Wat zijn wratten?
- Een gewone wrat (verruca vulgaris) is een hard knobbeltje op de huid.
- Wratten zitten meestal op de handen, voeten, knieën, ellebogen of het gezicht.
- Ze komen vooral voor bij kinderen en jongeren.
- Ze zijn niet gevaarlijk.
- Ze verdwijnen vaak vanzelf, zeker bij kinderen.
Er bestaan verschillende soorten wratten. We hebben het in deze tekst niet over:
- wratten op de penis, vagina of anus;
- ouderdomswratten (meestal op het gezicht of het bovenlichaam bij mensen ouder dan 50);
- parelwratjes.
Oorzaak
Wratten worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV).
Je raakt besmet als het virus op je huid komt. Het virus dringt vaak de huid binnen langs een ‘toegangspoort’, bijvoorbeeld een klein wondje.
Het virus overleeft goed in een vochtige omgeving, zoals zwembaden, douches en sportkleedkamers of natte handdoeken.
| Wist je dat? HPV is een verzamelnaam voor een groep virussen. Je kent het misschien als het virus dat baarmoederhalskanker veroorzaakt. Dat geldt maar voor een paar virussen in deze groep. Andere HPV-virussen veroorzaken onschuldige wratten. |
Hoe vaak en bij wie komen wratten voor?
Wratten komen veel voor. Vooral kinderen en jongvolwassenen hebben wratten. Boven 35 jaar zijn wratten zeldzamer.
Wratten komen vaker voor bij mensen met een verminderde weerstand (bijvoorbeeld mensen met hiv en of mensen die chemotherapie krijgen).
Hoe kan je wratten herkennen?
Een wrat is een hard en ruw knobbeltje op de huid. Het is vaak grijs-wit of lichtbruin van kleur. Soms zie je kleine zwarte puntjes (dichtgestolde bloedvaatjes).
Wratten komen vooral voor op de handen, voeten, knieën, ellebogen of het gezicht.
Een wrat doet meestal geen pijn.
Er bestaan ook vlakke wratten: die zijn glad, lichtbruin en vaak in groepjes aanwezig.
Wratten op je voet
Een wrat op de voetzool groeit naar binnen. Dat kan bij het stappen pijn doen. Het voelt aan als een eeltplek, maar heeft die typische zwarte puntjes.
Hoe stelt je arts wratten vast?
Je arts zal een wrat meestal makkelijk herkennen.
Twijfelt je arts? Dan neemt die een stukje van de wrat weg om te laten onderzoeken in het labo. Zo kan je arts andere huidaandoeningen uitsluiten.
Wat kan je zelf doen?
Je kan gewoon afwachten als je geen last hebt van de wrat. De meeste wratten verdwijnen vanzelf binnen twee jaar.
Wanneer naar de huisarts?
Neem contact op met je arts als je:
- een wrat hebt die vaak bloedt;
- een verzwakt afweersysteem hebt;
- bestraling hebt gekregen;
- huidkanker hebt gehad.
Wratten voorkomen
Je kan het risico op wratten beperken door:
- je handen en voeten altijd goed af te drogen als ze nat zijn;
- je eigen handdoek, schoenen en kousen te gebruiken;
- je handen regelmatig te wassen, zeker na contact met een wrat;
- niet te krabben aan een wrat;
- niet op je nagels te bijten (risico op wratjes rond de nagel).
Middelen tegen wratten
Heb je last van een wrat? In de apotheek vind je een paar producten waar je geen voorschrift voor nodig hebt:
- Aporil:
- Dit middel werkt het beste.
- Het werkt op basis van salicylzuur.
- Salicylzuur maakt de huid zacht. Daarna kan je de wrat voorzichtig afvijlen.
- Zorg dat het product niet op gezonde huid komt. Bescherm de huid rond de wrat met vaseline of een pleister.
- Volg de bijsluiter voor alle instructies.
- een spray om de wrat te bevriezen:
- Dit is vaak niet genoeg om de wrat volledig te doen afsterven.
Ducttape kan helpen, maar werkt niet bij iedereen:
- Plak zes dagen lang ducttape op de wrat.
- Haal de tape één dag weg om de wrat te vijlen.
- Herhaal.
Wat kan je arts of zorgverlener doen?
Verdwijnt de wrat niet met de middelen hierboven? En wil je de wrat toch weg? Ga dan naar je arts.
- Je arts kan een crème voorschrijven op basis van salicylzuur:
- Die crème bevat een hogere dosis salicylzuur dan de versie die je zonder voorschrift bij de apotheker kan krijgen.
- Je arts of zorgverlener kan de wrat bevriezen:
- Dat gebeurt met vloeibare stikstof (cryotherapie).
- Vloeibare stikstof is heel koud. Daardoor sterft het virus in de wrat.
- De eerste dagen na de behandeling kan er een blaar verschijnen op de plek waar de wrat zit.
- Vaak zijn meerdere sessies nodig, om de twee tot drie weken.
- Een combinatie van salicylzuur-crème en bevriezen werkt iets beter dan één van beide behandelingen alleen.
Andere behandelingen
Hadden de behandelingen hierboven geen effect?
- Dan kan je arts voorstellen om een middel te gebruiken dat het afweersysteem stimuleert: een zalf of een product dat in de wrat gespoten wordt.
- Chirurgische verwijdering of laserbehandeling is zelden nodig. Het kan ook littekens veroorzaken.
Meer weten?
- Thuisarts.nl: Wratten
- Gebruik je medicijnen? Zoek eenvoudig betrouwbare informatie op FarmaInfo.