Allergiemedicijn werkt soms tegen prikkelbaredarmsyndroom

Waar komt dit nieuws vandaan?

Het medisch magazine De Specialist berichtte op 9 februari 2024 over een recente studie die een nieuw medicijn onderzocht tegen het prikkelbaredarmsyndroom of PDS (1). Wetenschappers van verschillende Belgische en Nederlandse ziekenhuizen, waaronder het UZ Leuven, werkten daarvoor samen. Ze bewezen dat het allergiemedicijn ‘ebastine’ (Estivan), dat al langer bestaat, de symptomen van PDS kan verminderen (2).

In eerdere onderzoeken werd ontdekt dat een afweerreactie in de darm vergelijkbaar is met het mechanisme dat hooikoorts (allergie voor pollen) veroorzaakt. De wetenschappers bouwden daarop voort door 202 PDS-patiënten gedurende 12 weken te behandelen met ebastine of een placebo (nepmedicijn). De resultaten waren veelbelovend: er waren verbeteringen in PDS-symptomen bij patiënten die ebastine kregen in vergelijking met de patiënten die het placebo kregen.

Bron

(1) Allergiemedicijn kan symptomen prikkelbaredarmsyndroom verminderen. De Specialist. 9 februari 2024.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Ongeveer één op de tien mensen heeft last van het prikkelbaredarmsyndroom. Dat zorgt ervoor dat ze buikpijn of darmproblemen krijgen, meestal na het eten.

De bestaande behandelingen zijn vaak teleurstellend. Sommige mensen voelen zich beter als ze glutenvrij eten of andere diëten volgen, maar het is nog altijd een raadsel waarom dat helpt. Want die mensen zijn eigenlijk niet allergisch voor het voedsel waarvan ze buikklachten krijgen. 

Ontstekingsreactie

Er wordt wel eens gezegd dat deze ziekte ‘tussen de oren’ zit. Mensen met PDS worden soms niet serieus genomen door hun arts (3). Toch is er al verschillende jaren een verklaring voor PDS. Wanneer PDS-patiënten bepaalde voedingsmiddelen eten, worden in de darm bepaalde immuuncellen, zogenaamde mastcellen, actief. Die veroorzaken een ontstekingsreactie in de darm, wat buikpijn geeft. Bij gezonde mensen zonder PDS gebeurt dat niet.

Mastcellen worden vooral bij allergieën actief en veroorzaken ergens in het lichaam een ontsteking. Daarom krijg je bijvoorbeeld een loopneus als je hooikoorts hebt. Je behandelt die allergische ontsteking met een allergiemedicijn, zoals ebastine (2, 3, 4).

Enkele kanttekeningen

De studie van UZ Leuven toont aan dat ebastine beter werkt dan een placebo. Maar dit ogenschijnlijk goede nieuws heeft toch wat kanttekeningen:

• Ebastine werkt mogelijk niet voor elke PDS-patiënt. Het medicijn werd enkel onderzocht bij patiënten met PDS die niet geconstipeerd zijn. We kunnen dus geen uitspraken doen voor ‘alle’ PDS-patiënten.
• Niet alle resultaten van deze studie waren even overtuigend. Soms was het verschil tussen ebastine en het placebo heel klein of bijna niet merkbaar. We kunnen wel concluderen dat het medicijn potentieel heeft in de behandeling van PDS, maar er is verder onderzoek nodig vooraleer ebastine met zekerheid als behandeling zal kunnen dienen voor mensen met PDS (2).
• Op dit moment wordt het medicijn verder onderzocht. Wetenschappers bekijken of een verdubbeling van de standaarddosis ebastine (40 mg) PDS-patiënten nog beter kan helpen (3, 4).

Conclusie

Nieuw onderzoek toont aan dat het allergiemedicijn ebastine de symptomen van het prikkelbaredarmsyndroom kan verminderen bij mensen die geen last hebben van constipatie, al zijn de resultaten niet altijd overtuigend. Daarom moeten wetenschappers bijkomend onderzoek doen vooraleer ebastine met zekerheid als behandeling zal kunnen dienen voor mensen met PDS.

Referenties

• (2) Decraecker L et al. Treatment of non-constipated irritable bowel syndrome with the histamine 1 receptor antagonist ebastine: a randomised, double-blind, placebo-controlled trial. Gut. 2024 Feb 23;73(3):459-469. doi: 10.1136/gutjnl-2023-331634.
• (3) UZ Leuven. Wetenschappers ontdekken mechanisme dat prikkelbaredarmsyndroom veroorzaakt.
• (4) UZ Leuven. Allergiemedicatie als behandeling voor prikkelbaredarmsyndroom.