Overweeg vaccinatie tegen tekenencefalitis voor vakanties in bepaald natuurgebied

Wat weten we hierover?

Tekenencefalitis is een ontsteking van het hersenweefsel. 

• De oorzaak is een virus dat wordt overgedragen via een tekenbeet.
• Net zoals teken besmet kunnen zijn met de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt, kunnen ze ook het TBE-virus (tick-borne-encephalitis) meedragen.
• Als een teek met het TBE-virus je bijt, kan het virus overgaan in je bloed en een hersenontsteking veroorzaken.

Teken zijn actief van maart tot november, net de periode waarin heel wat Europeanen vakanties plannen in de natuur (1).

In België zijn teken met TBE-virus zeer zeldzaam, maar in andere landen, vooral in Centraal- en Oost-Europa en in Azië, zijn ze aan een opmars bezig (2).

• Wie een vakantie naar die landen plant en bijvoorbeeld gaat wandelen, kamperen of trekken in de natuur, kan zich laten vaccineren tegen tekenencefalitis.
• Er bestaat een efficiënt vaccin tegen deze ziekte.
  • In principe zijn van dit vaccin 3 dosissen nodig voor een volledige vaccinatie.
    • Een volledige vaccinatie geeft je 3 jaar bescherming.
  • Bij tijdgebrek kan je via een versneld schema in 2 weken tijd 2 dosissen krijgen (3).
    • Een vaccinatie van 2 dosissen geeft je wel slechts tijdelijke bescherming.
  • Het risico op tekenencefalitis is het grootst van juni tot november.

Bron

(1) https://www.knack.be/nieuws/gezondheid/hersenvliesontsteking-door-tekenbeet-neemt-toe-wanneer-is-vaccinatie-nuttig, 25 mei 2023

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

In tegenstelling tot een tekenbeet met Lyme, waarbij een rode kring ontstaat na de besmette beet, verschijnt er geen rode kring na een tekenbeet besmet met het TBE-virus.

• Daardoor blijft de ziekte in het begin vaak onopgemerkt.
• Soms gaat ze ook voorbij zonder dat je ziek wordt, maar in 1 op de 3 gevallen krijg je griepachtige verschijnselen.
• Die worden gevolgd door verwardheid, bewustzijnsveranderingen en soms nekstijfheid.
• Een hersenontsteking kan ernstig verlopen en is dodelijk bij 0,5 tot 2% van de slachtoffers (2).

De grootste kans op een beet besmet met het TBE-virus loop je in schaduwrijk dichtbegroeid natuurgebied in risicolanden.

• Hier vind je een lijst van de risicolanden (3).
• Het risico op een besmetting neemt toe naarmate je langer in een risicoland verblijft.
• Ook het soort vakantie dat je voor ogen hebt, speelt een rol.
  • Zo is Oostenrijk een risicoland, maar heb je geen vaccin nodig voor een citytrip naar Wenen.
  • Als je enkele weken gaat kamperen of wandelen in de natuur in Oostenrijk, kan je je wel het best laten vaccineren.

Alle informatie over het vaccin tegen tekenencefalitis vind je op Laatjevaccineren (4).

Dit vaccin wordt niet terugbetaald en kost ongeveer 40 euro per dosis (5).

Conclusie

Er gaat te weinig aandacht naar vaccinatie tegen tekenencefalitis, een potentieel gevaarlijke infectie van de hersenen. Die kan je oplopen tijdens een vakantie in natuurgebieden in Oost-, Centraal- en Noord-Europa en in Azië. Deze infectie wordt verspreid via teken die besmet zijn met het TBE-virus, een virus dat bij ons zeer weinig voorkomt. Er bestaat een efficiënt vaccin dat je beschermt tegen tekenencefalitis. Denk hier tijdig aan (minstens 2 prikken) wanneer je vakantieplannen hebt naar landen waar deze teken voorkomen. Raadpleeg Wanda.be en Laatjevaccineren.be voor alle praktische informatie.

Referenties

(2) https://www.sciensano.be/nl/gezondheidsonderwerpen/tekenencefalitis#wat-is-tekenencefalitis-

(3) https://www.wanda.be/nl/a-z-index/tekenencefalitis/#risicogebieden

(4) laatjevaccineren

(5) https://www.bcfi.be/nl/chapters/13?frag=11502&trade_family=11239