C​hronische prostaatontsteking

Wat is een chronisch prostaatontsteking?

Chronische prostaatontsteking (prostatitis) is een langdurige en pijnlijke ontsteking van de prostaat.

De prostaat is een kastanjegrote klier die zich net onder de blaas en voor de endeldarm bevindt. Hij ligt rond de plasbuis, die loopt van de blaas naar de penis. De prostaat produceert een deel van het sperma.

We spreken pas van een chronische prostatitis als de klachten meer dan drie maanden aanhouden.

Er zijn twee soorten chronische prostaatontsteking:

• de bacteriële vorm: de ontsteking is veroorzaakt door bacteriën;
• het chronic pelvic pain syndrome (CPPS) of chronisch bekkenpijnsyndroom: chronische pijn ter hoogte van de prostaat waarvan de oorzaak moeilijk te vinden is. Vaak duidt men deze vorm ook nog met de term prostatodynie, wat letterlijk ‘prostaatpijn’ betekent. In meer dan 90% van de gevallen gaat het om deze laatste vorm.

Een chronische prostaatontsteking is vaak moeilijk te behandelen. Je kan verschillende behandelingen proberen, maar vaak blijft resultaat uit. Dat is frustrerend. Houd in het achterhoofd dat deze aandoening niet gevaarlijk is, maar wel een tijdje kan aanslepen.

Hoe vaak komt een chronische prostaatontsteking voor?

Chronische prostatitis komt voor bij ongeveer 1 op de 10 volwassen mannen¹. Meestal gaat het om het chronisch bekkenpijnsyndroom (CPPS) en vindt men geen infectie. Slechts in 10% van de gevallen lijken de klachten veroorzaakt te worden door een chronische bacteriële prostaatontsteking.

Hoe kan je een chronische prostaatontsteking herkennen?

De klachten zijn vergelijkbaar met die van een acute prostaatontsteking, maar milder:

• plasklachten: vaak plassen, moeilijk kunnen plassen, pijn bij het plassen, het gevoel dat je blaas niet helemaal leeg is;
• pijn: brandend gevoel in je onderbuik, je balzak, de zone tussen je penis en anus, je eikel, of aan de binnenkant van je dijen;
• drukkend gevoel in de zone tussen je penis en anus of rond je anus;
• seksueel: minder zin in seks, erectiestoornissen, pijnlijke ejaculatie, bloederig sperma;
• algemeen: vermoeidheid, pijn op andere plaatsen, depressieve gevoelens.

Hoe stelt je arts een chronische prostaatontsteking vast?

Je arts begint doorgaans met je uitgebreid vragen te stellen.

Je arts zal je in een potje laten plassen en dat opsturen naar het labo voor onderzoek. Soms wordt er ook getest op seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s).

In sommige gevallen zal je arts aan je prostaat voelen om te zien of er afwijkingen zijn en of die aanraking pijn doet. Je arts doet daarvoor handschoenen aan en gaat via de anus tastend met een vinger langs de prostaat (‘rectaal toucher’).

Bij herhaalde infecties zal je arts ook nog een complex urineonderzoek doen. Daarbij wordt twee keer urine opgevangen:

• De eerste keer plas je onmiddellijk in het potje.
• Daarna masseert de arts de prostaat en moet je een tweede keer plassen.
• Door de massage worden de bacteriën uit de prostaat geduwd. Ze komen dan in je urine terecht.

Als dat noodzakelijk is, zal je huisarts je doorverwijzen naar een specialist in de urinewegen (uroloog). Die kan extra onderzoeken uitvoeren.

Wat kan je zelf doen?

Warme zitbaden en warme kledij kunnen de pijn verlichten. Vermijd koude.

Massage van de prostaat kan helpen:

• Breng je wijsvinger zo diep mogelijk in je anus, tot aan je prostaat (je voelt een bobbel aan de buikzijde van de darm).
• Beweeg je vinger heen en weer over de prostaat (massage).
• Uit de penis vloeit vocht, wat een gevoel van opluchting kan geven.

Een prostaatmassage is erg omslachtig. Je kan eventueel aan je partner vragen om de massage uit te voeren.

Ook klaarkomen (ejaculeren) kan de klachten doen verminderen.

Wat kan je arts doen?

Je arts zal je zoveel mogelijk proberen gerust te stellen. Je arts zal ook aandacht hebben voor eventuele depressieve gevoelens.

Je arts kan medicatie voorschrijven om de klachten te verlichten:

• pijnstillers zoals paracetamol of een niet-steroïdale ontstekingsremmer (NSAID), zoals ibuprofen of naproxen.
  • Gebruik een NSAID in een zo laag mogelijke dosis en zo kort mogelijk. Zo verminder je het risico op bijwerkingen voor je maag, hart of nieren.
  • Wil je een NSAID gebruiken? Vraag dan advies aan je zorgverlener.
• antibiotica (alleen als er tekenen zijn dat de ontsteking door een bacterie is veroorzaakt);
• medicijnen die gebruikt worden bij een goedaardige vergroting van de prostaat, zoals:
  • alfablokkers (bijv.: tamsulosine): deze medicijnen verwijden de urinewegen;
  • finasteride of dutasteride: deze medicijnen hebben een effect op de grootte van de prostaat.

Meer weten?

• Plaspraat: Ik heb pijn bij het plassen
• Gebruik je medicijnen? Zoek eenvoudig betrouwbare informatie op FarmaInfo.

Bronnen

www.ebpnet.be
¹ www.henw.org/artikelen/antibiotica-bij-chronische-prostatitis