In het nieuws
Ter gelegenheid van de internationale ‘Men’s Health Week’, van 9 tot 15 juni 2025, stelt het Antikankerfonds in een blog dat mannen vaker kanker ontwikkelen dan vrouwen, los van leefstijlfactoren zoals roken en drinken. Mannen zouden volgens deze blog genetisch minder beschermd zijn tegen kanker.
Conclusie
Mannen lopen meer kans op een hele resem kankers dan vrouwen. Dat is niet alleen een gevolg van een vaak ongezondere leefstijl van mannen, maar heeft ook te maken met genetische verschillen. In ons lichaam ontstaan voortdurend kankercellen die worden opgespoord en opgeruimd en nooit de kans hebben om verder te ontwikkelen. Bij vrouwen is dat opruimsysteem sterker dan bij mannen. Het situeert zich namelijk op het X-chromosoom. Daarvan heeft een vrouw 2 exemplaren en een man slechts 1.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
De internationale ‘Men’s Health Week’ vraagt meer aandacht voor de gezondheid van mannen. Dit jaar focust de campagne op voorkombare ziektes. Mannen zijn geneigd om een doktersbezoek uit te stellen, waardoor ziektes soms laattijdig aan het licht komen.
Naar aanleiding van deze internationale week vraagt het Antikankerfonds aandacht voor kanker bij mannen. In een blog op haar website schrijft directeur Michaël Maris dat 1 op de 2 mannen tijdens hun leven kanker ontwikkelt, tegenover 1 op de 3 vrouwen (1). Dat zou niet zozeer met verschillende leefstijlfactoren te maken hebben, maar met genetische verschillen, schrijft Maris. Op het X-chromosoom zouden genen zitten die beschermen tegen kanker. Vrouwen hebben 2 X-chromosomen, terwijl mannen er slechts 1 hebben.
Bron
(1) Maris M. Men’s health and cancer: know your risk, act now, live longer. Anticancerfund.org. 10 juni 2025.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Ongeveer de helft van de mannen en ongeveer een derde van de vrouwen geboren na 1960 ontwikkelt vroeg of laat kanker, zo blijkt uit onderzoek (2).
Dat mannen meer risico lopen op kanker dan vrouwen, heeft niet alleen met de hoge cijfers voor prostaatkanker te maken. Mannen lopen ook meer risico op blaaskanker, keelkanker, slokdarmkanker, schildklierkanker, longkanker en darmkanker dan vrouwen. Die verschillen zijn gedeeltelijk te verklaren door een gemiddeld ongezondere leefstijl: meer mannen roken, eten ongezonder en kampen met overgewicht (3). Ongezond leven vergroot het risico op diverse kankers.
Een ander deel van de verklaring zit in de genen. In ons lichaam ontsporen geregeld cellen: door schade aan het DNA beginnen ze ongecontroleerd te delen. Dat kan uitmonden in kanker. Ons immuunsysteem ruimt ontspoorde cellen op. Daar zorgen onder andere de zogenaamde ‘tumorsuppressorgenen’ voor: stukjes DNA die helpen de celdeling te reguleren en die voorkomen dat cellen op hol slaan door de DNA-schade te herstellen.
- Tumorsuppressorgenen zitten op het X-chromosoom, en daarvan heeft een vrouw in iedere cel 2 exemplaren. Iedere mens heeft 23 paar chromosomen, waarvan 1 paar het geslacht bepaalt. Vrouwen zijn XX en mannen XY.
- Omdat tumorsuppessorgenen op het X-chromosoom zitten, zijn vrouwen beter gewapend om DNA-schade te herstellen en kanker te voorkomen (3).
Conclusie
Mannen lopen meer kans op een hele resem kankers dan vrouwen. Dat is niet alleen een gevolg van een vaak ongezondere leefstijl van mannen, maar heeft ook te maken met genetische verschillen. In ons lichaam ontstaan voortdurend kankercellen die worden opgespoord en opgeruimd en nooit de kans hebben om verder te ontwikkelen. Bij vrouwen is dat opruimsysteem sterker dan bij mannen. Het situeert zich namelijk op het X-chromosoom. Daarvan heeft een vrouw 2 exemplaren en een man slechts 1.
Referenties
- (2) Ahmad A, Ormiston-Smith N, Sasieni P. Trends in the lifetime risk of developing cancer in Great Britain: comparison of risk for those born from 1930 to 1960. Br J Cancer 2015;112(5):943-647.
- (3) Jackson S, Marks M, Katki H et al. Sex disparities in the incidence of 21 cancer types: Quantification of the contribution of risk factors. Cancer 2022;128(19):3531-3540.
- (4) Tricarico R, Nicolas E, Hall M et al. X- and Y-Linked Chromatin-Modifying Genes as Regulators of Sex-Specific Cancer Incidence and Prognosis. Clin Cancer Res 2020; 26(21):5567-5578.