Nieuwe studie bevestigt dat bewegen de kans op herval na kanker vermindert

Waar komt dit nieuws vandaan?

‘Een blokje om of toch beter krachttraining?’, vraagt Het Laatste Nieuws op 4 augustus 2025 in een artikel over de impact van bewegen bij de behandeling van kanker. Een Amerikaanse studie bekeek hoe bewegen kan helpen bij mensen met dikkedarmkanker. Gedurende drie jaar vergeleken de onderzoekers een controlegroep die alleen advies meekreeg met een testgroep die een op maat gemaakt programma met begeleiding volgde.

Volgens de krant lag het aantal overlijdens met 37 procent en het aantal hervallen met 28 procent fors hoger in de groep die geen begeleiding kreeg. In het artikel getuigt kinesiste Fannie Rupus hoe zij met haar team in het UZ Gent kankerpatiënten in hun herstel ondersteunt met bewegingstrajecten die afgestemd zijn op hun behoeftes en mogelijkheden.

Bron

(1) Vandamme T. Een blokje om of toch beter krachttraining? Zo helpt beweging tegen kankerherval. “Het advies ‘doe maar rustig aan’ is achterhaald”. Het Laatste Nieuws. 4 augustus 2025.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

De studie onder de loep

De CHALLENGE-studie volgde ongeveer 8 jaar lang 889 patiënten die behandeld waren voor dikkedarmkanker (2). De onderzoekers verdeelden de deelnemers in 2 groepen:

• De testgroep kreeg 3 jaar lang een persoonlijk, gestructureerd beweegprogramma mét begeleiding (445 deelnemers).
• De controlegroep kreeg alleen schriftelijke tips over beweging (zoals 150 minuten per week bewegen) en over gezonde voeding (444 deelnemers).

Resultaat: 8 jaar later deed de groep die persoonlijke begeleiding kreeg het beter:

• 93 mensen in de testgroep hervielen, kregen een nieuwe kanker of overleden tegenover 131 mensen in de controlegroep. Dat zijn 38 mensen minder dus, wat neerkomt op een relatieve daling van 28% (≈ 38/131).
• Als je alleen kijkt naar het aantal overlijdens, dan gaat het om 41 overlijdens in de testgroep versus 66 in de controlegroep. Dat zijn 25 mensen minder, een relatieve daling van 37% (≈ 25/66).

Hoe de cijfers ook worden voorgesteld, de conclusie van deze studie is duidelijk: bewegen met professionele begeleiding werkt beter

dan patiënten louter informeren over het belang van voldoende bewegen.

Wat zeggen andere studies?

Een overzichtsstudie bekeek het effect van beweging op het sterftecijfer en de kans op herval bij mensen die verschillende soorten kanker hadden en verschillende soorten sport of beweging deden (3). Omdat de bestudeerde groepen sterk verschilden, kan je niet simpelweg een cijfer plakken op hoe groot het effect van bewegen is. Maar het is wel duidelijk dat wie voldoende beweegt na een kankerbehandeling later een kleinere kans op overlijden of herval heeft.

Ook een andere, grotere overzichtsstudie met tienduizenden patiënten (met voornamelijk borstkanker, dikkedarmkanker of prostaatkanker) toonde aan dat er een sterk verband is tussen voldoende beweging en de kans op overlijden of herval (4). Bovendien konden patiënten die voldoende bewogen ook beter de bijwerkingen van de kankerbehandelingen verdragen.

Het is dus duidelijk: regelmatig bewegen vermindert het risico op herval en vroegtijdig overlijden als je kanker hebt (gehad), of het nu om borstkanker, dikkedarmkanker of een andere kanker gaat.

Praktisch

Weten dat je meer moet bewegen is één ding, het effectief doen is nog iets anders. Hier alvast enkele tips om meer te bewegen in je dagelijkse leven:

• Start bescheiden en stel haalbare doelen: neem de trap in plaats van de lift, parkeer iets verder of wandel 5 minuten na elke maaltijd.
• Zoek gezelschap en maak het leuk: beweeg samen met lotgenoten of vrienden om je gemotiveerd te houden. Kies activiteiten die je graag doet, zodat je ze kan volhouden, of het nu fietsen, dansen, tuinieren of zwemmen is. Elke beweging telt.
• Vraag professionele hulp: bespreek met je huisarts of kinesist welke oefeningen je best doet. Voor specifieke aandoeningen, zoals kanker, bestaan er revalidatieprogramma’s, maar ook daarbuiten is er ondersteuning. Zo kan je zorgverlener (arts, kinesist, apotheker, vroedvrouw, psycholoog, enzovoort) je doorverwijzen naar een Bewegen op Verwijzing-coach. Die stelt samen met jou een beweegplan op zodat je meer leert bewegen op je eigen tempo.

Conclusie

Hoewel de cijfers in het artikel genuanceerd moeten worden, bevestigt deze studie dat bewegen, bij voorkeur onder professionele begeleiding en met een gestructureerd programma, de kans op herval en overlijden na een kankerdiagnose verlaagt. Dat sluit aan bij wat we al lang weten uit de praktijk en uit andere grote overzichtsstudies: voldoende bewegen is goed voor elk, ook voor kankerpatiënten. Het is dus geen extraatje, maar een essentieel onderdeel van herstel. Als je hulp nodig hebt, kan je samen met je zorgverleners een haalbaar beweegplan ofstellen of je laten begeleiden door een erkende coach.

Referenties

• (2) Courneya KS, Vardy JL, O'Callaghan CJ, et al. CHALLENGE Investigators. Structured Exercise after Adjuvant Chemotherapy for Colon Cancer. N Engl J Med. 2025;393(1):13-25.
• (3) Morishita S, Hamaue Y, Fukushima T, et al. Effect of Exercise on Mortality and Recurrence in Patients With Cancer: A Systematic Review and Meta-Analysis. Integr Cancer Ther. 2020;19.
• (4) Cormie P, Zopf EM, Zhang X, et al. The Impact of Exercise on Cancer Mortality, Recurrence, and Treatment-Related Adverse Effects. Epidemiol Rev. 2017;39(1):71-92.