Wat is het?
Misselijkheid is het gevoel te moeten braken (overgeven) zonder dat het ook effectief gebeurt. Het is een gevoel van ongemak in de maagstreek. De medische term hiervoor is het Latijnse nausea of het Griekse nautia dat verwijst naar zeeziekte, een vorm van misselijkheid veroorzaakt door beweging.
Braken is een geforceerde lediging van de maag, zonder dat je het kunt tegenhouden. Beide klachten zijn geen ziekte op zich, maar een teken van een onderliggende aandoening. Ze kunnen een brede waaier van ziekten als oorzaak hebben.
Hoe vaak komt het voor?
Bijna iedereen is ooit in zijn leven misselijk geweest of heeft ooit gebraakt. Het zijn dus klachten die zeer vaak voorkomen.
Hoe kun je het herkennen?
De klachten spreken voor zich, maar het herkennen van de onderliggende oorzaak is dikwijls moeilijk.
Het is nuttig om jezelf een aantal vragen te stellen: wanneer moet je braken? Zomaar of enkel na de maaltijd? Hoe ziet het braaksel eruit? Zit er bloed bij? Is het plots begonnen of loop je er al een tijdje mee rond? Zijn er andere symptomen zoals koorts, diarree of hoofdpijn? Ben je zwanger? Ben je vermagerd? Ben je op reis geweest naar landen met een slechte hygiëne? Zijn er nog andere personen in je onmiddellijke omgeving met dezelfde klachten? Gebruik je regelmatig alcohol of neem je recent nieuwe geneesmiddelen?
De meest voorkomende oorzaak van misselijkheid en braken is een banale maag-darmontsteking. Hoe langer de klachten bestaan, hoe groter de kans dat er wel een ernstige aandoening aan de oorsprong ligt.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Dikwijls zal je arts eerst een afwachtende houding aannemen.
Pas wanneer er alarmerende tekenen zijn of wanneer de klachten aanslepen, zal hij verder onderzoek plannen. Hij zal je dan vragen stellen en een algemeen lichamelijk onderzoek doen.
Afhankelijk van zijn bevindingen vraagt hij een of meerdere verdere onderzoeken aan: een bloed-, urine- en/of stoelgangonderzoek, een hartfilmpje (ECG), een echo en röntgenfoto van de buik, een kijkonderzoek van de maag (gastroscopie).
Zo nodig zal hij je naar het ziekenhuis verwijzen.
Wat kun je zelf doen?
Meestal kun je gewoon rustig een paar dagen afwachten. Banale maag-darmontstekingen genezen vanzelf.
Gebruik kleine en lichte maaltijden. Kook of stoof het voedsel, en laat rauwkost achterwege. Een dagje vasten kan ook geen kwaad.
Probeer wel voldoende te drinken, bij voorkeur water.
Wat kan je arts doen?
In het begin is de behandeling louter symptomatisch. Je arts zal dan enkel iets voorschrijven tegen de misselijkheid of het braken. Domperidone (Motilium®) en metoclopramide (Primperan®) zijn twee geneesmiddelen die zeer veel gebruikt werden. Vroeger kon je ze vrij kopen in de apotheek. Sinds 2013 zijn ze enkel nog verkrijgbaar op voorschrift, omdat men ontdekt heeft dat ze bij sommige mensen gevaarlijke hartritmestoornissen kunnen veroorzaken. Dus alleen een arts beslist of je ze mag gebruiken.