In het nieuws
Intermitterend vasten is nog altijd een echte hype. In diverse dieetboeken wordt het aangeraden aan mensen met diabetes en overgewicht als de ideale methode om gewicht te verliezen. Maar is dit wel verstandig? De Nederlandse Vereniging van Huisartsen raadt aan om voorzichtig te zijn. Vooral in combinatie met bepaalde medicatie.
Factcheck
Je kan vermageren met een vastendieet, maar de resultaten zijn niet beter dan bij een klassiek energiebeperkt dieet. De combinatie van bepaalde medicatie (sulfonylurea, insuline en SGLT2-remmers) en een vastendieet vergroot de kans op een te lage bloedsuikerspiegel of keto-acidose. Mensen met diabetes type 2 die het vastendieet willen volgen, bespreken dit best eerst met hun arts of diëtist.
Waar komt dit nieuws vandaan?
Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) nam in het vernieuwde protocol voor de behandeling van suikerziekte of diabetes type 2 een rubriek op over vermageringsdiëten. Ze bespreken er ook intermitterend vasten. Dit dieet bestaat uit twee vastendagen waarop je maar heel weinig mag eten (ongeveer 800 kcal/dag) en vijf dagen waarop je eet volgens de principes van een gezonde voeding of het Mediterraans dieet.
Vermageren en medicatie
Doordat er grote verschillen zijn in de hoeveelheid die je mag eten op de vastendagen en de ‘normale’ dagen vrezen artsen dat er meer kans is op een ontregeling van de bloedsuikerspiegel. En dit vooral in combinatie met medicatie met een verhoogd risico op een te lage bloedsuikerspiegel zoals sulfonylurea of insuline. Ook de combinatie met een andere groep medicatie, de SGLT2-remmers, wordt afgeraden omdat het risico op een ontregelde ketonenproductie (keto-acidose) te groot zou zijn (1).
Bron
(1) https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/diabetes-mellitus-type-2#volledige-tekst
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Het vastendieet is al uitvoerig onderzocht bij mensen met overgewicht of obesitas. Algemeen kunnen we stellen dat het werkt als je het op de juiste manier volgt. Op korte termijn (minder dan drie maanden) zou het zelfs beter zijn dan een klassiek energiebeperkt dieet. Op lange termijn zijn er echter geen verschillen (2).
Vastendieet bij diabetes
Er is jammer genoeg slechts heel weinig onderzoek gedaan specifiek bij mensen met diabetes en overgewicht. Het lijkt er wel op dat het vastendieet ook bij hen een positief effect heeft op het gewicht en op de diabetesregeling. Maar het zou niet beter zijn dan een klassiek energiebeperkt dieet (3). Of je een grotere kans op ontregeling hebt wanneer je de bovenstaande medicatie gebruikt in combinatie met het vastendieet, is zelden onderzocht. Het beperkt onderzoek toont aan dat er een kans is op ontregeling, maar dat geldt ook voor een klassiek energiebeperkt dieet (2). In beide gevallen is het belangrijk dat je met je arts bespreekt of de medicatie aangepast moet worden wanneer je een vermageringsdieet volgt.
Conclusie
Je kan vermageren met een vastendieet, maar de resultaten zijn niet beter dan bij een klassiek energiebeperkt dieet. De combinatie van bepaalde medicatie (sulfonylurea, insuline en SGLT2-remmers) en een vastendieet vergroot de kans op een te lage bloedsuikerspiegel of keto-acidose. Mensen met diabetes type 2 die het vastendieet willen volgen, bespreken dit best eerst met hun arts of diëtist.
Referenties
- (2) Schwingshackl, L., Zähringer, J., Nitschke, K., Torbahn, G., Lohner, S., Kühn, T., ... & Meerpohl, J. J. (2020). Impact of intermittent energy restriction on anthropometric outcomes and intermediate disease markers in patients with overweight and obesity: systematic review and meta-analyses. Critical reviews in food science and nutrition, 1-12
- (3) Borgundvaag, E., Mak, J., & Kramer, C. K. (2021). Metabolic impact of intermittent fasting in patients with type 2 diabetes mellitus: a systematic review and meta-analysis of interventional studies. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 106(3), 902-911.