Eerste hulp bij verslikking

Aangepast op 21/08/2023

Wat is het?

Bij een verslikking komt voedsel, drank of een voorwerp terecht in je luchtweg. Gelukkig lost ons lichaam het probleem meestal zelf op. Door even flink te hoesten wordt het voorwerp verwijderd. Maar soms kan een brok voedsel of een voorwerp de luchtweg helemaal afsluiten. Je kan dan moeilijk of zelfs niet ademen. Dit is een ernstige, levensbedreigende situatie waar je onmiddellijk iets aan moet doen.

Wat stel je vast?

Een verslikking kan licht of ernstig zijn:

Bij een lichte verslikking kan het slachtoffer nog:

spreken;
hoesten;
huilen;
ademen.

Bij een ernstige verslikking:

kan het slachtoffer niet praten, hoesten, huilen of ademen;
maakt hij of zij hoestbewegingen zonder geluid;
kan zijn of haar hoofd blauw verkleuren;
kan hij of zij geleidelijk aan het bewustzijn verliezen.

Aanbeveling

Bel 112 als het slachtoffer het bewustzijn verliest en verleen onmiddellijk verder hulp:

Leg hem of haar voorzichtig op de grond.
Start de reanimatie.
Laat iemand een AED halen als er een in de buurt is.

Ga naar een arts als het slachtoffer:

blijft hoesten;
moeilijk kan slikken;
het gevoel heeft dat er iets in zijn of haar keel zit;
buikstoten kreeg.

Verleen verdere eerste hulp:

Bij een lichte verslikking:

Moedig het slachtoffer aan om te hoesten.
Indien het voorwerp duidelijk zichtbaar is, haal het dan voorzichtig uit de mond.
Blijf bij de persoon tot hij of zij opnieuw normaal ademt.

Bij een ernstige verslikking:

Sla tot 5 keer op de rug:
- Ga aan de zijkant van het slachtoffer staan, iets achter hem of haar. Sla met de hiel van je hand tussen de schouderbladen, terwijl je ondersteunt met een hand op de borstkas. Het slachtoffer moet vooroverbuigen.
- Bij een baby:
  - Leg de baby op de buik op je onderarm.
  - Ondersteun de onderkaak met je hand.
  - Sla met de hiel van je hand tussen de schouderbladen.
Helpen de rugslagen niet? Geef dan tot 5 buikstoten:
- Ga achter het slachtoffer staan en breng je beide armen rond het bovenste deel van de buik.
- Laat het slachtoffer voorover leunen.
- Plaats een vuist op het bovenste deel van de buik.
- Trek met je andere hand de vuist krachtig naar jezelf en naar boven toe.
- Bij een baby:
  - Leg de baby op de rug op je onderarm met het hoofdje naar beneden.
  - Ondersteun het hoofdje met je hand.
  - Plaats twee vingers in het midden van de borstkas.
  - Duw de borstkas een derde van haar diepte in (4 cm).

Is het probleem nog steeds niet opgelost? Blijf 5 rugslagen afwisselen met 5 buikstoten.

Bij een ernstige verslikking bij een zwangere vrouw:

Geef 5 slagen op de rug zoals hierboven beschreven.
Als de 5 rugslagen de luchtwegbelemmering niet hebben opgelost, geef dan 5 borststoten:
- Ga achter het slachtoffer staan. Als ze rechtstaat, plaats je jezelf stevig tegen haar aan. Als ze neerzit, plaats je jezelf stevig tegen de stoel waarop ze zit.
- Breng je armen onder de oksels van het slachtoffer.
- Laat het slachtoffer voorover leunen.
- Maak een vuist en plaats die op de onderste helft van het borstbeen. Neem je vuist met je andere hand stevig vast.
- Trek je vuist krachtig met een snelle beweging naar jezelf toe.

Bij een ernstige verslikking bij een rolstoelgebonden slachtoffer:

Zet de rolstoel op de rem.
Geef 5 slagen op de rug zoals hierboven beschreven.
Als de 5 rugslagen de luchtwegbelemmering niet hebben opgelost, geef dan 5 buikstoten:
- Als je achter de rolstoel kan staan en je armen rond de buik van het slachtoffer kan plaatsen:
  - Ga achter het slachtoffer staan. Plaats jezelf stevig tegen de rolstoel.
  - Laat het slachtoffer voorover leunen.
  - Plaats een vuist op het bovenste deel van de buik.
  - Trek met je andere hand de vuist krachtig naar jezelf en naar boven toe.
- Als je niet achter de rolstoel kan staan en je armen niet rond de buik van het slachtoffer kan plaatsen:
  - Kniel voor het slachtoffer.
  - Plaats een vuist op het bovenste deel van de buik.
  - Duw met je andere hand de vuist krachtig met een snelle beweging weg van jezelf en naar boven toe.