In het nieuws
Steeds meer mannen laten hun testosterongehalte testen, meldt De Tijd op 15 augustus 2025. Tegelijk bieden commerciële centra testosteron-therapie aan om je fitter en energieker te voelen.
Conclusie
Er is onvoldoende bewijs dat testosteron je fitter of energieker zou maken, laat staan dat het werkt als anti-aging-middel. Leeftijd heeft een beperkt effect op testosteronwaarden. Lagere waarden bij oudere mannen zijn vooral toe te schrijven aan een ongezonde levensstijl, zoals overgewicht. Wie fitter wil worden, pakt best de oorzaak aan.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Testosteron beroert de gemoederen. Zo schrijft De Tijd op 15 augustus 2025 dat steeds meer mannen zich laten testen en dat er commerciële centra bestaan die testosteron-therapie aanbieden om je fitter en energieker te voelen. Daarbij wordt vaak gewezen op ‘lagere waarden’ zonder dat er een echte medische reden is.
Mannen worden zo onnodig met testosteron behandeld, voor klachten die te verklaren zijn door levensstijl, stress of veroudering, met alle risico’s van dien.
Bron
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Testosteron is een geslachtshormoon. Bij mannen zijn de waarden het hoogst in de late puberteit en vroege volwassenheid. Daarna dalen ze langzaam met de leeftijd.
Ongerustheid over testosteron is zelden nodig. Bij fitte, jonge mannen zijn tijdelijke schommelingen normaal.
De hype van testosteron-therapie
Sommige commerciële centra bieden testosteron-therapie aan bij vage klachten of als ‘anti-aging’-middel. Dat is niet gebaseerd op degelijk wetenschappelijk bewijs. Onderzoek toont dat lage waarden vaak een teken zijn van onderliggende gezondheidsproblemen, zoals obesitas, roken, stress of een ziekte (2). Die problemen los je natuurlijk niet op met testosteron-therapie.
Bij mannen zonder bewezen tekort (en bij lagere waarden door ouderdom) helpt testosteron-therapie niet om gewicht, stemming of levensverwachting te verbeteren (3).
De therapie is alleen nuttig bij mannen met een echt tekort of hypogonadisme. Dat betekent: langdurig en herhaaldelijk lage testosteronwaarden én duidelijke klachten, zoals verminderde zin in seks, vermoeidheid of verlies van spierkracht. Pas als andere oorzaken zijn uitgesloten kan de therapie nuttig zijn, onder begeleiding van een arts.
Risico’s van testosteron-therapie
Deze therapie is niet zonder gevaar. Mogelijke bijwerkingen zijn:
- indikken van bloed, wat je risico op bloedklonters verhoogt;
- een groter risico op trombose en hart- en vaataandoeningen.
Wanneer kan testosteron tijdelijk lager zijn, onafhankelijk van je leeftijd?
- Slaaptekort: een hele nacht zonder slaap verlaagt duidelijk je waarden (4). Een paar nachten weinig slaap heeft meestal geen effect, maar bij mannen die voortdurend minder dan 5 uur per nacht slapen, daalt testosteron vaak met zo’n 10-15% (5).
- Streng diëten of te weinig calorieën: je lichaam spaart dan energie (6).
- Overtraining: bij overtraining door krachttraining of fitness kan je hormonale balans tijdelijk verstoord raken. Met voldoende rust normaliseren de waarden weer (7).
- Acute stress of ziekte: bij een infectie (zoals corona) of bij erge stress liggen testosteronwaarden tijdelijk lager (8).
Als je klachten hebt of je zorgen maakt om lage testosteronwaarden, dan kan het dus helpen om eerst naar je slaap, voeding, stress en herstel na het sporten te kijken vooraleer je aan een testosteronbehandeling of supplementen denkt. Praat bij twijfel met je arts, zodat je de oorzaak kan aanpakken.
Nog een tip: testosteron meet je best ’s ochtends, dan zijn de waarden het hoogst.
Conclusie
Er is onvoldoende bewijs dat testosteron je fitter of energieker zou maken, laat staan dat het werkt als anti-aging-middel. Leeftijd heeft een beperkt effect op testosteronwaarden. Lagere waarden bij oudere mannen zijn vooral toe te schrijven aan een ongezonde levensstijl, zoals overgewicht. Wie fitter wil worden, pakt best de oorzaak aan.
Referenties
- (2) Bhasin S, Brito JP, Cunningham GR, et al. Testosterone Therapy in Men With Hypogonadism: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J Clin Endocrinol Metab. 2018;103(5):1715-1744.
- (3) Qaseem A, Horwitch CA, Vijan S, et al. Testosterone Treatment in Adult Men With Age-Related Low Testosterone: A Clinical Guideline From the American College of Physicians. Ann Intern Med. 2020;172(2):126-133.
- (4) Su L, Zhang SZ, Zhu J, et al. Effect of partial and total sleep deprivation on serum testosterone in healthy males: a systematic review and meta-analysis. Sleep Med. 2021;88:267-273.
- (5) Leproult R, Van Cauter E. Effect of 1 week of sleep restriction on testosterone levels in young healthy men. JAMA. 2011;305(21):2173-4.
- (6) Smith SJ, Teo SYM, Lopresti AL, et al. Examining the effects of calorie restriction on testosterone concentrations in men: a systematic review and meta-analysis. Nutr Rev. 2022;80(5):1222-1236.
- (7) Cadegiani FA, Kater CE. Basal Hormones and Biochemical Markers as Predictors of Overtraining Syndrome in Male Athletes: The EROS-BASAL Study. J Athl Train. 2019;54(8):906-914.
- (8) Salciccia S, Moriconi M, Asero V, et al. Systematic review and meta-analysis of serum total testosterone and luteinizing hormone variations across hospitalized Covid-19 patients. Sci Rep. 2024;14(1):2786.