Wetenschappers vragen afschaffing uurwisseling

Waar komt dit nieuws vandaan?

In de nacht van zaterdag 29 op zondag 30 maart 2025 ging de klok weer een uur vooruit. Dat leidt volgens wetenschappers van het BioClock Consortium tot verstoring van onze biologische klok en kan negatieve gevolgen hebben voor onze gezondheid. Het BioClock Consortium is een internationale groep wetenschappers die burgers en politici informeert over de gezondheidsrisico’s van de klokwisselingen en het belang van permanente natuurlijke tijd.

Over de uurveranderingen is al veel gezegd en geschreven. De voordelen zijn beperkt, terwijl uurveranderingen bij veel mensen tijdelijk leiden tot stress en slaapgebrek. Stress en slaapgebrek kunnen schadelijk zijn voor je hart. Als gevolg zou het aantal hartinfarcten kunnen stijgen.

Onderzoek naar de uurverandering en hartinfarcten

Een team Italiaanse onderzoekers ging daarom na of de uurverandering die we tweemaal per jaar ondergaan (zomer- en wintertijd), een invloed heeft op het voorkomen van hartinfarcten (2). De wetenschappers voerden daarvoor een literatuurstudie uit. Ze zochten naar waarnemende studies die het aantal hartinfarcten na uurveranderingen in de lente en in de herfst vergeleken met het aantal hartinfarcten in andere periodes. In totaal vonden ze 7 studies uitgevoerd bij meer dan 115.000 deelnemers.

• 2 weken na een uurverandering steeg het aantal hartinfarcten met 3%.
• Opmerkelijk is dat hartinfarcten 5% vaker voorkwamen in de lente, en er geen stijging was in de herfst.
• Er waren geen verschillen in aantal hartinfarcten tussen de geslachten en de leeftijden.

De onderzoekers besloten dat het aantal hartinfarcten zeer licht stijgt na een uurverandering.

Bron

(1) BioClock. BioClock Consortium presenteert position statement: Stop het verzetten van de klok. 31 maart 2025.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Dat het voorkomen van hartinfarcten toeneemt na een uurverandering in de lente, hoe beperkt ook, zouden we kunnen verklaren door het feit dat we in de lente een uur minder lang slapen, vergeleken met de uurverandering in de herfst.

Het onderzoek naar de effecten van uurveranderingen op de gezondheid laat uiteindelijk weinig nadelige resultaten zien: er is geen effect op het aantal hersenbloedingen en zelfdodingen, maar wel op bijvoorbeeld vermoeidheid, hoofdpijn en verkeersongevallen (2). 

Tegenstanders van uurveranderingen gebruiken regelmatig gezondheidsaspecten als argument om ze af te schaffen. Maar de gevolgen van uurveranderingen voor de gezondheid zijn uiteindelijk vrij beperkt.

• Een toename van hartinfarcten met 5% in de lente kunnen we natuurlijk niet minimaliseren, maar van de 7 studies opgenomen in de literatuurstudie tonen er eigenlijk maar 2 studies een duidelijke stijging aan.
• De 5 andere studies stellen een stijging van hartinfarcten vast waarbij we een toevalstreffer niet kunnen uitsluiten.

Conclusie

De overschakeling van winter- naar zomeruur biedt weinig voordelen, maar kan tijdelijk zorgen voor stress en slaapgebrek. Het nut ervan wordt al jaren in twijfel getrokken. De gevolgen op de gezondheid zijn gelukkig vrij beperkt. Een Italiaanse literatuurstudie bij meer dan 115.000 deelnemers toont een stijging aan van het aantal hartinfarcten met 5% na een uurverandering in de lente (zomeruur) en niet in de herfst (wintertijd).

Referenties

(2) Manfredini R, Fabbian F, Cappadona R, et al. Daylight Saving Time and Acute Myocardial Infarction: A Meta-Analysis. J Clin Med 2019; 8(3):404.