Reanimatie (cardiopulmonale resuscitatie of CPR)

Aangepast op 22/01/2020

Wat is het?

Reanimatie of cardiopulmonale resuscitatie (CPR) is het kunstmatig overnemen van de ademhaling en de bloedsomloop.

Wanneer iemand plots in elkaar zakt en daarbij het bewustzijn verliest, niet reageert en niet ademt moet onmiddellijk gestart worden met reanimeren. Snel ingrijpen is heel belangrijk; niet alleen voor de overlevingskans, maar ook voor de restletsels door hersenbeschadiging als gevolg van zuurstoftekort.

Reanimeren bestaat uit het geven van beademing en hartmassage.

Indien je niet getraind bent om mond-op-mondbeademing te geven, kan je eventueel de hartmassage starten zonder de beademing. Door de hartmassage blijft de bloedstroom naar de hersenen en het hart behouden. Gedurende de eerste twee minuten na een hartstilstand beschikt het hart nog over voldoende zuurstof waardoor de reanimatie succesvol kan zijn zonder mond-op-mondbeademing.

Die vereenvoudigde reanimatietechniek is makkelijker uit te voeren en zorgt ervoor dat meer mensen doeltreffende hulp kunnen bieden bij een hartstilstand. De hartmassage moet worden volgehouden tot er medische hulp is of tot het hart weer gaat kloppen.

Wat kun je ter plaatse doen?

Ben je getuige van een mogelijke hartstilstand, pas dan het volgende stappenplan toe:

Zorg voor de veiligheid.
Controleer het bewustzijn.
Spreek in de eerste plaats het slachtoffer luid en duidelijk aan en kijk of er reactie is. Is dat niet het geval, roep dan zo snel mogelijk om hulp.
Controleer de ademhaling (max. 10 seconden!)
Leg een hand op het voorhoofd en plaats de andere hand op de kin van het slachtoffer; kantel het hoofd voorzichtig naar achter. Kijk of de borstkas beweegt en of er lucht door neus of mond stroomt. Voel of er iets in de mond zit dat de ademhaling zou kunnen belemmeren.
Bel 112 (of laat iemand bellen).
Vertel dat het om een bewusteloos persoon gaat die niet normaal ademt en zet je telefoon op luidspreker.
Laat iemand een AED-toestel halen als er één in de buurt is. Haal de AED enkel zelf als hij vlakbij is.
Een automatische elektrische defibrillator (AED) zit in een groene kist of verpakking en is op de meeste openbare plaatsen te vinden.
Start de reanimatie:
- Geef 30 borstcompressies.
  Druk in het midden van de borstkas. Druk de borstkas 5-6 cm in. Druk 100-120 keer per minuut.
- Geef 2 beademingen.
  Open de luchtweg. Knijp de neus dicht en blaas rustig gedurende 1 seconde.
  Let erop dat de borstkas omhoog komt.
  Onderbreek de borstcompressies nooit langer dan 10 seconden!
- Wissel 30 borstcompressies af met 2 beademingen en blijf zo doorgaan.
  Tenzij de beademingen niet mogelijk zijn (bijv. geen EHBO-training gehad). Blijf dan steeds verder doen met de borstcompressies.
- Blijf doorgaan met reanimeren tot de AED er is. Onderbreek de borstcompressies zo kort mogelijk.
- Stop niet als de ambulance arriveert, maar ga door tot de zorgverleners zeggen dat je mag stoppen en het overnemen.
- Wissel elke 2 minuten als meerdere mensen kunnen reanimeren. Onderbreek de reanimatie steeds zo kort mogelijk.

Wat kan een hulpverlener doen?

Het MUG-team (MUG staat voor Medische Urgentiegroep) kan ook ter plekke overgaan tot intubatie om zo de beademing te optimaliseren. Bij intuberen wordt een buis in de luchtweg gebracht om te kunnen beademen. Het MUG-team prikt ook een infuus om de medicatie te kunnen toedienen die het hartritme moet herstellen. Zet de CPR voort tot het hartritme opnieuw normaal is of tot ten minste 30 minuten zijn verstreken sinds de hartstilstand.

Wat kun je zelf doen?

Een opleiding volgen waar je de basistechnieken van CPR leert, kan mensenlevens redden! Hiervoor kun je terecht bij het Rode Kruis, die dergelijke trainingen regelmatig aanbiedt (zie http://www.rodekruis.be/wat-doen-we/hulpverlening/opleidingen/).