Bartholinitis (cyste of abces in het kanaal van Bartholin)

Aangepast op 30/10/2019

Wat is het?

De klieren van Bartholin zijn 2 klieren in de wand van de vagina, eerder achteraan gelegen. Ze zijn ongeveer 1 cm groot en maken slijm aan om de opening van de vagina vochtig te houden. Het kanaaltje waarlangs het slijm vloeit is zo’n 2 cm lang en komt uit op de binnenkant van het achterste deel van de binnenste schaamlippen. Als dit kanaaltje blokkeert, hoopt het slijm zich op in de klier. Hierdoor wordt een cyste gevormd, die geïnfecteerd kan raken door bacteriën en zo een abces kan vormen. Deze ontsteking wordt bartholinitis genoemd.

Hoe vaak komt het voor?

Ongeveer 2% van alle vrouwen krijgt in de loop van haar leven te maken met een aandoening aan de Bartholin-klieren.

Hoe kun je het herkennen?

Een cyste in het kanaal van Bartholin kan aanwezig zijn zonder klachten te veroorzaken. Er is dan een klein bolletje voelbaar in de wand van je vagina. Als de cyste groter wordt, kan dit pijn veroorzaken bij het vrijen.
Een cyste kan besmet raken en een zeer pijnlijk abces vormen dat je hindert bij het zitten en het lopen. Je kunt ook koorts hebben.
Bij een milde infectie van de Bartholin-klier loopt er enkel wat etter uit het kanaal naar de binnenkant van de vagina.

Hoe stelt de arts de aandoening vast?

De arts stelt de diagnose bijna altijd bij een gewoon gynaecologisch onderzoek. Hij stuurt een staaltje etter of vaginaal vocht naar het labo.
Om een soa (seksueel overdraagbare aandoening) uit te sluiten, namelijk gonorroe of chlamydia, zal de arts mogelijk ook een onderzoek uitvoeren.
In geval van twijfel wordt een echografie gemaakt.
Als de symptomen ondanks behandeling blijven aanhouden, wordt een biopsie genomen: een klein stukje weefsel wordt weggenomen en onderzocht in het labo.

Wat kan de arts doen?

Cyste in de Bartholin-klier

Een cyste die niet stoort moet niet behandeld worden.
Een storende cyste wordt behandeld d.m.v. ‘marsupialisatie’: de cyste wordt opengemaakt en de wanden worden omgeklapt en vastgemaakt aan de slijmvliezen. Ook het inbrengen van een katheter is mogelijk. Het voordeel van deze technieken is dat de klier behouden blijft. Enkel wanneer andere behandelingen niet succesvol zijn, wordt de klier verwijderd.

Abces in de Bartholin-klier

In geval van een abces wordt een klein sneetje gemaakt in de vaginawand onder lokale verdoving. De etter kan er dan uitvloeien. Soms schrijft de arts antibiotica voor.
Bij een beginnend abces kan er worden geprobeerd om enkel antibiotica toe te dienen. Meestal is echter een kleine ingreep nodig.

Bij 5 tot 15% van de vrouwen keert een abces terug of wordt een cyste gevormd na het insnijden.

Een alternatieve behandeling is het inbrengen van een kleine katheter onder lokale verdoving. De etter kan er zo uitvloeien. Er wordt dan een ballonnetje in de holte van het abces opgeblazen. De katheter moet 3 weken ter plaatse blijven.