Uitstrijkje: waarom?
Een uitstrijkje wordt afgenomen ter preventie van baarmoederhalskanker.
Kankercellen en hun voorlopers kunnen door celonderzoek opgespoord worden met een zekerheid van 85-95%.
Een uitstrijkje is niet nuttig voor het opsporen van andere gynaecologische kankers.
In het geval van baarmoederhalskanker kan de diagnose dus gesteld worden nog voor de vrouw klachten ondervindt. Hierdoor kan men een behandeling vroeg starten en het effect ervan opvolgen d.m.v. uitstrijkjes.
Daarnaast zijn er in het staal vaak aanwijzingen over gynaecologische infecties.
Uitstrijkje: wie?
Preventieve uitstrijkjes worden aanbevolen bij elke vrouw tussen de 25 en 64 jaar.
Het kan raadzaam zijn een eerste uitstrijkje te nemen bij een vrouw jonger dan 25 jaar, als zij vroeg seksueel actief is en zeker bij klachten zoals bloedverlies na seksueel contact.
Baarmoederhalskanker wordt namelijk veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV), dat overgedragen wordt door seksueel contact.
Bij normaal resultaat wordt een uitstrijkje om de 3 tot 5 jaar herhaald.
Uitstrijkje: hoe?
Een uitstrijkje gebeurt bij de huisarts of gynaecoloog.
Deze brengt een vaginaal speculum in (in de volksmond ook eendenbek genoemd) om beter zicht te krijgen op de baarmoederhals in de diepte. Vervolgens strijkt de arts met een borsteltje over de baarmoederhals. Zo komen cellen los, die hij in een potje met bewaarvloeistof brengt en opstuurt naar een laboratorium voor microscopisch onderzoek.
Uitstrijkje: beoordeling door de arts
Er bestaat een internationaal rapportagesysteem, het zogenaamde Bethesdasysteem, om de toestand van de cellen te beschrijven. Volgende zaken komen aan bod: de kwaliteit van het staal, eigenschappen van de vrouw (menopauze, pilinname, vaccinatie tegen HPV…) en vervolgens de uitdieping bij afwijkende cellen, al dan niet aanwezige microben en reactieve veranderingen van het slijmvlies.
Afhankelijk van de aard van de afwijking van de cellen doet de arts een voorstel ter opvolging of behandeling. Dit wordt best strikt gevolgd.
Biopsie van het baarmoederslijmvlies: waarom?
Een endometriumbiopsie wordt afgenomen om de toestand van het baarmoederslijmvlies in te inschatten, om bijv. een kwaadaardige aandoening uit te sluiten.
Biopsie van het baarmoederslijmvlies laten uitvoeren: wie?
Bij onverklaarbaar of ongewoon vaginaal bloedverlies kan de arts bekijken of een biopsie van het baarmoederslijmvlies nodig is.
Voorbeelden zijn vrouwen die na de menopauze opnieuw vaginaal bloedverlies hebben of menstruerende vrouwen met blijvende tussentijdse bloedingen, al dan niet onder hormonale anticonceptie. Als postmenopauzale vrouwen langdurig hormonale preparaten nemen, moet men ook het effect van deze medicatie op het baarmoederslijmvlies kennen.
Biopsie van het baarmoederslijmvlies: hoe?
De gynaecoloog brengt een buisje via de vagina en baarmoederhals in de baarmoeder, neemt slijmvliescellen af en vangt deze op.
Nadien bewaart de arts het opgevangen weefsel in een collectievloeistof, dat hij opstuurt naar een laboratorium voor microscopisch onderzoek.
Meer weten?
- Meer informatie over het preventieve baarmoederhalsuitstrijkje:
https://baarmoederhalskanker.bevolkingsonderzoek.be/ - https://www.vvog.be/brochure/baarmoederhalsuitstrijkje-hoe-wordt-dit-afgenomen
- https://www.kanker.be/alles-over-kanker/alle-types-kanker/baarmoederkanker/onderzoeken