Ontsteking van de binnenzijde van het hart (infectieuze endocarditis)

Aangepast op 30/01/2020

Wat is het?

Een endocarditis is een ontsteking van de binnenzijde van het hart en de hartkleppen. Endocarditis ontstaat meestal doordat bacteriën, via de bloedbaan, in het hart en op de hartkleppen terechtkomen. De bacteriën kunnen in het bloed komen via wondjes op de huid of in de mond, een ontsteking van de huid of van het tandvlees. Bovendien kan je het krijgen na bepaalde medische ingrepen.

Sommige mensen hebben een verhoogd risico op endocarditis. Het gaat om personen die:

kunstkleppen of een al dan niet aangeboren hartafwijking hebben;
vroeger al eens endocarditis doormaakten;
een harttransplantatie ondergingen;
hemodialyse krijgen;
een verminderde weerstand hebben (bijv. bij aids);
drugs spuiten.

Endocarditis is levensbedreigend als het niet tijdig en correct behandeld wordt.

Hoe kun je het herkennen?

Endocarditis kan zich voordoen als een aanslepende infectie met koorts die op en af gaat. Dikwijls is het echter zeer acuut en zijn er tekenen van algemene besmetting via het bloed. Volgende symptomen treden dan op:

koorts;
kortademigheid;
lusteloosheid;
algemeen ziek zijn;
zwaktegevoel;
gewichtsverlies;
nachtelijk zweten.

Er zijn vaak verwikkelingen als trombose of embolie, waarbij bloedklonters gevormd worden. De bacteriën kunnen ook aanleiding geven tot infectiehaarden elders in het lichaam, zoals abcessen.

Hoe stelt je arts de aandoening vast?

Bij onverklaarbare koorts, in het bijzonder bij personen met een kunstklep en bij intraveneuze druggebruikers, moet de arts aan endocarditis denken. In 85% van de gevallen is er hartgeruis.

De diagnose moet steeds bevestigd worden door bijkomende onderzoeken, namelijk het kweken van de bacterie uit een bloedstaal en een echo van het hart (echocardiografie). Hierbij wordt langs de slokdarm een echografie van het hart gemaakt. De kweek van het bloedstaal zal meermaals herhaald worden om de kans op het vinden van de oorzakelijke kiem te vergroten.

Wat kun je zelf doen?

Draag steeds een kaartje bij je waarop staat dat je een kunstklep of hartaandoening hebt. Meld dit aan elke arts of tandarts die je raadpleegt. Verzorg je tanden goed. Bij sommige ingrepen krijg je preventief antibiotica: neem deze zeer stipt in.

Wat kan je arts doen?

De behandeling vereist een langdurige kuur (meestal 4 tot 6 weken) met hoge dosis antibiotica, toegediend via een infuus in het ziekenhuis. De keuze van het antibioticum hangt af van de aard van de oorzakelijke kiem. Het kan nodig zijn om de klep- of hartafwijking chirurgisch te behandelen. Een goede opvolging na de behandeling is noodzakelijk, want herval is mogelijk.

Voor bepaalde ingrepen moet je preventief antibiotica innemen. Je arts zal dit vooraf met je bespreken.