Waarom kurkumasupplementen waarschijnlijk niet werken

Waar komt dit nieuws vandaan?

Kurkuma is in de eerste plaats een mild bittere specerij, afkomstig van de wortelstok van de plant Curcuma longa. Het kleurt gerechten geel en is ook verantwoordelijk voor de gele kleur van kerriepoeder. Om die reden is het een aanvaard kleurmiddel E-100 voor margarine en allerlei drankjes.

Kurkuma is sinds enkele decennia een zeer populair voedingssupplement. Het wordt gebruikt tegen alzheimer, kanker en als ontstekingsremmer voor de behandeling van artrose.

Recent promoveerde de Nederlandse apotheker Maurice Kroon met een proefschrift waarin hij gehakt maakt van de effecten die kurkuma zou hebben. Zijn onderzoek verscheen uitgebreid in de Nederlandse en Vlaamse pers. Zo kopte De Morgen op 23 april 2025: ‘Is kurkuma een dure placebo of heeft het wel een heilzame werking?’ (1).

Apotheker Kroon volgde de weg van curcumine, het actieve bestanddeel van kurkuma, in het lichaam. Dat deed hij met 2 studies.

• In een eerste studie onderzocht hij 47 patiënten die allerlei kurkumasupplementen namen.
• In een tweede studie onderzocht hij de effecten van 5 bekende producten bij 9 vrijwilligers (2,3).

Voor de meeste kurkumasupplementen vond de onderzoeker bijna geen curcumine terug in het lichaam. Alle curcumine kwam in de stoelgang terecht.

Sommige supplementen doen het beter: de curcumine wordt wel goed opgenomen in de darmwand, maar wordt daar onmiddellijk gekoppeld aan een suikermolecule.

• Een ‘versuikerde curcumine’ verliest zijn actieve ontstekingswerende vermogen of kankerwerende potentie, in tegenstelling tot curcumine in een laboschaaltje, dat wel enig effect heeft.
• Het versuikerde curcumine is oplosbaar in water en wordt vlot langs de urine uitgescheiden.

Bron

(1) Enklaar J. Is kurkuma een dure placebo of heeft het wel een heilzame werking? De Morgen. 23 april 2025.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Als firma’s beweren dat kurkuma goed wordt opgenomen in het lichaam, meten ze vooral de ‘versuikerde curcumine’-vorm. Die heeft echter geen werking. De actieve curcumine is nauwelijks opspoorbaar in het lichaam: de concentraties daarvan zijn 1000 tot 1.000.000 keer kleiner in vergelijking met de concentraties die worden gebruikt om in laboschaaltjes effecten op cellen te onderzoeken. De darm, en vervolgens de lever, zijn zeer efficiënt in het uitschakelen van curcumine.

Kurkumasupplementen worden vaak voorgeschreven door artsen. Ook zij worden bestookt met allerhande ‘bewijsmateriaal’: er verschijnen steeds meer wetenschappelijke artikels over toepassingen. De kwaliteit van dat wetenschappelijk onderzoek, meestal gesponsord door producenten, is zwak. In 2017 verscheen al een overzichtsstudie (4) die wees op het verschil tussen studies in laboschaaltjes en bij mensen.

Conclusie

Maurice Kroon toont op een degelijke wetenschappelijke manier aan waarom kurkumasupplementen niet kunnen werken in ons lichaam. De actieve stof van kurkuma, curcumine, is in een laboschaaltje wel actief om bijvoorbeeld ontstekingsprocessen tegen te gaan. Maar het komt niet ongeschonden door de darmwand. Ofwel komt curcumine er niet door en blijft het achter in de stoelgang, ofwel komt het er wel door en wordt het omgezet in een onwerkzame stof die via de urine wordt uitgescheiden. Naar aanleiding van deze nieuwe inzichten over kurkumasupplementen moeten studies omtrent mogelijke effecten, neveneffecten en interacties grondig herbekeken worden.

Referenties

• (2) Kroon M, Berbee J, Majait S, et al. Non-therapeutic plasma levels in individuals utilizing curcumin supplements in daily life. Frontiers Media Sa Frontiers in nutrition (Lausanne) 2023;10:1267035.
• (3) Kroon M, van Laarhoven H, Swart L et al. A pharmacokinetic study and critical reappraisal of curcumin formulations enhancing bioavailability. Elsevier iScience 2025;28(6):112575.
• (4) Nelson K, Dahlin J, Bisson J, Graham J, Pauli, Walters A. The Essential Medicinal Chemistry of Curcumin. J. Med. Chem 2017;60:1620-1637. DOI: 10.1021/acs.jmedchem.6b00975