Dorien Baetens Verschenen op 10/06/2021

In het nieuws

De vaccinatiecampagne draait op volle toeren. Na de vaccinatie van alle volwassenen kwamen de jongeren aan de beurt. Wat waren de argumenten om hen ook in te enten?

Factcheck

Er zijn verschillende argumenten voor en tegen covid-vaccinatie bij kinderen en jongeren. Die moeten we grondig tegen elkaar afwegen. In de zomer van 2021 werd het licht op groen gezet voor de vaccinatie van jongeren vanaf 12 jaar. Dat het Pfizer-coronavaccin ook veilig en effectief is voor jongere kinderen, aan een aangepaste dosis, werd einde 2021 beslist op basis van onderzoek.

Lees verder »

Waar komt dit nieuws vandaan?

Na de vaccinatie van de volwassenen kwamen onze kinderen en jongeren in het vizier. Kinderen worden zelden ziek door het coronavirus, en lijken dus individueel weinig voordeel te hebben bij vaccinatie. 

Nog meer dan bij de volwassen bevolking speelt de balans tussen de mogelijke risico’s en voordelen van vaccinatie een rol. Daarom willen we er 100% zeker van zijn dat de vaccins ook bij kinderen en jongeren veilig zijn. We zetten hieronder op een rijtje wat we weten over vaccinatie bij deze leeftijdsgroep, en we plaatsen de voor- en nadelen naast elkaar.

Bron

(1) Aanbevelingen Hoge Gezondheidsraad inzake vaccinatie tegen SARS-CoV-2 voor personen van 16 tot 17 jaar in België (deel 1)

    Wat weten we momenteel?

    Voordelen

    Beschermen tegen ernstige covid-19

    Het meest voor de hand liggende voordeel van vaccinatie bij kinderen en jongeren is dat ze zo ook beschermd zijn tegen ernstige covid-symptomen. De vraag is of dat nodig is, aangezien kinderen amper ziek worden. Sinds de start van de pandemie werden in België een beperkt aantal jongeren opgenomen in het ziekenhuis wegens covid-19. In het eerste jaar van de pandemie overleden 10 kinderen en jongeren (0-24 jaar) aan de ziekte (cijfers begin mei 2021) (1).

    Toch kan covid-19 ook bij kinderen ernstige gevolgen hebben:

    • Er kan bij hen ook sprake zijn van long covid:
    • Bovendien is er het gevreesde hyperinflammatoir syndroom, ook bekend als pediatrisch inflammatoir multisysteemsyndroom (PIMS):
      • Bij PIMS wordt het immuunsysteem te sterk geactiveerd tegen het coronavirus.
      • Deze kinderen worden erg ziek en krijgen hoge koorts.
      • Er treedt een ontsteking op van de bloedvaten en de werking van verschillende organen kan in het gedrang komen.
      • Hoewel PIMS zeer zeldzaam is, kunnen we kinderen ertegen beschermen door vaccinatie (1-4).

    Sneller groepsimmuniteit bekomen

    Daarnaast zou het vaccineren van kinderen en jongeren ook kunnen bijdragen tot groepsimmuniteit:

    • Om dit te bereiken moeten zoveel mogelijk mensen gevaccineerd worden.
    • Dit hangt ook af van:
      • hoe goed een virus zich kan verspreiden;
      • hoe werkzaam het vaccin is.
    • Op basis van recente gegevens is er sprake van liefst zo veel mogelijk mensen vaccineren (1-4).

    Varianten buiten spel zetten

    Een bredere vaccinatie zou het aantal vatbare personen verkleinen, en zo het ontstaan van varianten kunnen beperken:

    • Eens de volwassenen gevaccineerd zijn, kan het virus enkel nog circuleren bij de jongeren.
    • Aangezien deze groep amper symptomen ontwikkelt, vormen zij de ideale kweekvijver voor nieuwe varianten.
    • Die varianten kunnen besmettelijker en dodelijker zijn, en mogelijk de bescherming van de vaccins omzeilen.
    • Door ook kinderen en jongeren te vaccineren, zetten we het virus en eventuele varianten sterker buiten spel (1-4).

    Sociale voordelen en mentaal welzijn

    Er zijn ook belangrijke sociale voordelen verbonden aan het inenten van kinderen en jongeren:

    • Mede dankzij vaccinatie kunnen school- en vrijetijdsactiviteiten opnieuw normaal plaatsvinden.
      • Dat is zeer belangrijk voor de mentale gezondheid van jongeren.
    • Het contact met de (over)grootouders kan opnieuw veiliger verlopen.
      • Als het coronavirus niet meer kan circuleren tussen kinderen, kunnen ze opnieuw zonder beperkingen op bezoek bij oma en opa.
      • Dat is niet onbelangrijk na de langere periodes van afstand houden.
    Nadelen

    Er is ook een keerzijde van de medaille. Als we minderjarigen willen vaccineren, moeten we belangrijke ethische vragen beantwoorden:

    • Kunnen we van jongeren verwachten dat ze een vaccin laten zetten waar ze individueel weinig baat bij hebben?
    • Zijn er voldoende specifieke onderzoeksgegevens beschikbaar over de veiligheid en de werkzaamheid van de vaccins in deze leeftijdsgroep?
    • Is het op globaal niveau te verantwoorden dat rijke landen al bevolkingsgroepen vaccineren die weinig risico lopen, terwijl armere landen hun oudere en zwakkere bevolking nog steeds niet kunnen vaccineren (1-4)?

    Bij het al dan niet vaccineren van kinderen en jongeren moeten verschillende aspecten in rekening gebracht worden. Adviezen en beslissingen hierover moeten dus steeds afgetoetst worden aan de beschikbare onderzoeksgegevens en de epidemiologische situatie en noodzaak. Dat stelt de Hoge Gezondheidsraad (HGR).

    Stand van zaken per leeftijdsgroep

    16- tot 18-jarigen

    Op basis van de huidige epidemiologische situatie en de beschikbare gegevens raadt HGR aan om 16- tot 18-jarigen met bijkomende risicofactoren zo snel mogelijk te vaccineren, naar analogie met de volwassen risicopatiënten.

    • Zij komen dus eerst aan de beurt nadat alle volwassenen de kans hebben gekregen om zich te laten vaccineren.
    • Nadien volgen, in dalende leeftijd, de 16- tot 18-jarigen zonder risicofactoren.

    Hoewel vaccinatie in deze groep wellicht weinig individuele voordelen biedt, kan het de overdracht van het virus verminderen.

    • Dat is belangrijk in een bevolkingsgroep die veel sociale contacten nodig heeft voor het algemeen welzijn.
    • Door 16- tot 18-jarigen eveneens te vaccineren, kunnen ze sneller opnieuw op een normale manier deelnemen aan school- en vrijetijdsactiviteiten.

    12- tot 15-jarigen

    Begin 2021 keurden zowel de Amerikaanse Food and Drug Administration ( FDA) als het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) het Pfizervaccin in deze leeftijdscategorie goed (5,6).

    De klinische studie bij meer dan 2.000 kinderen van deze leeftijd legde toen al zeer goede resultaten voor:

    • Het vaccin is 100% effectief in het voorkomen van ziekte.
    • Tieners maken gemiddeld meer antistoffen aan dan volwassenen.
    • Wat betreft veiligheid werden er geen grote obstakels gemeld (7).

    Ook het coronavaccin van Moderna werd al vroeg getest in deze leeftijdsgroep en veilig en werkzaam bevonden (8).

    In de VS, Canada en Duitsland werden kinderen vanaf 12 jaar al langer gevaccineerd, maar sinds juni 2021 kan het ook bij ons:

    • Eind juni werd het licht op groen gezet voor de vaccinatie van 12- tot 15-jarigen met bepaalde aandoeningen.
    • Sinds 7 juli maakten de overheden vaccinatie mogelijk voor alle 12- tot 15 jarigen. Dit kan wel enkel nadat de jongeren en hun ouders op basis van begrijpelijke en aangepaste informatie over vaccinatie een bewuste en geïnfomeerde keuze hebben kunnen maken (9).

    In juni 2021 werden de diverse covid-vaccins nog volop getest bij kinderen.

    Conclusie

    Er zijn verschillende argumenten voor en tegen covid-vaccinatie bij kinderen en jongeren. Die moeten we grondig tegen elkaar afwegen. In de zomer van 2021 werd het licht op groen gezet voor de vaccinatie van jongeren vanaf 12 jaar. Dat het Pfizer-coronavaccin ook veilig en effectief is voor jongere kinderen, aan een aangepaste dosis, werd einde 2021 beslist op basis van onderzoek.

    Referenties

    Gezondheid en Wetenschap duidt samen met het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties van de Universiteit Antwerpen de berichtgeving in de (sociale) media over vaccinaties. Bekijk het dossier hier.

    Gerelateerde richtlijnen
    Gerelateerde nieuwsberichten
    Vond je dit artikel nuttig?
    Content overnemen van Gezondheid en Wetenschap

    Gezondheid en Wetenschap heeft het alleenrecht op de meeste gepubliceerde content. Onze artikels mogen dus niet overgenomen worden zonder onze schriftelijke toestemming.

    Interesse in onze content? Neem contact op via info@gezondheidenwetenschap.be.

    Ook interessant

    Nieuwsbrief

    Schrijf je in voor onze nieuwsbrief