Wat is het?
Bij een breuk heb je een scheur of barst in een van de botten in je lichaam. Soms kan een bot zelfs verbrijzeld zijn. De meeste breuken gebeuren aan:
Oorzaken
- een ongeval;
- een langdurige overbelasting door te sporten.
- Dit noemen we een stressfractuur.
Wat stel je vast?
Bij een mogelijke breuk:
- staat het bot op een abnormale manier;
- knarsen de beenderen wanneer je het ledemaat beweegt;
- heb je pijn, zwelling en blauwverkleuring waar de breuk is;
- kan je het ledemaat moeilijk gebruiken.
Bij een open breuk:
- heb je een wonde waar bloed uit komt;
- soms kan je stukjes bot zien.
Aanbeveling
Bel 112 als:
Breng het slachtoffer zelf naar het ziekenhuis als het een gesloten breuk is van een arm, pols of hand.
Verleen verdere eerste hulp:
- Zorg ervoor dat het slachtoffer het ledemaat zo weinig mogelijk beweegt.
- Zet een gewricht of ledemaat in een abnormale stand nooit opnieuw recht.
- Is de breuk in een arm of hand? Doe dan eventuele ringen en armbanden uit.
- Laat het slachtoffer zelf een houding aannemen die voor hem comfortabel is.
- Als het slachtoffer dit verdraagt, kan je de zwelling beperken door het ledemaat hoger te plaatsen dan de rest van het lichaam.
- Gaat het om een open of gesloten breuk?
| Open breuk | Gesloten breuk |
| Druk voorzichtig op de wonde om de bloeding te stoppen. | Koel het letsel maximaal 20 minuten, in afwachting van gespecialiseerde hulp, met ijsblokjes in een zakje water of een koelzakje. Gebruik koud water als je geen ijs hebt.
|
| Maak een steriel kompres nat met water of een waterig, niet-verkleurend ontsmettingsmiddel. Dek de open breuk hiermee af. | Onderbreek het koelen als dat het slachtoffer hindert. Als de pijn weer opkomt, mag je opnieuw koelen, als de huid weer een normale temperatuur heeft. |
Leg geen ijs op de open botbreuk. |
Meer informatie
Lees ook Help! Eerste hulp voor iedereen met gedetailleerde eerstehulptips van Rode Kruis-Vlaanderen.