In het nieuws
De voorbije weken dook de bacterie STEC geregeld op in het nieuws. In enkele woonzorgcentra werden besmettingen vastgesteld en de overheid volgt de situatie nauw op. Volgens de laatste berichten zijn er geen aanwijzingen dat er nog besmet voedsel circuleert in de woonzorgcentra. Toch zorgt STEC voor ongerustheid, omdat het bij een kleine groep mensen ernstige klachten kan veroorzaken.
Conclusie
STEC is geen nieuwe bacterie, maar een bekende boosdoener die in Europa zelden voorkomt. De bacterie krijgt veel aandacht omdat ze soms tot ernstige nierproblemen kan leiden, vooral bij kinderen en ouderen. In de meeste gevallen beperkt de infectie zich tot diarree die vanzelf overgaat. Het belangrijkste blijft: goede hygiëne en een veilige omgang met voedsel in de keuken. Daarmee kan je het risico op STEC en andere voedselinfecties flink verlagen.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
VRT nieuws meldde op 1 september dat er 63 gevallen van besmetting met de STEC-bacterie zijn gemeld bij uitbraken in verscheidene woonzorgcentra in Vlaanderen en Wallonië (1). In totaal vielen er al 8 overlijdens te betreuren, vooral bij oudere bewoners die al in zwakke gezondheid verkeerden.
De aandacht voor STEC is niet nieuw. In 2011 haalde een grote uitbraak in Duitsland wereldwijd de krantenkoppen. Toen werden 3.816 mensen ziek en overleden er 54 (2). Uiteindelijk bleken besmette kiemgroenten de bron te zijn. Zulke grote incidenten zijn uitzonderlijk, maar ze verklaren waarom STEC bij elke nieuwe melding meteen serieus genomen wordt.
Bron
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Wat gebeurt er bij een STEC-besmetting?
De meeste mensen die besmet raken, krijgen buikpijn en diarree. Soms zit er ook bloed in de stoelgang. In zeldzame gevallen ontwikkelt iemand een complicatie waarbij de nieren tijdelijk minder goed werken. Vooral jonge kinderen en ouderen lopen er risico op. Meestal knappen mensen na enkele dagen vanzelf weer op, maar bij ernstige klachten is ziekenhuisopname nodig (3).
Hoe vaak komt STEC voor?
Volgens Europese cijfers werden in 2023 bijna 11.000 infecties vastgesteld. Dat lijkt veel, maar verspreid over heel Europa gaat het om een zeldzame aandoening (4). In België tonen cijfers van Sciensano dat STEC minder vaak voorkomt dan andere oorzaken van voedselinfecties, zoals norovirus (een vorm van buikgriep) of salmonella (5).
Waarom krijgt STEC zoveel aandacht?
STEC krijgt meer aandacht omdat de bacterie soms leidt tot nierproblemen bij jonge kinderen en ouderen. Omdat een kleine groep ernstig ziek kan worden, neemt de overheid elk signaal ernstig.
Zodra er meerdere besmettingen opduiken, starten onderzoekers een uitbraakonderzoek. Ze zoeken dan uit of de bron in voedsel, water of direct contact ligt. Dat onderzoek kan even duren, maar het helpt om nieuwe besmettingen te voorkomen. Ook samenwerking met andere landen is belangrijk, want besmet voedsel reist vaak verder dan we denken.
Wat kan je zelf doen?
Gelukkig kan je het risico op STEC en andere voedselinfecties beperken door enkele eenvoudige gewoontes:
- Was je handen goed na elk toiletbezoek, voordat je kookt en na contact met dieren.
- Bak vlees voldoende, zeker gehakt en hamburgers. Geef kinderen nooit halfgaar gehaktvlees.
- Vermijd rauwe melk en kazen op basis van rauwe melk.
- Spoel groenten en fruit goed af onder stromend water.
- Houd rauw en bereid voedsel gescheiden in de keuken.
- Zorg voor snelle koeling van etensrestjes en warm ze goed op voor het eten.
Voor kwetsbare groepen zoals jonge kinderen, ouderen, zwangere personen en mensen met een verminderde afweer is extra voorzichtigheid nodig. Zij lopen meer risico op complicaties. Behoor je tot een kwetsbare groep? Dan is het raadzaam om risicoproducten zoals rauwe kazen of halfgaar vlees volledig te vermijden. Raadpleeg altijd je arts bij bloederige diarree of tekenen van uitdroging.
Conclusie
STEC is geen nieuwe bacterie, maar een bekende boosdoener die in Europa zelden voorkomt. De bacterie krijgt veel aandacht omdat ze soms tot ernstige nierproblemen kan leiden, vooral bij kinderen en ouderen. In de meeste gevallen beperkt de infectie zich tot diarree die vanzelf overgaat. Het belangrijkste blijft: goede hygiëne en een veilige omgang met voedsel in de keuken. Daarmee kan je het risico op STEC en andere voedselinfecties flink verlagen.
Referenties
- (2) Frank C, Werber D, Cramer J et al. Epidemic Profile of Shiga-Toxin–Producing Escherichia coli O104:H4 Outbreak in Germany. N Engl J Med 2011;365:1771-1780.
- (3) Foodborne E coli infection. BMJ Best Practice. Februari 2024.
- (4) Surveillance Report: STEC infection cases. Annual Epidemiological Report for 2023. ECDC. Mei 2025.
- (5) Voedseltoxi-infecties in België en Vlaanderen. Jaaroverzicht 2023. Sciensano. November 2024.