Enkelverstuiking

Verschenen op 02/05/2019

Wat is het?

Een enkelverstuiking is een acuut letsel aan de gewrichtsbanden van de buitenenkel, veroorzaakt door een kwetsuur of een ongeval. Vaak is een enkelverstuiking het gevolg van een sportongeval.

Hoe kun je het herkennen?

Het vaakst wordt bij een ongeval de voet plots zijdelings naar binnen geklapt, waardoor de banden van de buitenenkel onder hevige trekkracht komen te staan. Daarbij kunnen scheuren optreden.

De voornaamste tekenen zijn pijn en zwelling. Steunen op de voet is meestal mogelijk, maar de voet afrollen niet. Als steunen onmogelijk is, dan is er misschien een breuk.

Hoe stelt je arts de aandoening vast?

De arts stelt de diagnose op basis van een ondervraging, een klinisch onderzoek, en zo nodig een röntgenfoto van de enkel/voet.

De ondervraging:
- Hoe is het ongeval precies gebeurd?
- Wanneer is het ongeval gebeurd?
- Welke behandelingen zijn er al uitgevoerd (bijv. ijs, pijnstillers, zalf, …)?
- Heb je vroeger al een enkelverstuiking gehad?
- Welke medicatie neem je (bijv. bloedverdunners)?
Het klinisch onderzoek van de enkel:

Onmiddellijk na het trauma zal de arts de getroffen enkel onderzoeken en daarbij de Ottawa Ankle Rules toepassen. De arts kijkt hierbij specifiek na of er tekenen zijn die kunnen wijzen op een barst of breuk. Sommige plaatsen op het bot worden bij een breuk extreem gevoelig voor druk.

Een röntgenfoto:

Deze foto wordt enkel genomen als het klinisch onderzoek op een mogelijke breuk wijst. In alle andere gevallen is een foto niet nodig.
Als er geen aanwijzingen zijn voor een breuk, zal de arts de enkel na 3 dagen een tweede maal onderzoeken. Dikwijls is de pijn dan al afgenomen, en is het mogelijk om de enkel in alle richtingen te bewegen. Dat laat een meer nauwkeurige diagnose toe.

Behandeling

Er bestaan tal van manieren om een enkelverstuiking te behandelen:

rust met het been omhoog;
ijs op de enkel;
lokale ontstekingsremmende zalf;
zalf tegen bloeduitstorting;
pijnstillers en ontstekingsremmers;
spalken;
tape;
open en gesloten gipsverbanden;
orthopedische laarzen;
…

Er zijn tot op heden geen studies die bewijzen dat de ene behandeling beter is dan de andere. Soms is er zelfs geen bewijs dat een behandeling ook maar iets helpt.

De volgende vuistregels worden aangeraden:

Bij vermoeden van een breuk wordt een röntgenfoto genomen.
Zijn er geen tekenen van een breuk, dan gebeuren er geen ingrijpende behandelingen en wordt de spontane evolutie afgewacht.
- De eerste 3 dagen wordt rust aanbevolen. Dat wil zeggen dat je de enkel niet mag belasten. Paracetamol en ontstekingswerende zalf kunnen de pijn verlichten. Als dat onvoldoende helpt, kun je in plaats van de zalf een ontstekingsremmend medicijn innemen, zoals ibuprofen of diclofenac. Is de pijn erg, dan kun je een steunverband overwegen, eerder dan een open gipsverband.
- Vanaf dag 4 moet je de enkel binnen de pijngrenzen proberen bewegen. Hierbij is het belangrijk dat je voet normaal afrolt. Een mankende gang met een stijve voet is niet goed. Als je nog niet kan steunen, dan kan een gipsverband worden aangelegd tot onder de knie gedurende 10 dagen. Rekverbanden worden afgeraden. Er zijn geen bewijzen dat ultrasone golven of laser de genezing bevorderen.
Kinesitherapie, waaronder evenwichtstraining, wordt aanbevolen in een vroeg stadium bij de behandeling van een acute enkelverstuiking.