Studie linkt darmkanker aan marathon- en ultralopen

Waar komt dit nieuws vandaan?

Op 19 augustus 2025 schreef de Amerikaanse krant The New York Times dat marathon- en ultralopers veel vaker precancereuze poliepen in de darmen hebben. Dat zou blijken uit een nieuwe studie. Precancereuze poliepen zijn voorlopers van darmkanker. Het nieuws verspreidt zich als een lopend vuurtje in de Engelstalige pers en duikt nu ook op Nederlandstalige sociale media op (1).

De Amerikaanse studie heeft betrekking op 100 deelnemers (55 vrouwen en 45 mannen) tussen 35 en 50 jaar oud, die minstens 5 marathons of 2 ultralopen gelopen hebben en nog nooit een coloscopie (darmonderzoek) ondergingen. Mensen met chronische darmziektes of een erfelijke aanleg voor darmkanker werden uitgesloten.

• De deelnemers vulden eerst een uitgebreide vragenlijst in over:
  • hun eet- en leefgewoontes,
  • hun looptrainingen,
  • eventuele darmproblemen tijdens het lopen.
• Daarna ondergingen ze allemaal een coloscopie.
  • Daaruit bleek dat 15% van hen al gevorderde darmpoliepen had (een voorstadium van darmkanker), in vergelijking met de te verwachten 1 tot 2% voor deze leeftijdsgroep.

De onderzoekers besloten dat hun studie een verband legt tussen langeafstandslopen en een hoger risico op darmkanker. Ze hebben daarvoor geen verklaring.

De studie werd op 19 augustus voorgesteld op het jaarlijks congres van ASCO. Dat is de Amerikaanse vereniging van kankerspecialisten (2).

Bron

(1) spectacled_cormorant. NYT: Zijn marathons en extreem hardlopen gelinkt aan darmkanker? Reddit. 21 augustus 2025.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

De studie kwam er nadat een vooraanstaande Amerikaanse darmkankerspecialist opmerkte dat onder jongvolwassen patiënten (jonger dan 40 jaar) met gevorderde darmkanker opvallend veel marathon- en ultralopers zaten. Daarop besloot hij dit onderzoek bij 100 duurlopers uit te voeren (2). Het is de eerste keer dat dit soort vaststelling wordt gedaan.

De resultaten zijn verrassend en vragen verder onderzoek. Maar we hebben ook enkele bedenkingen over deze studie:

• Er is geen controlegroep. De onderzoekers hadden bijkomend 100 mensen moeten laten meedoen van dezelfde leeftijd, die geen marathons of ultralopen doen, en die ook een coloscopie kregen.

• De studie stelt dat in deze leeftijdsgroep normaal gezien slechts 1 tot 2% gevorderde darmpoliepen heeft. Maar de literatuur spreekt dat tegen: 13 tot 18% van de personen jonger dan 50 jaar, zonder erfelijke belasting of chronische darmziektes, heeft precancereuze darmpoliepen. Dat is vooral het geval bij mannen. Hoe ouder zij zijn, hoe groter de kans (3).

• De deelnemers uit de studie (2) waren tussen 35 en 50 jaar oud en gemiddeld 42 jaar. De poliepen werden vooral gevonden bij de oudere groep.
  • Van de 15 deelnemers met poliepen waren 7 personen minstens 45 jaar. De jongste was 39 jaar.
  • Bij diegenen tussen 35 en 38 jaar werden geen poliepen gevonden.

Er is nog een belangrijke reden waarom we de nieuwe studie met een korrel zout moeten nemen. Heel wat goed uitgevoerde studies hebben al aangetoond dat lichaamsbeweging, inclusief langeafstandslopen, het risico op darmkanker vermindert. De verklaringen voor dat gunstige effect zijn divers:

• Lopers houden hun gewicht beter onder controle (overgewicht is een risicofactor voor darmkanker).
• Lopen stimuleert de darmbewegingen, waardoor mogelijk kankerverwekkende stoffen sneller passeren.
• Lopers hebben minder chronische ontstekingen door hun gezonde levensstijl.

Conclusie

Een klein onderzoek vindt bij 15 van de 100 onderzochte langeafstandslopers jonger dan 50 jaar darmpoliepen, die wijzen op een voorstadium van darmkanker. Volgens dit onderzoek zou dat slechts bij 1 tot 2% het geval mogen zijn. Nochtans wijst ander onderzoek erop dat die 1 tot 2% een onderschatting is. Darmpoliepen komen op jongere leeftijd al vaker voor. Of langeafstandslopers echt meer darmpoliepen ontwikkelen, is dan ook onduidelijk. Het zou onderzocht moeten worden in een studie met een placebogroep. Volgens een grote overzichtsstudie vermindert lichaamsbeweging, inclusief lopen, het risico op darmkanker.

Referenties

• (2) Cannon T, Bonomelli S, Swain W, et al. Risk of pre-cancerous advanced adenomas of the colon in long distance runners. ASCO. 2025.
• (3) Penz D, Waldmann E, Hackl M, et al. Colorectal Cancer and Precursor Lesion Prevalence in Adults Younger Than 50 Years Without Symptoms. JAMA Netw Open 2023;6(12):e2334757.
• (4) Wang J, Huang L, Gao Y, et al. Physically active individuals have a 23% lower risk of any colorectal neoplasia and a 27% lower risk of advanced colorectal neoplasia than their non-active counterparts: systematic review and meta-analysis of observational studies. Br J Sports Med 2020;54:582-591

Met dank aan dokter Luc Colemont van Stopdarmkanker.be.