Wat is het?
De gangbare naam voor een irritatie na contact met een kwal is kwallenbeet, maar eigenlijk bijten kwallen niet. Het zijn de netelcellen op hun tentakels die kunnen steken.
Aan onze kustlijn komen geen dodelijke soorten voor, maar contact met hun netelcellen kan zeer onaangenaam zijn. In bepaalde omstandigheden (afhankelijk van het seizoen, de temperatuur, de windrichting) komen kwallen in de buurt van de kust en kunnen ze op het strand aanspoelen. Ook de netelcellen van dode, aangespoelde kwallen vormen een risico.
In sommige regio’s van de wereld komen kwallen voor die in korte tijd de dood van een mens kunnen veroorzaken.
Kwallen in de Noordzee
Kwallen die in de Noordzee vaak voorkomen zijn de oorkwal (Aurelia aurita), de zeepaddenstoel (Rhizostoma pulmo), de Japanse kruiskwal (Gonionemus vertens), de kompaskwal (Chrysaora hysoscella), de gele haarkwal (Cyanea capillata) en de blauwe haarkwal (Cyanea lamarckii).
Wat stel je vast?
- rode vlekken en kleine, rode bultjes op de huid;
- jeuk, pijn en een branderig gevoel op de plaats van de beet;
- Soms heeft het slachtoffer last van:
- misselijkheid en braken;
- krampen;
- moeite met ademen;
- hartritmestoornissen;
- bewustzijnsverlies;
- Als het slachtoffer allergisch is, kan hij in shock gaan.
Aanbeveling
Zorg voor veiligheid
- Kom niet aan de plaats van de kwallenbeet.
- Was of ontsmet je handen en trek wegwerphandschoenen aan als je er hebt.
Bel 112 als:
- het slachtoffer algemene reacties vertoont:
- moeite met ademen;
- hartritmestoornissen;
- bewustzijnsverlies;
- problemen met slikken;
- onwel worden;
- buikkrampen, misselijkheid, braken;
- jeuk en roodheid over het hele lichaam.
Ga naar een arts als je handelingen onvoldoende helpen.
Verleen verdere eerste hulp
- Spoel de wonde zo snel mogelijk met zeewater.
- Ga naar een strandhulppost.
- Dompel de wonde daar 20 tot 30 minuten onder in warm water (zo warm mogelijk, maar niet te heet).
- Is er geen warm water? Dan kan koelen verlichting brengen. Gebruik daarvoor ijsblokjes in een zakje water of een koelzakje.
- Verwijder tentakels:
- Zijn ze zichtbaar? Verwijder ze met een pincet.
- Zijn ze niet zichtbaar? Breng scheerschuim aan op de wonde en schraap met de rand van een bankkaart van de vingers of tenen naar boven toe.
- Wrijf niet over de gestoken plaats, ook niet met zand.
- Gebruik geen azijn als je gestoken werd aan de Noordzee.
- Gebruik geen urine.
- Leg geen drukverband aan.
Meer informatie
Lees ook Help! Eerste hulp voor iedereen met gedetailleerde eerstehulptips van Rode Kruis-Vlaanderen.