In het nieuws
Zelfdoding is nog steeds een taboe in onze samenleving, waarover heel wat mythes de ronde doen. Een van de meest hardnekkige mythes is dat praten over zelfdoding mensen op ideeën zou kunnen brengen. Volgens expert suïcidepreventie Derek de Beurs is het omgekeerde waar: ‘uit verschillende studies weten we dat praten over zelfdodingsgedachten het risico niet vergroot. Sterker nog, je helpt er mensen mee.’ Dat zegt hij in een video van BNNVARA die de ronde doet op sociale media.
Factcheck
Niet durven te spreken over zelfmoordgedachten, omdat je vreest dat de persoon daardoor zou kunnen overgaan tot zelfdoding, is een hardnekkig misverstand, dat zowel bij de omgeving als bij veel zorgverleners leeft. Het moet de wereld uit, want als je vermoedt dat iemand zelfmoordgedachten heeft, is praten daarover net heel belangrijk om het risico te verminderen. Dat is inderdaad wetenschappelijk bewezen.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Zelfdoding (suïcide) is echt een taboe, zegt Derek de Beurs, Nederlands expert op het gebied van zelfmoordpreventie. Hij blijft hierover duiding geven in de media. In een video zegt hij dat erover praten helpt en dat we ‘uit verschillende studies weten dat praten over zelfdodingsgedachten het risico niet vergroot. Integendeel’ (1). De Beurs onderzocht het onderwerp en schreef het boek Mythen over zelfmoord (2).
In Vlaanderen hameren expertisecentra er eveneens op dat praten over zelfdoding mensen niet op ideeën brengt. Ook hier leeft nog steeds het pijnlijke misverstand dat je er maar beter niet over spreekt.
Bron
(1) De Beurs D. Mythe 1: Praten over zelfdoding. BNNVARA. 19 april 2021.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Studies over de impact van praten over zelfdoding
Verschillende studies hebben de impact van praten over zelfdoding op het plegen van zelfdoding onderzocht.
Een overzichtsstudie uit 2014 onderzocht of vragen stellen over zelfdoding zelfmoordgedachten opwekt. De conclusie was dat er geen statistisch significante toename van zelfmoordgedachten werd gevonden bij deelnemers die hierover vragen kregen. In sommige gevallen leidde het zelfs tot een afname van zelfmoordgedachten en verbeterde de mentale gezondheid bij mensen die hulp zochten (3).
Een ander en recenter overzichtsonderzoek van 18 studies toonde aan dat blootstelling aan suïcide-gerelateerde inhoud geen negatieve impact had op de deelnemers. In sommige gevallen leidde het tot een vermindering van zelfmoordgedachten (4).
De richtlijn van het Amerikaanse National Institute of Mental Health stelt dat zelfmoordgedachten erkennen en bespreken het risico op zelfdoding kan verminderen (5).
Hoe ga je het gesprek aan?
Gedachten over zelfdoding ter sprake brengen en bespreken is niet eenvoudig. Je doet dat best empathisch en zonder de persoon te veroordelen. Zelfmoord1813 (de website van de zelfmoordlijn) geeft tips en valkuilen om het gesprek aan te gaan (6).
Tips:
- Luister naar de persoon.
- Praat rustig en open over het verlangen om te sterven.
- Vraag naar de beweegredenen van de persoon.
- Laat de persoon ventileren.
- Bespreek alternatieven.
Wat doe je beter niet?
- Veroordeel de persoon niet.
- Minimaliseer de problemen niet.
- Breng niet onmiddellijk oplossingen aan.
- Daag de persoon niet uit, ga niet in discussie en houd geen preek.
Conclusie
Niet durven te spreken over zelfmoordgedachten, omdat je vreest dat de persoon daardoor zou kunnen overgaan tot zelfdoding, is een hardnekkig misverstand, dat zowel bij de omgeving als bij veel zorgverleners leeft. Het moet de wereld uit, want als je vermoedt dat iemand zelfmoordgedachten heeft, is praten daarover net heel belangrijk om het risico te verminderen. Dat is inderdaad wetenschappelijk bewezen.
Referenties
- (2) De Beurs D. Mythen over zelfmoord. Uitgeverij Boom; 2020.
- (3) Dazzi T, Gribble R, Wessely S et al. Does asking about suicide and related behaviours induce suicidal ideation? What is the evidence? Psychol Med 2014;44(16):3361-3363.
- (4) Blades C, Stritzke W, Page A et al. The benefits and risks of asking research participants about suicide: A meta-analysis of the impact of exposure to suicide-related content. Clinical Psychology Review 2018;64:1-12.
- (5) Suicide: How You Can Make a Difference? NIH (National Institute of Health). 26 maart 2019.