Wat is het?
Braken en diarree bij kinderen worden meestal veroorzaakt door een virus, soms door een bacterie (bv. E. Coli) of een parasiet (bv. Giardia).
Bij kinderen spreken we van diarree vanaf 3 waterige ontlastingen per 24 uur. Meestal duurt dit 4 tot 7 dagen.
In Vlaanderen worden de allerkleinsten gevaccineerd tegen het rotavirus. Rotavirus als voornaamste oorzaak van een maag-darmontsteking (gastro-enteritis) bij kinderen is hierdoor teruggeschroefd, maar ondertussen ingenomen door het norovirus en gewone luchtwegvirussen zoals het adenovirus. Virale besmetting vindt meestal plaats door hand-mondcontact, soms door niezen of spugen.
Het eten van onvoldoende verhit of ongekoeld bewaard voedsel kan aanleiding geven tot een bacteriële maag-darmontsteking.
Een bacteriële of parasitaire maag-darmontsteking wordt opgelopen door het drinken van besmet water of op reis in landen met een gebrekkige hygiëne.
Daarnaast zijn er nog andere oorzaken mogelijke oorzaken van diarree en braken bij kinderen, zoals middenoorontsteking, longontsteking, nierbekkenontsteking of bloedvergiftiging. Ook veranderde voeding, voedselallergie, sommige geneesmiddelen of darmaandoeningen kunnen diarree teweegbrengen.
Hoe vaak komt het voor?
Braken en diarree bij kinderen komen vaak voor en meestal in kleine epidemies.
In ontwikkelingslanden overlijden jaarlijks miljoenen kinderen aan een maag-darmontsteking door gebrekkige medische zorg.
Hoe kan je het herkennen?
Meestal begint het kind zich plots ziek te voelen, heeft het geen eetlust meer en braakt het en/of krijgt het diarree.
Soms is er buikpijn en koorts.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Je arts vraagt naar de symptomen en het ontstaan:
- Is er bloed of zijn er slijmen in de stoelgang?
- Heeft het kind veel dorst?
Daarnaast onderzoekt hij het kind om zeker te zijn dat er geen andere ziekte aan de basis ligt. Hij zal bovendien nagaan of er tekenen zijn van uitdroging:
- Is het kind suf, verward, moeilijk wekbaar?
- Is er een versnelde hartslag en ademhaling?
- Plast het kind goed?
- Heeft het kind droge slijmvliezen, is er traanvocht, heeft het diepliggende ogen?
- Is de fontanel (zachte plek op het hoofdje van een baby) normaal of ingevallen?
- Is het kind afgevallen?
- Voelen de handjes en voetjes warm aan? Zijn ze goed doorbloed? En is de huid soepel? (in geval van uitdroging komt, bij het maken van een huidplooi, de huid slechts langzaam terug in de vorm).
Wat kan je zelf doen?
Het allerbelangrijkste is het vochttekort proberen aan te vullen. Stimuleer je kind om regelmatig kleine hoeveelheden te drinken.
Gebruik eventueel een ORS-oplossing (Oral Rehydratation Solution) om het vochttekort sneller aan te vullen.
Zorg voor een goede handhygiëne om het besmettingsrisico voor de omgeving (en jezelf!) te verminderen.
Wat kan je arts doen?
De belangrijkste taak van de arts is te oordelen of het kind uitgedroogd is, de mate van uitdroging vast te stellen en te beslissen of de behandeling thuis kan worden verdergezet.
Medicatie heeft slechts een beperkte plaats in de behandeling. Het is vooral het eigen afweersysteem dat het virus moet opruimen.
Probiotica (bv Saccharomyces boulardii) kunnen de duur van de diarree met maximaal 1 dag verkorten, maar hebben geen bewezen effect op het risico van uitdroging of ziekenhuisopname.
Maag- en darmtransitremmers (motilium en imodium) zijn zeker geen eerste keuze gezien de mogelijke nevenwerkingen.
De redenen waarom de huisarts het kind kan doorverwijzen naar het ziekenhuis, zijn:
- leeftijd jonger dan 6 maanden: uitdroging kan dan heel snel gaan, daarom is het veiliger je kind te laten opnemen;
- ernstige diarree en braken en een algemeen slechte toestand;
- matige of ernstige uitdroging;
- bij diarree die langer dan 5 dagen duurt in combinatie met een slechte algemene toestand en gewichtsverlies;
- krampachtige buikpijn waarbij de diarree plots stopt, hetgeen kan wijzen op een darminvaginatie (d.i. een deel van de darm die verschuift naar het daaropvolgende deel);
- bloederige diarree.
In het ziekenhuis wordt bloed afgenomen en vocht toegediend. Vochttoediening verloopt via een neussonde of infuus.
Zo nodig en zeker bij bloederige diarree bij een kind jonger dan 6 maanden, gebeurt ook een stoelgangkweek.
Is een bacterie of parasiet de oorzaak van de diarree, dan kunnen antibiotica of antiparasitaire middelen worden voorgeschreven.
Meer weten?
- https://www.thuisarts.nl/overgeven/mijn-kind-heeft-overgegeven
- https://www.thuisarts.nl/diarree/mijn-kind-heeft-diarree