Alcohol gelinkt aan 7 types kanker

Waar komt dit nieuws vandaan?

Heel wat kankers zijn vermijdbaar door gezond te leven. Met die boodschap wil Kom op tegen Kanker de burgers aanzetten om gezonder te leven. De organisatie lanceerde daarvoor de website denieuwelevensgenieter.be die inspiratie moet bieden, en bevroeg burgers over hun kennis over leefgewoonten en kanker (1). Als eerste onderwerp werd alcohol eruit gelicht. Onder de kop ‘een frisse blik op alcohol’, lezen we dat ruim de helft van de Vlamingen niet weet dat er een directe link bestaat tussen alcohol en kanker, zelfs bij licht gebruik (1).

We gingen op zoek naar het wetenschappelijk onderzoek dat alcohol linkt aan 7 soorten kankers. In juli 2016 verscheen hierover een samenvattende publicatie, die een link legde tussen alcohol en de volgende 7 kankers:

• leverkanker,
• mondkanker,
• keelkanker,
• strottenhoofdkanker,
• slokdarmkanker,
• darmkanker,
• borstkanker (2).

Deze studie stipte aan dat er geen veilige ondergrens voor kanker bestaat: hoe meer je drinkt, hoe groter het risico, voor alle 7 genoemde kankers. We schreven daarover toen dit artikel.

In 2023 verscheen een nieuwe publicatie over lichte tot matige alcoholconsumptie en deze 7 kankertypes (3).

• Alcohol kan gelinkt worden aan 740.000 kankerdiagnoses per jaar wereldwijd, en in de Europese Unie aan bijna 23.000 kankerdiagnoses per jaar.
• Op basis van deze schattingen zou alcohol een rol spelen bij 2,3% van de 7 genoemde kankers. Een derde daarvan zou gelinkt zijn aan lichte tot matige alcoholconsumptie.

Bron

1) Kom op Tegen Kanker. De nieuwe levensgenieter.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

In de genoemde publicaties wordt niet uitgelegd hoe de onderzoekers aan de geschatte cijfers komen. Ook is niet duidelijk hoe de alcoholconsumptie gemeten werd: gewoonlijk gaat het om bevragingen en die zijn per definitie subjectief, zeker wat alcohol betreft. Dat maakt deze cijfers moeilijk interpreteerbaar.

Verder is alcoholconsumptie zelden de enige schuldige. Vaak zijn er andere beïnvloedende factoren, zoals roken, overgewicht en gebrek aan lichaamsbeweging.

• Voor mond-, keel- en strottenhoofdkanker bijvoorbeeld is roken een grotere risicofactor dan alcohol. Erger nog: de combinatie roken en alcoholconsumptie verdertigvoudigt (x 30!) het risico op deze kankers (4).
• Bij leverkanker speelt alcohol onmiskenbaar een rol, maar is ook obesitas een onafhankelijke risicofactor, zo blijkt uit onderzoek (5).
• Het risico op borstkanker neemt eveneens toe bij overgewicht, gebrek aan lichaamsbeweging en hormoontherapie in de overgang.

Roken wordt met minstens 16 kankers in verband gebracht (6) en obesitas met 13 kankers (7).

Conclusie

Alcohol is een risicofactor voor 7 types kanker. Al vanaf een lichte tot matige consumptie, maar vooral bij een overmatige consumptie: hoe meer je drinkt, hoe groter het risico. Ruim de helft van de Vlamingen weet dat niet, meldt Kom op tegen Kanker. Vermoedelijk weten ze ook niet dat ernstig overgewicht gelinkt is aan 13 kankers en roken aan meer dan 16 kankers. Het is moeilijk om 1 risicofactor eruit te lichten en de impact te berekenen. Kanker ontstaat meestal door een samenspel van meerdere risicofactoren en brute pech. Met gezonde leefgewoonten kan je je risico op kanker verminderen.

Referenties

• (2) Cebam. Veroorzaakt alcohol minstens zeven soorten kanker? Gezondheid en Wetenschap. 9 augustus 2016.
• (3) Anderson B, Berdzuli N, Ilbawi A et al. Health and cancer risks associated with low levels of alcohol consumption. Lancet Public Health. 2023;8(1):e6-e7.
• (4) American Cancer Society. Risk Factors for Oral Cavity and Oropharyngeal Cancers. Maart 2021.
• (5) Sohn W, Lee H, Lee S et al. Obesity and the risk of primary liver cancer: A systematic review and meta-analysis. Clin Mol Hepatol. 2021;27(1):157-174.
• (6) Cancer Research UK. How does smoking cause cancer? Juni 2023.
• (7) CDC. Cancer: Obesity and Cancer. November 2023.