Advies van je arts voor de zwangerschap
Ben je een vrouw in de vruchtbare leeftijd en heb je een zwangerschapswens? Dan kan je (huis)arts je raad geven. Dat noemen we preconceptieadvies. De bedoeling van dat advies is om:
- verhoogde risico’s op te sporen,
- je de nodige informatie te geven;
- je zo nodig door te verwijzen voor verder onderzoek;
- de uitkomst van je zwangerschap te verbeteren.
Je kan zelf advies vragen, of je arts kan je advies geven:
- naar aanleiding van een gynaecologisch routineonderzoek;
- wanneer hij een aandoening vaststelt die een gevaar kan vormen bij een eventuele zwangerschap.
Welke risico’s spoort je arts op?
Om een idee te krijgen van de risico’s die je zou kunnen lopen bij een zwangerschap, stelt je arts je uitgebreid vragen over je persoonlijke en familiale ziektegeschiedenis en de algemeen bekende risicofactoren.
Persoonlijke voorgeschiedenis
- astma;
- diabetes;
- epilepsie;
- verhoogde bloeddruk;
- schildklierproblemen;
- hartafwijkingen;
- bloedklonter in je been (diepveneuze trombose);
- bloedklonter in je longen (longembolie);
- nierziekten;
- kanker;
- hiv en andere belangrijke infectieziekten;
- psychiatrische aandoeningen;
- verloop van eventuele vorige zwangerschap(pen) en bevalling;
- eventuele miskraam of abortus in het verleden;
- tijdstip en resultaat van je laatste uitstrijkje.
Familale voorgeschiedenis
- erfelijke aandoeningen;
- familiaal risico op bijv. bloedklonters of diabetes.
Risicofactoren
- soa’s of seksueel risicogedrag;
- vroegere bloed- of weefseltransfusies;
- ongezonde voedingsgewoonten;
- overgewicht en obesitas;
- alcoholgebruik, roken, druggebruik;
- risico’s op je werk (bijv. chemische stoffen of straling)
- gebruik van zonnebank of sauna (wegens de warmte);
- medicatiegebruik.
Wat doet je arts tijdens de consultatie?
Levensstijladvies
Je arts legt je uit dat een gezonde levensstijl van groot belang is voor een succesvolle zwangerschap.
Probeer daarom:
- te streven naar een gezonde levensstijl;
- te stoppen met roken;
- zo weinig mogelijk alcohol te drinken.
- Drink maximaal één eenheid per dag en maximaal 5 eenheden per week, of liefst helemaal geen alcohol.
Foliumzuur
Heb je een zwangerschapswens op korte termijn? Dan schrijft je arts je een supplement foliumzuur voor. Dat neem je:
- dagelijks in;
- vanaf het moment dat je stopt met je voorbehoedsmiddel (anticonceptie) of vanaf één maand voor de zwangerschap;
- tot de 12de zwangerschapsweek.
Foliumzuur vermindert bepaalde neurologische afwijkingen, zoals een open rug (neuraalbuisdefect). Dat is wetenschappelijk bewezen.
- De standaarddosis foliumzuur is 0,4 mg.
- Vrouwen met een verhoogd risico op een tekort aan foliumzuur of een neuraalbuisdefect hebben 4 mg nodig.
- Via deze link kan je nagaan of je een verhoogd risico hebt: https://www.gezondzwangerworden.be/foliumzuur-verhoogd-risico.
Bloedafname
Via een bloedafname kan je arts onder andere volgende zaken nakijken:
- je bloedgroep (A, B, AB of O) en resusfactor (+ of -), als die niet bekend zijn;
- suikerwaarde;
- hemoglobinegehalte;
- schildklierstimulerend hormoon (TSH);
- of je antistoffen hebt tegen:
- bepaalde seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's);
- rodehond (rubella);
- toxoplasmose.
Vaccinatie tegen rodehond (rubella)
Als kind kreeg je normaal een vaccin tegen rodehond (rubella). Kreeg je het niet? Of weet je niet meer of je het kreeg, en heb je geen antistoffen tegen rodehond? Dan laat je je het best inenten met een MBR-vaccin:
- Dat is een gecombineerd vaccin tegen mazelen, bof en rodehond.
- Het is een levend vaccin. Dat wil zeggen dat het levend virus bevat.
- Daarom mag je het niet toegediend krijgen als je al zwanger bent. Een zwangerschap moet je uitstellen tot 4 weken na deze inenting.
Toxoplasmose
Heb je geen antistoffen tegen toxoplasmose? Dan geeft je arts je informatie over de hygiënische maatregelen die je moet treffen:
- Vermijd contact met besmette grond of besmet water.
- Draag handschoenen wanneer je tuiniert of aarde aanraakt.
- Was daarna grondig je handen en nagels met water en zeep.
- Vermijd contact met ontlasting van katten.
- Heb je zelf een kat in huis? Laat iemand anders dan elke dag de kattenbak schoonmaken, of doe het met handschoenen aan.
- Was daarna grondig je handen en nagels met water en zeep.
- Let op je voeding:
- Eet enkel goed doorbakken vlees. Het mag er vanbinnen niet meer roze of rood uitzien, en er mag geen roze vocht meer uitkomen.
- Eet geen rauw vlees, zoals americain, rauw gehakt of carpaccio.
- Was of schil rauwe groenten en fruit extra goed voor je ze rauw eet.
- Was je handen en reinig het keukenblad en -materiaal grondig na contact met rauw vlees of ongewassen groenten en fruit. Raak je mond en ogen daarbij niet aan.
Wat als je niet meteen zwanger wordt?
Zwangerschapswens
Veel vrouwen met een zwangerschapswens willen zo snel mogelijk zwanger worden. Dat is een normale wens, maar het duurt vaak enkele maanden voor er een succesvolle zwangerschap is:
- Zelfs wanneer een zaadcel een eicel heeft bevrucht, is ongeveer 1 op de 4 zwangerschappen niet succesvol.
- Meestal merk je daar niets van: je menstrueert dan zoals gewoonlijk.
Vruchtbaarheid (fertiliteit)
Je vruchtbaarheid (fertiliteit) neemt af met je leeftijd.
- Die is bijvoorbeeld 50% minder wanneer je bijna 40 jaar bent in vergelijking met wanneer je 30 jaar bent.
- Vooral na de leeftijd van 35 jaar daalt je vruchtbaarheid sneller. Het is daarom niet ongewoon dat je:
- na 6 maand nog niet zwanger bent als je 35 jaar of jonger bent;
- na 1 jaar nog niet zwanger bent als je 35 jaar of ouder bent.
- Is het na deze periode nog steeds niet gelukt? Dan is een nazicht bij je arts nuttig.
Cyclus en vruchtbare periode
Wil je een zicht krijgen op je vruchtbare periode? Dan is het belangrijk dat je je cyclus goed kent. Die verschilt van persoon tot persoon.
- Je bent het meest vruchtbaar vanaf 3 dagen voor je eisprong (ovulatie).
- Vrouwen met een heel regelmatige cyclus kunnen hun eisprong soms voorspellen. Sommige vrouwen kunnen hun eisprong ook voelen, maar dat is eerder zeldzaam.
- Er zijn testkits op de markt om een eisprong aan te tonen, maar die zijn niet altijd even betrouwbaar.
Onrealistische verwachtingen kunnen je onnodige stress bezorgen. Bespreek problemen of vragen met je arts.
Meer weten?
- http://www.gezondzwangerworden.be/
- https://www.gezondzwangerworden.be/gezond-leven/vitaminen/foliumzuur
- https://www.gezondzwangerworden.be/infecties/toxoplasmose-of-kattenziekte
- https://www.gezondzwangerworden.be/infecties/rode-hond-of-rubella