Wat is het?
Anafylactische shock is een levensbedreigende allergische reactie waarbij de zuurstofvoorziening van alle weefsels in het gedrang komt als gevolg van een onevenwicht tussen de vraag en het aanbod van zuurstof.
Het zijn allergenen die deze ergste vorm van allergische reactie (anafylaxie) uitlokken. Bij personen met een allergie kunnen bepaalde stoffen een reactie in de bloedvaten veroorzaken. De haarvaatjes verwijden dan op verschillende plaatsen tegelijk. Daardoor heb je niet meer genoeg bloed om alle bloedvaten op te vullen. De kans bestaat dat vitale organen dan te weinig zuurstof via het bloed krijgen. Dit kan aanleiding geven tot het ontstaan van een anafylactische shock.
Emotionele shock
Opgelet, mensen gebruiken de term shock vaak ook in de betekenis van een emotionele shocktoestand, bijvoorbeeld wanneer iemand een ongeval heeft gezien of meegemaakt. Zo'n emotionele geschokt slachtoffer vertoont niet de lichamelijke tekenen van een anafylactische shock en heeft een ander soort opvang nodig.
We beschrijven hier shock als medische urgentie.
Wat stel je vast?
Wanneer een persoon met een gekende allergie zich plots flauw en onwel voelt na:
- een insectensteek of –beet;
- contact met planten;
- het eten van voedsel;
kan je vermoeden dat het slachtoffer in shock gaat. Andere symptomen van anafylactische shock zijn:
- hoofdpijn;
- duizeligheid dat langer duurt dan enkele minuten;
- een rode of roze huidskleur;
- een opgezwollen gezicht;
- een piepende ademhaling;
- het gevoel hebben dat je aan het stikken bent;
- huidsymptomen, zoals jeuk of netelroos;
- misselijkheid;
- diarree;
- braken;
- angst, sufheid en verwardheid;
- bewustzijnsverlies.
Aanbeveling
- Zorg voor je veiligheid en dat van het slachtoffer.
- Beoordeel zijn toestand.
- Ga na wat er mis is met het slachtoffer:
- Controleer het bewustzijn.
- Open de luchtweg.
- Controleer de ademhaling.
- Bel 112.
- Weet je dat het om een allergische reactie gaat? Vermeld dit dan bij je oproep.
- Verleen verdere eerste hulp:
- Leg het slachtoffer voorzichtig neer als hij tekenen van een shock vertoont.
- Doe dat niet als hij hierdoor ademhalingsproblemen vertoont.
- Help het slachtoffer dan een comfortabele houding aan te nemen (bijvoorbeeld zittend of halfzittend).
- Een slachtoffer met een gekende allergie heeft soms een injectiespuit met adrenaline (auto-injector) bij zich. Hiermee kan hij zichzelf behandelen in het geval van een acute allergische reactie.
- Deze inspuiting kan levensreddend zijn, verhinder het slachtoffer dus niet bij het nemen of inspuiten van medicatie.
- Controleer regelmatig het bewustzijn en de ademhaling van het slachtoffer.
Meer informatie
Lees ook de gedetailleerde tips van het Rode Kruis in het boek "Help! Eerste hulp voor iedereen" ISBN 9789068910216. Rode Kruis Vlaanderen (www.rodekruis.be/webshop).