een gematigd voedingspatroon, zonder vetten of koolhydraten uit te sluiten. Daardoor kan je een mediterraan eetpatroon waarschijnlijk het langst volhouden. Alles mag, maar met mate.

Lees verder »

Waar komt dit nieuws vandaan?

Het mediterraan eetpatroon is gezond, maar we moeten ook rekening houden met het belangrijkste gezondheidsprobleem in de wereld: overgewicht en obesitas. Een voedingspatroon is pas gezond als je ook het lichaamsgewicht in rekening brengt.

Onderzoekers uit Israël gingen in een voedingsinterventiestudie na welk dieet het beste is om te vermageren (1).

  • Ze verdeelden 322 deelnemers met obesitas in 3 groepen:
    • Een groep kreeg een vetarm dieet.
    • Een tweede groep volgde een koolhydraatarm eetpatroon.
    • Een derde groep kreeg een mediterraan dieet, met vetten en koolhydraten.
  • Het vetarm en het mediterraan dieet bevatten 1.500 calorieën per dag voor vrouwen en 1.800 calorieën per dag voor mannen.
  • De deelnemers die het koolhydraatarm dieet volgden, kregen geen caloriebeperking opgelegd. Dat is toch eigenaardig aan deze studie.
  • De deelnemers werden regelmatig opgevolgd door diëtisten:
    • Na vijf maanden bedroeg het gewichtsverlies:
      • bijna 5 kilogram voor het vetarm dieet en het mediterraan dieet;
      • bijna 7 kilogram voor het koolhydraatarm dieet.
    • Na twee jaar was het gewichtsverlies:
      • 3 kg voor het vetarm dieet;
      • 4,5 kg voor het mediterraan dieet;
      • 5,5 kg voor het koolhydraatarm dieet.

Dit betekent dat de gewichtstoename na twee jaar het grootste was bij de deelnemers die een vetarm en koolhydraatarm eetpatroon volgden, in vergelijking met de personen met een mediterraan dieet. Met andere woorden: je valt iets trager af met een mediterraan dieet, maar na twee jaar behoud je grotendeels het resultaat. Vooral bij de deelnemers met obesitas en diabetes leverde het mediterraan eetpatroon in deze studie de beste resultaten op.

Wil je weten wat een mediterraan eetpatroon zoal inhoudt? Lees alle praktische informatie over het mediterraan dieet op de website van Gezond Leven.

Bron

(1) Shai I, Schwarzfuchs D, Henkin Y, et al. Weight loss with a low-carbohydrate, Mediterranean, or low-fat diet. N Engl J Med. 2008 Jul 17;359(3):229-41.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Een algemeen mediterraan dieet bestaat eigenlijk niet: zo verschilt het eetpatroon in Israël bijvoorbeeld van dat in Griekenland of Italië. We kunnen enkel spreken van ‘mediterrane voedingsprincipes’. Deze principes werden opgesteld door de Amerikaan Ancel Keys in de jaren ’60 (2):

  • Hij merkte op dat Finnen die veel vet aten, reeds jong hartproblemen hadden, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Kretenzers, die ook veel vet aten.
  • Met zijn zevenlandenstudie kwam Ancel Keys tot de mediterrane voedingsprincipes:
    • rijk aan enkelvoudige onverzadigde vetzuren (olijfolie)
    • arm een verzadigde vetzuren (vlees, vleeswaren, boter en kaas)
    • rijk aan fruit, groenten, noten, en volle granen.
  • Eigenlijk was dit het voedingspatroon van de arme herders in Kreta die zich niet veel vlees konden veroorloven, terwijl de Finnen veel boter en volle melkproducten gebruikten.
  • Het mediterraan voedingspatroon is een grondstoffenpatroon: dit betekent dat je weinig bewerkte voeding en maaltijden aankoopt, maar de grondstoffen zelf gaat bereiden.
  • Het is ook een eetpatroon zonder extremen: er is geen vetbeperking of koolhydraatbeperking.

De mediterrane voedingsprincipes worden meer en beter toegepast in noordelijke landen dan in mediterrane landen. Dat is opmerkelijk. Ancel Keys, die zelf zijn mediterrane voedingsprincipes volgde, werd 100 jaar (1904-2004). Met een beetje geluk …

Conclusie

Een ‘mediterraan dieet’ bestaat eigenlijk niet. Het gaat meer om een reeks gezonde voedingsprincipes die niet alleen goed zijn voor je hart- en bloedvaten, maar je ook helpen vermageren als je overgewicht hebt. Het is een gematigd voedingspatroon, zonder vetten of koolhydraten uit te sluiten. Daardoor kan je een mediterraan eetpatroon waarschijnlijk het langst volhouden. Alles mag, maar met mate.

Referenties

(2) Keys A, Menotti A, Aravanis C, et al. The seven countries study: 2,289 deaths in 15 years. Prev Med. 1984 Mar;13(2):141-54.

Content overnemen van Gezondheid en Wetenschap

Gezondheid en Wetenschap heeft het alleenrecht op de meeste gepubliceerde content. Onze artikels mogen dus niet overgenomen worden zonder onze schriftelijke toestemming.

Interesse in onze content? Neem contact op via info@gezondheidenwetenschap.be.

Nieuwsbrief

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief