In het nieuws
Hartcoherentie lijkt dé methode om mensen met een uitdagende job tot rust te brengen en stress te verminderen. Daarom biedt Jeugdzorginstelling Junitas uit Genk haar werknemers een training hartcoherentie aan. Die ademhalingstechniek zou wetenschappelijk onderbouwd zijn, schreef VRT nieuws op 16 mei 2024.
Factcheck
Hartcoherentie is een eenvoudige ademhalingstechniek waarbij je heel langzaam inademt door je neus en vervolgens heel langzaam uitademt. Je krijgt dan een iets sneller hartritme tijdens het inademen dan tijdens het uitademen. Anders gezegd: je hartritmevariabiliteit verhoogt. Hartritme en ademhaling vallen mooi samen: ze zijn coherent. Deze eenvoudige techniek zou de stress in je lichaam verminderen. Hoewel het een beetje helpt, is het effect erg klein. Het kan wel aanvullend dienen, naast andere behandelingen voor stress en burn-out.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
In de nasleep van de coronapandemie waren er in de leefgroepen van Jeugdzorginstelling Junitas uit Genk meer agressie-incidenten, waardoor de medewerkers veel stress ervoeren. Junitas bood daarom haar werknemers een training in hartcoherentie aan om de toegenomen stress te verminderen.
Hartcoherentie is een methode om via de ademhaling het hart en hoofd te kalmeren. Deze training verbeterde de stressbeheersing en omgang met jongeren van de werknemers. Ook de jongeren in Junitas stonden open voor deze ademhalingstechniek, omdat om tot rust te komen ademen soms gemakkelijker gaat dan praten. Hartcoherentie lijkt zo dé methode om stress te verminderen bij mensen met een uitdagende job. Maar werkt deze, zogenaamd wetenschappelijk onderbouwde, methode echt?
Bron
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Wat is hartcoherentie?
Hartcoherentie heeft verschillende benamingen, zoals ‘coherent ademen’, ‘hartritmevariabiliteit biofeedback’ of, eenvoudiger gezegd, ‘langzaam ademhalen’ (2-4). Het is een eenvoudige, gratis en toegankelijke ademhalingstechniek waarbij je diep door je neus in je buik ademt met gelijke in- en uitademingen van 4, 5 of 6 tellen (2, 3). Hartcoherentie verhoogt de hartritmevariabiliteit.
- Dat betekent een snellere hartslag bij inademen en een tragere hartslag bij uitademen.
- Hoe groter het verschil, hoe beter.
Deze ademhalingstechniek zou je parasympathische zenuwstelsel activeren, wat leidt tot rust en herstel van je lichaam. Daarnaast zou het de activiteit van je sympathische zenuwstelsel, dat een stressreactie van je lichaam veroorzaakt, verminderen (3). We hebben twee zenuwstelsels in ons lichaam: een sympathisch en een parasympatisch, en die moeten in balans zijn om goed te functioneren (2).
Mensen met een uitdagende job kunnen een overwicht hebben van hun sympathische zenuwstelsel, waardoor ze meer spanning ervaren. Voor een korte tijd is dat niet erg en schakelt het je energie een tandje hoger, maar langdurig kan het leiden tot chronische stress en burn-out (2).
Vermindert hartcoherentie stress?
Het klopt dat hartcoherentie de hartritmevariabiliteit verhoogt. Het is ook wetenschappelijk aangetoond dat een hogere hartritmevariabiliteit een beperkte positieve invloed heeft op ervaren stress, angst- en depressieve klachten, boosheid en zelfs fysieke prestaties (3-4). Dat effect is echter zo klein dat het bijna niet meetbaar is, waardoor het nog niet genoeg is bewezen dat het goed helpt om stress te verminderen. Het feit dat je tijd neemt om rustig te ademen, geeft al innerlijke rust, wat dan wel weer bewezen stress vermindert (4, 6). Hartcoherentie kan nuttig zijn als aanvulling om stress aan te pakken en burn-out te voorkomen.
| Wist je dat ... ?
|
Conclusie
Hartcoherentie is een eenvoudige ademhalingstechniek waarbij je heel langzaam inademt door je neus en vervolgens heel langzaam uitademt. Je krijgt dan een iets sneller hartritme tijdens het inademen dan tijdens het uitademen. Anders gezegd: je hartritmevariabiliteit verhoogt. Hartritme en ademhaling vallen mooi samen: ze zijn coherent. Deze eenvoudige techniek zou de stress in je lichaam verminderen. Hoewel het een beetje helpt, is het effect erg klein. Het kan wel aanvullend dienen, naast andere behandelingen voor stress en burn-out.
Referenties
- (2) Vlaanderen Intern. Fysieke sessies rond hartcoherentie: nieuwe data en locaties. April 2024.
- (3) DeGraves B, Titley H, Duan Y et al. Workforce resilience supporting staff in managing stress: A coherent breathing intervention for the long-term care workforce. J Am Geriatr Soc. 2024 Mar;72(3):753-766. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38156430/
- (4) Lehrer P, Kaur K, Sharma A et al. Heart Rate Variability Biofeedback Improves Emotional and Physical Health and Performance: A Systematic Review and Meta Analysis. Appl Psychophysiol Biofeedback. 2020 Sep;45(3):109-129. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32385728/
- (5) Fincham G, Strauss C, Cavanagh K. Effect of coherent breathing on mental health and wellbeing: a randomised placebo-controlled trial. Sci Rep. 2023 Dec 13;13(1):22141. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38092805/
- (6) Gezondheid en Wetenschap. Is meditatie heilzaam? April 2019.