In het nieuws
Cardiologen van het UZ Leuven zien een verband tussen infecties bij de moeder tijdens de vroege zwangerschap en een hartaandoening bij de baby. Dat meldt VRT NWS op 22 september. Een gewone luchtweginfectie of griep spelen mogelijk een rol bij de ontwikkeling van bepaalde hartafwijkingen.
Conclusie
Een griepinfectie in de eerste drie maanden van de zwangerschap verhoogt het risico op aangeboren hartafwijkingen bij de baby met ongeveer de helft. Voor andere infecties, zoals rodehond, ligt het risico nog hoger. Onderzoek moet nog uitwijzen of het om een oorzakelijk verband gaat. Griepvaccinatie tijdens de zwangerschap is veilig en beschermt moeder en kind tegen complicaties.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Het nieuwsbericht van VRT NWS van 22 september 2025 baseert zich op een nieuwe overzichtsstudie. Die brengt 30 studies samen: goed voor een internationale dataset van meer dan 1,7 miljoen zwangerschappen (1).
De onderzoekers vonden een verband tussen infecties bij de moeder in het eerste trimester en een hoger risico op aangeboren hartafwijkingen, vooral bij luchtweginfecties zoals griep. Het risico was vooral verhoogd voor ‘septumdefecten’ (gaatjes in de tussenschotten van het hart).
Het artikel benadrukt terecht dat dit een verband is en geen bewezen oorzaak-gevolgrelatie. Andere factoren kunnen meespelen, zoals luchtvervuiling of auto-immuunaandoeningen bij de moeder.
Om een beter zicht te krijgen op hoe dit in zijn werk gaat, willen onderzoekers nagaan hoe ontstekingsprocessen en koorts precies de hartontwikkeling van het ongeboren kind beïnvloeden.
Bron
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Wat zegt de nieuwe studie?
Ongeveer 1 op de 100 kinderen wordt geboren met een hartafwijking. Daarmee is het een van de meest voorkomende aangeboren aandoeningen.
De nieuwe overzichtsstudie toont dat infecties tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap het risico met 63% verhoogden (2). Specifiek voor griep steeg de kans op hartafwijkingen met 50%. Bij andere infecties lagen de cijfers nog hoger, zoals rodehond (bijna drie keer zo hoog risico) en het coxsackievirus (60% hoger). Vooral kleine gaatjes in het harttussenschot werden vastgesteld.
Wat weten we uit eerder onderzoek?
Eerdere overzichtsstudies bevestigen die bevindingen. Zo stelde een studie uit 2014 een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen (inclusief hartafwijkingen) vast bij vrouwen die tijdens de zwangerschap een griepinfectie doormaakten (3). Recente studies bevestigen dat beeld en tonen aan dat vooral infecties in het eerste trimester een beduidende invloed hebben (4, 5).
Mogelijke verklaringen
Onderzoekers vermoeden dat koorts en ontstekingen tijdens de zwangerschap de ontwikkeling van het hart kunnen verstoren. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat infecties schade aan de placenta veroorzaken, wat de zuurstofvoorziening van het embryo kan beïnvloeden. Ook auto-immuunaandoeningen zoals reuma of lupus verhogen mogelijk het risico, los van infecties zelf.
Wat met vaccinatie?
Griepvaccinatie tijdens de zwangerschap is veilig en verhoogt het risico op aangeboren afwijkingen niet (6). Het vaccin beschermt moeder en kind tegen griep en complicaties, maar er is voorlopig nog geen bewijs dat het griepvaccin het risico op hartafwijkingen verlaagt. Ook andere vaccinaties bespreek je best met je arts.
Praktische tips als je zwanger bent
Gezond zwanger worden betekent niet alleen aandacht voor je levensstijl, maar ook voor bescherming tegen infecties. Deze eenvoudige maatregelen kunnen helpen:
- Laat je vaccineren tegen griep: dat kan veilig gedurende de hele zwangerschap en beschermt jezelf en je kind tegen complicaties.
- Ken je vaccinatiestatus: vaccins tegen rodehond en mazelen moet je vóór de zwangerschap in orde brengen. Tijdens de zwangerschap mogen dat soort vaccins niet toegediend worden.
- Beperk infectierisico’s: was regelmatig je handen, vermijd contact met zieke mensen en zorg voor voldoende ventilatie in huis.
- Neem koorts ernstig: overleg met je zorgverlener over het gebruik van paracetamol. Onbehandelde koorts kan schadelijker zijn dan die koortsremmer zelf.
- Let op je levensstijl: rook niet en drink geen alcohol, eet evenwichtig en probeer blootstelling aan luchtvervuiling te vermijden.
Conclusie
Een griepinfectie in de eerste drie maanden van de zwangerschap verhoogt het risico op aangeboren hartafwijkingen bij de baby met ongeveer de helft. Voor andere infecties, zoals rodehond, ligt het risico nog hoger. Onderzoek moet nog uitwijzen of het om een oorzakelijk verband gaat. Griepvaccinatie tijdens de zwangerschap is veilig en beschermt moeder en kind tegen complicaties.
Referenties
- (2) Su H, Guo E, Woodward M, et al. First trimester maternal infections and offspring congenital heart defects: a meta-analysis. Eur Heart J. 2025:ehaf564.
- (3) Luteijn JM, Brown MJ, Dolk H. Influenza and congenital anomalies: a systematic review and meta-analysis. Hum Reprod. 2014;29(4):809-23.
- (4) Mátrai Á, Teutsch B, Váradi A, et al. First-Trimester Influenza Infection Increases the Odds of Non-Chromosomal Birth Defects: A Systematic Review and Meta-Analysis. Viruses. 2022;14(12):2708.
- (5) Xia YQ, Zhao KN, Zhao AD, et al. Associations of maternal upper respiratory tract infection/influenza during early pregnancy with congenital heart disease in offspring: evidence from a case-control study and meta-analysis. BMC Cardiovasc Disord. 2019;19(1):277.
- (6) Peppa M, Thomas SL, Minassian C, et al. Seasonal Influenza Vaccination During Pregnancy and the Risk of Major Congenital Malformations in Live-born Infants: A 2010-2016 Historical Cohort Study. Clin Infect Dis. 2021;73(11):e4296-e4304.