Wat is het?
Als je in contact komt met een schadelijke elektrische stroom, ontstaat een elektriciteitsongeval of elektrisering. Leidt dat tot een hartstilstand? Dan is het een elektrocutie.
Een elektriciteitsongeval kan zich voordoen met laagspanning (dat is meestal het geval) of met hoogspanning.
Laagspanning
- Bijvoorbeeld een ongeval met een elektrisch huishoudtoestel of de batterij van een elektrische auto.
- Bij een ongeval met laagspanning gaat de stroom door je lichaam heen.
Hoogspanning
- Bijvoorbeeld een ongeval met een hoogspanningsmast of de bovenleiding van een trein.
- Bij een ongeval met hoogspanning gaat de stroom vooral over je lichaam heen. Je kan met grote kracht worden weggeslingerd. Je hebt altijd ernstige letsels.
Wat stel je vast?
Laagspanning | Hoogspanning |
Het slachtoffer kan bewusteloos zijn. | Het slachtoffer vertoont een of meerdere symptomen zoals in het geval van een ongeval met laagspanning:
|
Het slachtoffer kan moeite hebben met ademen of niet meer ademen. | Het slachtoffer kan bovendien zijn weggeslingerd en zich een eindje verder van de stroombron bevinden door de grote kracht van de elektrische schok. |
Het slachtoffer kan hartritmestoornissen of een hartstilstand hebben. | Door de luchtverplaatsing kan kleding zijn stukgescheurd en kunnen handschoenen of een helm van het slachtoffer zijn weggeslingerd. |
Vaak heeft het slachtoffer een of meerdere brandwonden. Kijk vooral naar de plaats waar het slachtoffer contact had met de stroombron (bijvoorbeeld de handen) en nadien naar de plaats waar de stroom het lichaam verliet. Er kunnen ook inwendige brandwonden zijn. | |
Het slachtoffer kan ernstige spierkrampen hebben. |
Aanbeveling
! Geef voorrang aan je eigen veiligheid, maar ook aan die van eventuele omstaanders !
Laagspanning | Hoogspanning |
Raak een slachtoffer dat verbonden is met een stroombron nooit aan, tenzij je de elektrische stroom hebt uitgeschakeld. | Kom niet in de buurt van de stroombron of van het slachtoffer. Een hoogspanningskabel die afgeknakt op de grond ligt, kan nog onder spanning staan. Ook de zone in een straal van 10 meter rond de stroombron staat onder spanning. Hoogspanning kan bovendien 3 tot 5 meter ‘overspringen’. Dat betekent dat je kan worden geëlektrocuteerd als je in de buurt van een geleider komt, zelfs zonder er direct mee in contact te komen. Blijf zeker op minstens 10 meter afstand van elke hoogspanningsinstallatie. |
Schakel zo snel mogelijk de elektrische stroom uit. Dat kan je doen door:
| Omdat je voldoende afstand moet bewaren, verwijder je de stroombron niet (in tegenstelling tot een ongeval met laagspanning), zelfs niet met een voorwerp dat geen elektriciteit geleidt. De spanning is te hoog. |
Zorg ervoor dat de stroom niet opnieuw kan worden ingeschakeld. | Laat de redding van het slachtoffer over aan de hulpdiensten. |
Maak het slachtoffer los van het elektrische voorwerp (bijvoorbeeld als hij of zij met de hand een kabel vastheeft). |
Bel 112 als:
- het gaat om een ongeval met hoogspanning;
- het slachtoffer ernstig gewond is;
- het slachtoffer moeite heeft met ademen;
- het slachtoffer bewusteloos is (geweest);
- je twijfelt.
Raadpleeg een arts als:
- het slachtoffer van een ongeval met laagspanning zegt dat hij of zij zich even 'raar' voelde. Het slachtoffer moet dan onderzocht worden, ook al lijkt het niet zo ernstig. De kans bestaat dat er inwendige letsels zijn of dat er nadien nog gezondheidsklachten blijven bestaan.
Verleen verdere eerste hulp bij een ongeval met laagspanning:
- Raak het slachtoffer alleen aan als hij of zij niet meer verbonden is met de stroombron of als je de elektrische stroom hebt uitgeschakeld!
- Maak het eerste contact met het slachtoffer door hem of haar even met je handrug aan te raken.
- Verleen eerste hulp in functie van de letsels:
- Brandwonden door elektriciteit vergroten het risico op bloedklonters. Wees daarom bedacht op tekenen
van bloedklonters:- Een of beide benen van het slachtoffer kunnen gezwollen en pijnlijk zijn.
- De beenhuid kan verkleuren.
- Soms zijn er opgezette aders zichtbaar onder de beenhuid.
Hoe voorkom je een elektriciteitsongeval?
- Zorg voor een installatie conform het AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installatie).
- Laat de elektrische installatie in je woning door een deskundige plaatsen.
- Laat herstellingen aan de elektrische installatie over aan een deskundige.
- Zorg voor wettelijke herkeuring van je installatie 25 jaar na de indienststelling of vorige keuring.
- Zorg voor een goede aarding, die is onmisbaar in elke elektrische installatie.
- Rol een kabelhaspel (bijvoorbeeld een verlengsnoer) helemaal af, ook als je niet de volledige lengte van de kabel nodig hebt.
- Werk nooit aan elektrische apparaten als ze onder spanning staan.
- Repareer elektrische toestellen niet zelf, maar laat dat door een deskundige uitvoeren.
- Als je een tweedehands elektrisch toestel koopt, let dan op de goede staat ervan.
- Elk elektrisch toestel dat op de Europese markt te koop is, moet een CE-markering dragen.
© Wikimedia Commons
- Trek niet aan de draad, maar aan de stekker als je een elektrische kabel uit het stopcontact haalt.
- Zorg ervoor dat elektrische bedrading niet loshangt of los op de vloer ligt.
- Let op met kleine kinderen en huisdieren. Ze kunnen door de isolatie bijten en zo ernstige letsels oplopen.
- Laat kinderveilige stopcontacten plaatsen of gebruik afdekplaatjes om te vermijden dat kinderen met hun vingers of met materialen aan het stopcontact komen.
- Wees voorzichtig bij een treinongeval:
- Als je je in de trein bevindt, wacht dan geduldig op instructies van het treinpersoneel voordat je de trein verlaat.
- Als je buiten de trein staat, hou voldoende afstand.
Meer informatie
- Lees ook Help! Eerste hulp voor iedereen met gedetailleerde eerstehulptips van Rode Kruis-Vlaanderen.
- Bekijk ook de instructiefilmpjes van het Rode Kruis hieronder.
De vier stappen in eerste hulp
Bewustzijn en ademhaling controleren
Brandwonde koelen + hand afdekken met plastic folie
Brandwonde koelen + hand afdekken met driehoeksverband
Brandwonde koelen + hand afdekken met driehoeksverband en plastic folie
Defibrilleren van een volwassene