Wat is het?
Het rustelozebenensyndroom (restless legs syndroom of RLS) is een aandoening waarbij je ’s avonds en ’s nachts een onaangenaam, moeilijk te omschrijven gevoel hebt in de benen, dat vermindert door ze te bewegen.
Volgende zaken kunnen aan de basis liggen van de aandoening:
- zwangerschap;
- ouderdom;
- ijzertekort;
- nierproblemen;
- het voorkomen van gelijkaardige symptomen bij familieleden.
Loopdwang betekent dat je onmogelijk stil kan blijven zitten. Het wordt veroorzaakt door geneesmiddelen die de werking van het hormoon dopamine blokkeren, zoals antipsychotica. Loopdwang wordt beschouwd als de meest hinderlijke bijwerking van deze medicatie.
Hoe vaak komt het voor?
Het rustelozebenensyndroom komt zeer vaak voor. Ongeveer 2 tot 5% van de bevolking heeft er last van.
Vrouwen hebben het twee keer zo vaak als mannen.
Het fenomeen neemt toe met de leeftijd, maar kan op alle leeftijden starten, zelfs al in de kindertijd. Gemiddeld beginnen de klachten rond de leeftijd van 27 jaar.
Loopdwang komt voor bij 20 tot 30% van de mensen die klassieke antipsychotica innemen.
Hoe kun je het herkennen?
Typisch voor het rustelozebenensyndroom is dat je tijdens de slaap de voet en knie om de 20 tot 30 seconden licht buigt. Het kan leiden tot ernstige slapeloosheid.
Bij loopdwang ervaar je een innerlijke onrust die zich uit door steeds het ene been over het andere te slaan, te wiebelen, trappelen of ter plaatse te marcheren.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
De arts zal luisteren naar je symptomen.
Hij zal je benen onderzoeken en letten op afwijkingen van de huid, doorbloeding, gevoeligheid en spieren.
Als je arts rusteloze benen vermoedt, zal hij een bloedname doen om het ijzergehalte, de ijzerreserve en de nierfunctie te controleren.
Wat kun je zelf doen?
Vaak kun je zelf weinig doen tegen rusteloze benen.
- Zorg voor een goede nachtrust.
- Drink ’s avonds best geen koffie.
- Beweeg overdag voldoende.
- Sport niet vlak voor het slapengaan.
- Stop best met roken.
- Drink niet meer dan twee glazen alcohol per dag.
Als je last hebt van zo’n ernstige slapeloosheid dat je overdag minder goed functioneert, raadpleeg dan best je arts.
Rusteloze benen tijdens de zwangerschap verdwijnen bijna altijd vanzelf na de bevalling.
Als je last hebt van loopdwang door de inname van antipsychotica, contacteer dan je arts of psychiater.
Wat kan je arts doen?
De arts zal kijken of er een uitlokkende factor is voor de rusteloze benen.
Als je een ijzertekort hebt, zal hij je een ijzersupplement voorschrijven.
Bij slapeloosheid wordt soms een licht slaapmiddel gegeven. Veel slaapmiddelen werken immers ook spierontspannend. Het nadeel is dat ze zeer gewennend zijn. De arts zal de nadelen afwegen tegen de ernst van de slapeloosheid.
Verder zijn er nog enkele geneesmiddelen die de klachten soms doen verminderen, maar waarvan de bijwerkingen vaak nog onvoldoende gekend zijn. Daarom is er vaak geen goede behandeling voor het rustelozebenensyndroom.
Bij loopdwang zal de arts bekijken of het mogelijk is om de dosis antipsychotica te verminderen, of om het middel zelfs volledig te stoppen en te vervangen door een ander geneesmiddel.
Meer weten?
https://www.thuisarts.nl/rusteloze-benen/ik-heb-rusteloze-benen