In het nieuws
Een schouder kan uit de kom schieten, zeker bij mensen met soepele gewrichtsbanden. Schouderontwrichtingen komen geregeld voor bij jonge sportende mannen, tijdens te enthousiast dansen, of bij ouderen wanneer ze vallen. Vaak schiet de schouder vanzelf terug, soms ook niet. Op TikTok circuleren filmpjes die tonen hoe sporters de schouder zelf terugzetten. Maar is dat wel een goed idee?
Conclusie
Een schouderontwrichting overkomt je plots tijdens het sporten of tijdens een val. De bol van de bovenarm schiet uit de kom. Soms schiet ze er vanzelf weer in, maar soms ook niet. Begeef je in dat laatste geval zo snel mogelijk naar een ziekenhuis. Daar kan een arts je schouder voorzichtig en onder pijnstilling terugplaatsen, nadat zij of hij gecheckt heeft of er geen andere problemen zijn, zoals bijvoorbeeld een breuk. Sporters die regelmatig met schouderontwrichtingen te maken krijgen, plaatsen hun schouder soms zelf terug, na samenspraak met hun arts. Maar dat is uitzonderlijk.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
De schouder is een kogelgewricht, waarbij de kop van de bovenarm als een kogel beweegt in een kom, die vastzit aan het schouderblad. Zo’n kogelgewricht laat een grote beweeglijkheid toe van de arm, die daardoor in alle richtingen kan draaien. Het geheel wordt bij elkaar gehouden door een gewrichtskapsel, spieren en pezen.
Door een plotse ruk aan je arm of door een val op je uitgestrekte arm of elleboog, kan de kop van je bovenarm uit de kom schieten. Dat noemen we een schouderontwrichting.
Wanneer je dit eens hebt voorgehad, loop je voortaan een grotere kans dat het opnieuw gebeurt. Tijdens de ontwrichting worden de omliggende structuren immers opgerekt, waardoor ze wat minder stevig worden.
Een schouderontwrichting is erg pijnlijk. De kop weer in de kom zetten (reponeren), zorgt meteen voor verlichting. Slachtoffers of omstaanders proberen dat daarom soms zelf te doen.
Op TikTok circuleren filmpjes die tonen hoe sporters hun ontwrichte schouder zelf terugzetten (1). Toch probeer je dat beter niet zelf.
Bron
(1) Sporza. Even zelf de schouder terug in de kom klikken. TikTok. 12 november 2023.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Als de schouder niet spontaan is teruggegaan naar zijn oorspronkelijke stand, en je probeert dat zelf te forceren, kan je het gewricht ernstig beschadigen.
Bij een eerste schouderontwrichting is zelf terugplaatsen door een niet-medicus dan ook sterk afgeraden (2). Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een breuk, en in dat geval verhoogt elke manipulatie het risico op complicaties. Ga met een eerste schouderontwrichting zo snel mogelijk naar een arts of de dichtstbijzijnde spoedgevallendienst.
Heb je regelmatig last van een schouderontwrichting? Dan kan je in samenspraak met je arts wel besluiten om de schouder een volgende keer zelf te reponeren. Sommige topsporters hebben daar zelfs een zekere behendigheid in.
Conclusie
Een schouderontwrichting overkomt je plots tijdens het sporten of tijdens een val. De bol van de bovenarm schiet uit de kom. Soms schiet ze er vanzelf weer in, maar soms ook niet. Begeef je in dat laatste geval zo snel mogelijk naar een ziekenhuis. Daar kan een arts je schouder voorzichtig en onder pijnstilling terugplaatsen, nadat zij of hij gecheckt heeft of er geen andere problemen zijn, zoals bijvoorbeeld een breuk. Sporters die regelmatig met schouderontwrichtingen te maken krijgen, plaatsen hun schouder soms zelf terug, na samenspraak met hun arts. Maar dat is uitzonderlijk.
Referenties
(2) Federatie Medisch Specialisten. Acute, primaire schouderluxaties. Oktober 2023.
